Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında

Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında
Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında
Beyin Göçü, yetiştirilmesi için büyük kaynak gerektiren veya yetiştiği halde ilgisizlik ve imkansızlık sebebiyle istihdam edilemeyen bilim adamı, hekim, mühendis vb gibi vasıflı insan gücünün daha gelişmiş bir ülkeye göç etmesi Beyin göçünden bahsedilebilmesi için terk edilen ülke ile göç edilen ülke arasında gelişmişlik ve imkan açısından az da olsa bir fark bulunmalıdır Beyin göçü temelde gelişmiş ülkelere yönelik bir kaynak aktarımı olarak değerlendirilebilir Az gelişmiş ülkelerin bu yüzden uğradığı kayıp gelişmiş ülkelerden bu ülkelere gönderilen geçici uzman ve teknik personel yardımıyla kapatılamayacak kadar büyüktür Gelişmiş ülkelerce gönderilen uzmanların vazife müddetinin sınırlı olmasına karşılık, gelişmiş ülkelere giden uzmanlar göç ettikleri ülkelere büyük çoğunlukla yerleşmektedirler Gelişmiş ülkelere göç eden, hekim, mühendis, bilim adamı ve diğer uzmanların yetişmesi için harcanmış olan milli kaynaklar toplamı, göçü kabul eden gelişmiş ülkelerin, göç veren az gelişmiş ülkelerdeki kalkınma programları için yaptıkları yardımları çok aşmaktadır
"Yetişmiş insan gücü hareketi" olarak değerlendirilen beyin göçünün geçmişi çok eski devirlere dayanır Çeşitli dini, siyasi, ilmi ve ideolojik sebeplere dayanan beyin göçü ilk ve ortaçağlarda mevcuttu İkinci Dünya SavaşındanHitler'den kaçıp ABD'ye yerleştiler Bu gelişmelerde Amerikanın gelişmesinde büyük ölçüde rol oynadı Günümüzde ise genellikle ekonomik, sosyal sebeplerle ve siyasi baskının fazla olduğu ülkelerden, diğer ülkelere doğru insan gücü akımı devam etmektedir Ülkemizden de çeşitli Avrupa ülkelerine ve bilhassa ABD'ye beyin göçü sürmektedir Gerek ülke imkanlarının sınırlı olması gerek kanuni düzenlemelerdeki karmaşıklıklar ve devlet yetkililerinin ilgisizliği, gerekse iç ve dış menfaat gruplarının baskıları sebebiyle yetişmiş insan gücüne sahip çıkılamamaktadır Bilim ve teknoloji sahasında ilerlemiş ülkeler ise bu yetişmiş insan gücüne her türlü imkanı hazırlayarak ülke menfaatlerine göre istihdam etmektedirler Gelişmiş ülkelerin geliştirdiği ve uyguladığı projelerdeki Türk bilim adamı, hekim, mühendis gibi yetişmiş elemanın bulunması Türkiye'den olan beyin göçünün durumunu göstermektedir önce çok sayıda bilim adamları
Türkiye Cumhuriyeti devleti ve yetkilileri gerekli kanuni düzenlemeleri yapıp, bilim ve teknolojinin gelişmesini teşvik edici ve özendirici tedbirler alırlarsa ve gerekli maddi imkanlar hazırlarlarsa beyin göçü önlenecek, yetişmiş elemanlar, milli menfaatler doğrultusunda kullanılacak ve ülkemizin kalkınmasında büyük mesafeler kat edilecektir Türkiyede beyin göçü yüzünden her yıl onlarca başarılı genc yurt dışına okumak için gidip oraya yerleşmektedir

