Halkla İlişkiler Nedir?Halkla İlişkilerin Anlamı-Halkla İlişkiler Tanımı Hakkında

Halkla İlişkiler Nedir?Halkla İlişkilerin Anlamı-Halkla İlişkiler Tanımı Hakkında
Halkla İlişkiler Nedir?Halkla İlişkilerin Anlamı-Halkla İlişkiler Tanımı Hakkında
Halkla İlişkiler Nedir?

Gelişen toplumsal düzen içinde meydana gelen değişimler sonrasında, birimler arasında iletişim güçleşirken, bu zorluklardan kaynaklanan sakıncaları engelleme çabası, halkla ilişkilerin bir meslek haline dönüşmesine zemin hazırlamıştır
Halkla ilişkilerin birden fazla bilim dalı ile beslenmesi,”Halkla ilişkiler Nedir?” sorusunun cevabı üzerinde tam bir görüş birliğine ulaşılamaması, halkla ilişkiler kavramının sosyal bilimlerin alt dalları içinde yorumlanmasına neden olmaktadır
Halkla ilişkilerin çeşitli tanımlarından bir tanesi; halklı belirli bir tutumu kabule ya da belirli bir uygulama yolunu izlemeye inandırma sanatıdırBaşka bir tanıma göre halkla ilişkiler, bir işletme ya da bir özel/kamusal kuruluş yönetiminin,uygun, düzenli ve denetimli iletişim araçlarına başvurarak, kendileriyle karşılıklı yarar, güven, anlayış ve sempati sağlayacak sürekli bağlar kurmak amacıyla ilişki kurduğu ya da kurmak zorunda olduğu kitleleri tanıma ve onlara yaklaşma isteğini ifade eder
İşletmelerin ve kamuoyunun ilişkilerin kapsamına alan halkla ilişkiler, Amerikan dergisi“Public Relation News”e göre; yöneticiliğin, halkın davranışlarını değerlendiren, kişinin ya da kuruluşun güttüğü politika ve eylemleri kamu yararı ile bağdaştıran ve halkın anlayış ve desteğini kazanacak bir iş programı düzenleyip uygulayan yanıdır
Halkla ilişkiler tanımlarına her geçen gün yenisi eklenirken, merkezi ABD’de bulunan Burson & Marsteller’ın, yeniden yapılanmaya gittiği son günlerde, genişleyen işlevi, halkla ilişkiler deyiminin karşılamadığı gerekçesiyle, perception management(algılama yönetimi) kavramını gündeme getirmesiyle, halkla ilişkilere yeni isim arayışı, tekrar gündeme taşınmıştır Yapılan bir araştırmaya göre, son yıllarda ABD’de en çok kullanılan deyim (corporate communications) kurumsal iletişimdir Ayrıca 1986 tarihli O’Dwyer’s Directory of Corporate Communications’a göre, ABD’de en büyük 500 firmanın 107’si kurumsal iletişim, 58 işletme public affairs(kamusal ilişkiler) ve 25’i corporate relations(kurumsal ilişkiler) sözcüğünü tercih etmektedir Terminolojideki bu çeşitliliğe karşın, public relations kavramının kazandığı evrenselliğin yanında PR kısaltmasının literatüre, günlük dile iyiden iyiye yerleşmesi kolay terkedilemeyeceğinin bir kanıtıdır ABD dışında diğer ülkelerde 69 ulusal dernek ve birliğin 64’ü kendisini bu deyimle tanımlamaktadır
Çeşitli biçimlerde tanımlanan halkla ilişkilerin amacı, örgütle diğer örgütler arasında iyi bir ortam yaratmaktır Bu anlamda, örgütün yalnız halkla değil, diğer örgüt ve topluluklarla olan ilişkilerini de kapsamına almaktadır
Halkla ilişkilerin amaçlarını özetleyecek olursak:
Halkla ilişkiler,halklı aydınlatmak ve onlara çalışmaları benimsetmek,
Halkta yönetime karşı olan olumlu davranışlar yaratmak,
Halkın yönetimle olan ilişkilerinde işlerini kolaylaştırmak,
Kararların doğruluk derecesini arttırmak için halktan bilgi almak,
Kanun ve kurallara uyulmasını sağlamak için bunlar hakkında halka aydınlatıcı bilgi vermek(trafik kuralları,yasaklar vb)
Halkla işbirliği sağlayarak hizmetlerin daha kolay ve çabuk görülmesini sağlamak(okul,hastane,yol yapımı,okul aile birliği toplantıları gibi)
Halkla ilişkilerin amacı, özel ve kamu yararlarına cevap vermeye çalışmak ve herkesin kişiliğine hürmet ederek toplumsal sorumluluk duygusu yaratmaktadır

HALKLA İLİŞKİLER NEDİR?

Halkla ilişkiler dendiğinde herkesin kafasında birşeyler oluşmaktadır Ayrıca Halkla ilişkiler kavramıda ayni pazarlama gibi herkesin çok iyi bildiği daha doğrusu bildigini sandığı kavramlardan biridir Böyle olması belki isminden kaynaklanmaktadır Halk ve ilişki; hepimizin günlük yaşamda bol miktarda kullandığımız kelimeler Bundan dolayı Halkla ilişkileri hepimiz çok iyi biliyor olabilir miyiz?

Halkla ilişkiler, öyle görüldüğü gibi basit ve herkesin bilebilecegi bir kavram değildir Halkla ilişkilerin böyle algılanmasının en önemli nedeni her konuda olduğu gibi bu konudaki bilgisizlikten kaynaklanmaktadır Öncelikle bu bilgisizliği yok etmek için Halkla ilişkilerin ne olduğuna bakmakta yarar var

1995 yılında göreve gelen ve ilk Türk IPRA Başkanı ünvanını taşıyan Betül Mardin’in yaptığı tanıma göre Halkla ilişkiler: “Kamuya ya da özel ait kurulusların olumlu bir imaja sahip olmaları için gerekli tanitim politikasının saptanması, kuruluşların bu dogrultuda yönlendirilmesi, insan grupları ve kuruluşlar arasında bilgi akışının sağlanması ve bu bilgi akımının gerekli etkinliği kazanarak amaçlanan sonuca ulaşmasi için yapılan planlı faaliyetlerdir”

Halkla ilişkiler konusunun her işletme için gerekli ve kaçınılmaz olduğunun anlaşılması gibi gelismelerin ardından Halkla ilişkiler kavramı, kurum ile kamuoyu arasındaki iletisimi saglayan Kurumsal Halkla ilişkiler (CPR) ve kurumun pazarlama çalismalarina destek olan Pazarlama Yönlü Halkla ilişkiler (MPR) olmak üzere iki parçaya ayrilmistir

A KURUMSAL HALKLA ILIŞKILER (CPR)

Kurumsal Halkla ilişkiler, kurum ya da kurulusun muhatap oldugu ve olacagi bütün hedef kitleler ileİLİŞKİLERi düzenleyerek, bu kitlelerin kuruma karsi olan bilgisizliklerini, bilgiye, ilgisizliklerini ilgiye ve de sempatilerini kurumsal kimlige dönüstürme çabalarinin bütünüdür
Kurumsal Halkla ilişkiler, hedef kitleleriyle iletisim kurarkan çift yönlü bir iletisim sürücini kullanmaktadir Bu çift yönlü iletisimi gerçeklestirmek için iletisim ve medya kanallarini kullanmaktadir Kurumsal Halkla ilişkiler genel olarak kamuoyu olusturma tekniklerinden yararlanmaktadir
Kurumsal Halkla ilişkiler genel olarak su islevleri yerine getirmektedir
Öneri ve danismanlik
Kurumsal yayinlar
Kurum hakkinda yayin
ToplumlaİLİŞKİLER
Kurumsal imaja yönelik reklam / mesaj
Kamuoyu yaratma - etkileme
Sosyal içerikli programlar

Kurumsal Halkla ilişkilerin yerine getirdigi faaliyetlere baktigimizda kurumsal Halkla ilişkilerin klasik anlamdaki Halkla ilişkilerin görevini yerine getirdigini söyleyebiliriz

B PAZARLAMA YÖNLÜ HALKLA İLİŞKİLER (MPR)

Pazarlama yönlü Halkla ilişkiler; satisi ve müsteri memnuninyetini tesvik eden, sirketleri ve ürünleri tüketicilerin istekleri, ihtiyaçlari, çikarlari ve özel ilgi alanlari ile özlestiren, inanilir, güveniler, bilgi ve etkilesim iletisimini kullanan toplam bir planlama, yürütme ve degerlendirme programi sürecidir
Bir baska ifadeyle MPR, isletmenin satisini artirmak amaciyla pazarlama stratejileri dogrultusunda pazarlama faaliyetlerini destekleyen Halkla ilişkiler uygulamalaridir
Genel olarak MPR, kuruma yönelik olan CPR’in aksine ürüne yönelik faaliyetleri içermektedir MPR daha çok pazarlamaya yakindir

SONUÇ

Halkla ilişkiler ile ilgili günümüzdeki yeni yaklasimlari ortaya koymaya çalistik Her konuda oldugu gibi Halkla ilişkilerde degismekte ve yeniden degerlendirilmektedir Ancak su bir gerçek ki bütünlesik pazarlama iletisimi kavramı içersinde Halkla ilişkilerin (özellikle MPR) alacagi yer Halkla ilişkilerin gelecek yillarda var olan öneminin daha da artacagini göstermektedir

Halkla İlişkilerde Etik ve işin Ahlak Yönü

Örgütlü bir toplumsal etkilikle ilgili etik kurallari ve mormlarinin çoklugu, o etkinlikte ahlakla, dürüstlükle, dogrulukla, samimilikle, sosyal sorumlulukla, insancillikla, insanlikla ve kültürüyle ilgili ciddi sorunlar oldugunu ima eder Doktorlarin hipokrat yemininin varliginin önemli bir nedeni de budur Halkla ilişkiler alaninda, Halkla ilişkiler cemiyetlerinin kurulmasi ve bu cemiyetlerin code of ethic standartlariyla gelmeleri ayni nedendendir Halkla ilişkiler cemiyetleri, toplantilari, okullardaki bölümleri sürekli olarak etik konusunu islerler
Bir yönetimsel etkinlik olarak Halkla ilişkiler baslangicindan beri etik sorunlariyla yüzyüze gelmistir veya getirilmistir Basin ajanligi döneminde, Halkla ilişkilerciler istediklerini arzu ettikleri sekilde herhangibir engel olmaksizin yapmislardir Bu uzmanlarin çogu Sirk promosyoncusu Phineas Taylor Barnum’ un “birak halk kandirilsin” sözünü dictum takip ettiler Elbette, Halkla ilişkiler pratiginin dogasi genel is yapis pratiklerinden farkli bir sekilde degildi O sirada is kültüründe gizlilik ve yaygin düzenbazlik egemendi ve gazetecilikte muckracking önemli bir yer aliyordu

Günümuzde Halkla ilişkilerin imaj yönetimini daha çok Halkla ilişkiler cemiyetleri yapmaktadir Bu amacla her Halkla ilişkiler cemiyetinin veya birliginin “etik prensipleri” vardir ve bu oldukça görünur yapilir Etik kurallarina uymayan sirketler adi altinda listeler bile yayinlanir

Etik ile ilgili bir diger konu da “evrensel etik” kurallarinin özellikle Halkla ilişkiler cemiyetleri tarafindan gelistirilmeye calismasi olmaktadir (Zupko, 1994)
Halkla ilişkilerde etik daima tartisma konusu olmustur Halkla ilişkilerde iyi ve kotü örnekler oldukça çoktur Sinemaci Leni Riefenstahl’in nazilere övgüsu “Triumph of the will” moral anlamda kötü bir tanitimdir Kitle katliamini estetiklestirme ve erotiklestirme kotü tanitimdir (Ewen, 1996) insan dignity’sinin kutlanmasi ve insanlar arasındaki dayanismanin vurgulanmasi iyi Halkla ilişkilerdir Bunlar kullanilarak sahte imajlar yaratilmasi ve bazi egemenliklerin saglanmasi kötü tanitimdir

Kapitalist ülkelerde Halkla ilişkiler, isim olarak biraklimakta, fakat pratik olarak yayginlasmis sosyal bir gerçek ve kültürel doku (fabric) olmustur ve Turkiyede’ de bu yolda hizla ilerlemektedir

Kapitalist ideolojinin kontrollu alternatif tutma ve gundem hazirlama ve yönetmede en basarili oldugu alanlardan biri de “etik” konusu olmustur Burjuva sosyal bilimi “etik” konusunu oldukça yaygin ve ayrintili bir sekilde ele alir ve inceler Etik konusunda oldukça farkli ve elestirel degerlendirmeler ortaya çikmistir Halkla ilişkiler baglaminda, etik konusunu öne çikaertarak, sanki Halkla ilişkilerin en önemli ve tek sorunu etki sorunuymus gibi sunulur Iletisimsizlik ve iletisim çökmesi gibi kavramlarin gördugü fonksiyona benzer sekilde, “Etiksizlik” veya “etik yoksunlugu” gibi kavramlar ortaya atilir “Etiksizlik” olabilmesi için ideal veya standart bir etigin olması gerekir

Ideal veya standard etik, tanimlanmis bir is kültürünü (neyin nasil yapildigini) ima eder Diger is kültürlerinin pratikleri bu ideal kültürel yapiya göre degerlendirilir Bu ideal, Halkla ilişkilerde oldugu gibi Halkla ilişkiler cemiyetlerinin betimledigi “etik prensipleri” olabilir Bunun anlami oldukça açik: Etiksizlik olmaz; is kültürü (is yapis biçimleri) farklari ve bu farklarin altini çizdigi etik farklari olur Bana on bir liralik bir sigortayi yüz bin liraya satan ticari kültürün etigini belirleyen bu pratiktir Bu da etiksizlik degil, tam aksine o ticari külturün etigidir “Satilan mali kosulsuz geri getirebilirsiniz” ticari külturünün etigi, “Satilan mal geri alinmaz” ticari ilişkisinin etiginden üstün olarak nitelenemez Birincisinin Yüksek etige sahip oldugu, digerinin etiksiz oldugu ileri sürülemez Ikisi de, farkli ticari kultürel yapilarin veya ilişkilerin etiğidir

Aslında, Halkla ilişkilerle ilgili olarak on plana getirilmesi gereken etik konusu değil, is yapış biçiminin kendisi olmalidir

Ön plana getirilmesi gereken bir diger konu da insanlarin özü ortadan kaldiran veya biçimle ilgili stratejilerle özü biçimlendiren stratejilerin farkina varilmasini saglayan bir egitimin varligini veya gelistirilmesinin gerekliliginin tartisilmasi gerekir Bunun için de elestirel bilinci gelistiren bir egitim olması gerekir ki bu da resmi egitimden beklenemez Imajlarin dilini inceleme egitim müfredatinda yoktur Halkla ilişkiler bölumlerinde eger imajla ilgili dersler varsa, bu dersler elestirel bilinci yaratmaya degil basarili bir sekilde imaj yapilandirmaya yönelik olmaktadir

Estetik alan ciddi tartisma ve inceleme alani olarak görülmemektedir Herseyin belli amaçlar çerçevesinde estetiklestirildigi bir dünyada yasanmasina ragmen, egitimde gençler estetigin dili ve sosyal degerler hakkinda düsünmeleri tesvik edilmemektedir Onun yerine, pazar dili ve degerleri, egemenlikleri nedeniyle hayatin gerçekleri olarak görülmekte ve ögretilmektedir Ögretilmezse, “faydasiz dersler ve egitim” sikayetleri gelmektedir Soru: faydayi tanimlayan kim, ne için ve nasil bir amaca göre tanimliyor?

ATİNA KURALI

Atina Kuralı’nın IPRA üyelerini de bağlayıcı etkisi vardır Atina Kuralı başlığı altındaki bu ahlâk kuralları genel IPRA oturumunda Mayıs 1965'te alınmıştır Daha sonra Nisan 1968'de Tahran'da bazı eklemler ve değişiklikler yapılmıştır Atina Kuralı 1965 yılında CERP (Halkla ilişkiler Avrupa Konfederasyonu) tarafından da kabul edilmiştir Her bir üyenin uyması gereken mesleki ve diğer görgü-ahlak kuralları su baslıklar altında toplanmıştır:

ÇABA GÖSTERECEGI KONU VE DURUMLAR

1- Her üye kültür şartlarını, görgü kurallarını ve insan haklarını en üst düzeye eriştirilmesi, iyiye ulaşılabilmesi için çaba göstermelidir

2- Gerekli bilgilerin dağılımının kolayca sağlanabilmesi için iletişim kanallarının kurulması gereklidir Ve üyeler sürekli bilgilendirilmelidir Bunun sebebi hem gelişen durumlardan haberdar olunabilmesi hem de üyelerin bağlı olduklarının sürekli hatırlatılabilmesi içindir

3- Bir Halkla ilişkiler uzmanının topluma iyi örnek olabilmesi için ve olumlu etki bırakması bakımından özel hayatına daima dikkat etmesi gerekmektedir

4- Çalıştığı süre boyunca evrensel ahlâk ve görgü kurallarına uygun davranmalıdır

5- İnsan haklarının kurallarından biri olan her kişinin kendi kendini eleştirebilme hakki Halkla ilişkiler uzmanının sahip olduğu ve daima gözeteceği bir konudur Yani kimse kimseyi haksızca eleştiremez, ancak insan hatalarını özeleştiri yoluyla kendini düzeltme yoluna gitmelidir

6- Derneğe üye olan bir Halkla ilişkiler uzmanı, samimi ve yoğun diyalog kurabilmek için mutlaka ahlâk ve psikoloji bilmeli, aktüalite ve toplumu ilgilendiren diğer konularda da entelektüel donanıma sahip olmalıdır Ve entelektüel teşvik etmelidir

7- Derneğe üye olan bir Halkla ilişkiler uzmanı, her zaman ve her türlü şartta güven duyulan kişi olmalıdır

8- Her şart altında her iki tarafın da çıkarlarını korumakla yükümlüdür

9- Bir Halkla ilişkiler uzmanı islerini daima bir devamlılık içinde sürdürmeli, yanlış anlaşılabilecek bir dil kullanmamalıdır Bunun yansıra gelmiş geçmiş tüm müşterilerine sadık kalmalıdır

HALKLA ILIŞKILER UZMANININ YAPMAMASI GEREKEN DAVRANISLAR

10- Doğruyu başka şeyler için kullanmak ve doğruları saptırmak

11- Yanlış bilgi vermek

12- İnsan onuruna ve ahlakına ters düsen bir konuda taraf olmak

13- Zorlayici teknik ve metot kullanmak

Halkla ilişkilerde Etik konusunun öneminin belirtilmesi amacıyla Lizbonda "Lizbon Halkla ilişkiler ahlak kuralları" yayınlanmıştır Daha sonra IPRA kendi Ahlak kurallarını da yayınlamıştır Bu kuralların amacı şüphesiz halkla ilişkilerin kalitesini arttırmaktır

IPRA nedir?

IPRA, bugün tüm dünyada 82 ülkeden bine yakın Halkla ilişkiler uzmanının üye olduğu
Uluslararasi Halkla ilişkiler Dernegidir (International Public Relations Association:Uluslararası Halkla ilişkiler Derneği) Temelleri, 1949 Kasım ayında Londra'daki iki Hollandalı ve dört İngiliz Halkla ilişkiler uzmanı tarafından atıldı 1950 yılı Mart ayında Fransa, Norveç ve ABD'li Halkla ilişkiler uzmanlarının katılımlarıyla ilk toplantı Hollanda'da yapıldı

IPRA'nin gerçek anlamda uluslararası bir dernek olarak kurulusu, Mayıs 1955 yılı
Mayıs ayında IPRA Konseyi'nin seçimiyle gerçekleşti IPRA'nin 12 Mayıs 1965'te
Atina'da gerçekleştirilen toplantısında kabul edilen Atina Bildirisi, dünyada halkla
ilişkiler mesleğinin ilk yazılı anayasasıdır

Birleşmiş Milletler tarafından Sivil Toplum Örgütü (NGO) olarak kabul edilen IPRA,
UNESCO tarafindan uygulanan programlara da katiliyor Merkezi Ingilterede bulunan
IPRA,yilda iki defa toplanan dokuz kisilik Yönetim Kurulu ve 68 kisilik Konsey
tarafindan yönetiliyor IPRA'nin Türkiye'de 23 ögrenci olmak üzere toplam 64
üyesi bulunmaktadir

Ceyda Aydede; IPRA 2003 Başkanı

Tüm dünyada Halkla ilişkiler alaninda faaliyet gösteren PR profesyonellerinin dernegi
IPRA, Betül Mardin'den sonra ikinci kez bir Türk Baskan tarafindan yönetilecek
IPRA Baskani seçilen Ceyda Aydede, 'yeni' görevine 2003 Ocak ayinda baslayacak

Türkiye'de Halkla ilişkiler mesleginin gelismesi, yayginlasmasi ve daha üstün
degerlere kavusturulmasi için çaba harcayan Halkla ilişkiler Danismanlari Dernegi
üyesi ve Global Tanitim Yönetim Kurulu Baskani Ceyda Aydede, kisa adi IPRA olan
International Public Relations Association (Uluslararasi Halkla ilişkiler Dernegi)
Baskani seçildi Konu ile ilgili olarak, Aydede sunlari söyledi:
“Baskanlik dönemim 2003 Ocak ayinda baslayacak IPRA’nin Dünya Kongresi de 2003
yilinda Avusturalya’da gerçeklestirilecek Bu kongrede Baskan olarak görev yapacak
olmam ülkem adina gerçekten gurur verici Hepimiz iletisimin anlik ve evrensel hale
geldiginden bahsediyoruz ancak çok uluslu programlara farkli renkler getiren yerel ve
kültürel bilgiler için henüz alternatif yok Baskanligim süresince Türkiye adina bu
uluslararasi platformda olusacak firsatlari en iyi sekilde degerlendirmek istiyorum”

IPRA (Halkla ilişkiler Enstitüsü)'NIN AHLAK KURALLARI

Bu ahlak kurallari içerik ve birtakim eklemeler yapilmak suretiyle 9 Nisan 1986'da degistirilmistir

1- Bir üye Halkla ilişkiler yaparken en yüksek standartlari kullanmalidir Asla ucuza ve düsük kaliteye kaçmamalidir

2- Bir üye tüm çalisanlarina, müsterilerine, üye arkadaslarina, halka ve basina karsi samimi olmalidir

3- Basini kiskirtmamali ve yanlis bilgi vermemelidir

4- Çalistigi sirketin gizliligine saygi duymalidir

5- Isini gördürmek için bir resmi kuruma rüsvet vermemelidir

6- Her zaman dogruyu söylemelidir

7- Mahkeme emri olmadigi sürece gizli bilgileri vermemeli ve hiçbir sey söylememelidir

8- Ayni anda iki tarafi birden temsil etmemeli ve ancak istendigi anda araci olmalidir

9- Bir ticari sirkette payi varsa bunu açiklamali

10- Yapacagi isin önceden pazarligini yapmamali ve buna göre para almayi teklif etmemelidir

11- Resmi biriyle görüsecekse bagli oldugu Enstitü'ye bildirmeli, ve bu görüsme kayitlara geçmelidir

12- Bir baska üyeyi elestirmemelidir

13- Bir üye Enstitü'nün ününe ya da Halkla ilişkilere gölge düsürecek hareketlerde bulunmamalidir

14- Üye bu kurallara uymali ve herhangi bir üyenin bu kurallara uymadığını gördüğünde ilgili üyeye bildirmelidir Daha sonraki safhada ise bu hatali davranışı Enstitü'ye bildirilmelidir

15- Bir üye baska profesyonellerle çalisirken, onlarin kurallarina göre hareket etmelidir

16- Üye devamli gelisen olaylari takip edecek, kendini yenileyecek ve haberdar olacaktir

17- Bir üye Halkla ilişkiler konusunda baskalarini da egitecektir