Kaynak:Vikipedi

Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında

Beyin göçü iyi eğitim görmüş, kalifiye ve yetenekli işgücünün yetiştiği az gelişmiş/gelişmekte olan bir ülkeden gelişmiş bir ülkeye akışı/göçü olarak tanımlanabilir Kıt ve sınırlı kaynakları ile yetiştirdiği değerli beyinleri kaybeden az gelişmiş/gelişmekte olan ülkelerin beyin göçü nedeni ile gelişmeleri daha da yavaşlarken, gelişmiş ülkelerin yetişmiş beyinlere daha yüksek ücret ve daha iyi olanaklar sağlaması ile gelişmeleri daha da hızlanmaktadır Beyin göçü ülkeler arasındaki gelişmişlik farkının daha da artmasına neden olmaktadır
Beyin göçü 1960’lı yıllarda başlamış olup, önce doktorlar, mühendisler ve sonra bilim adamları arasında yaygınlaşmıştır Beyin göçü iç ve dış beyin göçü olarak ikiye ayrılabilir Ülke içindeki beyin göçüne iç ve ülke dışına olan beyin göçüne ise dış beyin göçü adı verilir Ülkemizde iç beyin göçü çoğunlukla devlet sektöründen özel sektöre olmaktadır Örneğin Devlet Üniversitelerinden Vakıf Üniversitelerine Öğretim Üyesi erozyonu veya devlet dairelerinden yetişen elemanların özel sektöre geçiş iç beyin göçü olarak adlandırılabilir Dış beyin göçü ise iyi yetişmiş yetenekli işgücünün gelişmiş ülkelere akışı şeklinde algılanabilir
Türkiye beyin göçü en fazla olan 34 ülke içinde 24 sırada yer almakta olup, maalesef iyi eğitim gören yüz kişiden 59’unu elinden kaybetmektedir Beyin göçü Dünyada’ da önemli bir sorundur Beyin göçünün fazla verildiği ülkeler arasında Hindistan, Pakistan, Birleşik Devletler Topluluğu, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran, Nijerya, Türki Cumhuriyetler vs de vardır Önemli ölçüde beyin göçü alan ülkeler arasında ABD, Kanada, Avusturalya, G Afrika, Almanya, Fransa vs gibi ülkeler vardır
Gelişmiş ülkeler arasında bile beyin göçü söz konusudur Örneğin Kanada’dan ABD’ye beyin göçü söz konusudur Kanadalılar daha yüksek ücret ve daha düşük vergi nedeniyle ABD’de çalışmayı tercih etmektedirler Kanada’dan dışarıya olan beyin göçü kadar da Kanada kendisi dışarıdan beyin göçü aldığından gidenler ve gelenler birbirini dengelemektedir Çoğunlukla gelenler daha fazla olmaktadır Türkiye ise son on yıldır özellikle Sovyetler Birliğinin dağılması ile birlikte Türki Cumhuriyetlerden bir miktar beyin göçü alsa da bunu iyi değerlendirdiğini söylemek yanlış olacaktır
YÖK’ün hazırladığı bir rapora göre 24 bini Almanya’da, 15 bini ABD’de olmak üzere 50 binden fazla Türk genci yurt dışında eğitim görmektedir Dünya Bankasına göre yurt dışında yüksek öğretim gören öğrencilerimizin yurt içindekilere göre oranı %32’ler civarındadır Yurt dışında önce eğitim ve sonra iş arayan gençlerimizin bir kısmı Üniversitelere giremediğinden yurt dışına gitmeyi tercih etmektedir Türkiye yurt dışına en çok öğrenci gönderen/okutan ülkeler arasında
11 sırada yer almaktadır Türk öğrenciler Almanya, ABD, İngiltere, Kanada, Belçika, Avusturalya, Fransa ve G Afrika’ya gitmekte ve büyük çoğunluğu lisans veya lisans üstü (Y Lisans ve/veya Doktora) eğitimlerinden sonra ülkeye geri dönmemektedir Türkiye ABD’de en fazla öğrencisi bulunan 9 ülkedir TÜSİAD’a göre Türk öğrencilerin ABD ekonomisine yılda 824 milyon dolar katkı sağlamaktadır Öğrencilerimizin ileri ülkelerde yüksek öğretim görmeleri tabii ki yararlıdır Ancak eğitim kalitesi düşük ülkelere öğrenci gönderilmemesinde yarar vardır Yurt dışında eğitim gören ve yurda dönen yetişmiş beyinlerin de ülkemizde iyi değerlendirilmesi ve iyi olanaklar sunulması gerekmektedir Aksi halde ülkeye geri dönenler tekrar batılı ülkelere kısa sürede geri gidebilmektedir
Ülkemizde bilim, teknoloji ve Ar-Ge’ye verilen önemin yetersizliği DİE verilerine göre şöyledir Onbin kişiye düşen Ar-Ge personeli sayısı ülkemizde 1990 yılında binde 67 iken 2000 yılında ancak binde 105’e çıkabilmiştir Bu oran Rusya’da binde 153, Japonya’da binde 136, Almanya’da binde 116 ve AB topluluğunda binde 95’dir Ar-Ge harcamalarının GSYIH içindeki payı 1990 yılında binde 32 iken 2000 yılında ancak binde 63’e çıkabilmiştir Bu oran Japonya’da yüzde 304, ABD’de yüzde 264, Almanya’da yüzde 246 ve AB ülkelerinde yüzde 185’tir Fen Bilimleri atıf endeksinde taranan dergiler içinde yer alan Türkiye adresli 6074 bilimsel yayın ile 2000 yılında 25 sırada yer alabilmekteyiz Ülkemizde buluş ve patent için başvuru sayısı 2000 yılında ancak 3442 olmuştur Bu rakam gelişmiş ülkelerdeki birkaç günlük başvuruya eşittir

Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında

BEYİN GÖÇÜNÜN NEDENLERİ

Beyin göçünün nedenleri 6 grupta toplanabilir

I)Ekonomik Nedenler

·Düşük üçret politikası varlığı,
·Vergi oranlarının yüksek olması,
·Ekonomik istikrarsızlık varlığı,
·Gelecek endişesi olması

II)Politik/Siyasal

·Etnik köken farklılığı/ayrılığı oluşumu,
·Siyasal istikrarsızlık oluşumu,
·Siyasetin iş hayatına girip, onu kontrol etmesi

III)Bilim ve Teknoloji Politikalarındaki Yanlışlıklar

·Ar-Ge’ye önem vermeme,
·Bilim ve teknolojiye değer vermeme,
·Fikir üretiminin ve buluşun para etmemesi ve desteklenmemesi,
·Ar-Ge alt yapı eksikliği,
·Ar-Ge yatırım teşvik azlığı,
·Ar-Ge yatırım yardımı azlığı,
·Ar-Ge vergi indirimlerinin yetersizliği

IV)Eğitim Sistemindeki Çarpıklıklar

·Kişibaşına (142 $) en az eğitim harcaması yapan 5 ülke olmamız,
·Eğitim harcamasında 109 ülke içinde 105 sırada yer almamız,
·Ulusal gelirden eğitime ayrılan pay Dünya ortalaması %52 iken bizde %22 olması,
·Kalıcı milli eğitim politikası yokluğu,
·Eğitimde fırsat eşitsizliği oluşu

V)İşsizlik

·Üniversite mezunlarının %70’inin meslekleriyle ilgisiz işlerde çalışması,
·En fazla işsizliğin Üniversite mezunları arasında olması,
·İş bulamama

VI)Yabancı Dilde Eğitim

·Yabancı dilde eğitim beyin göçünde katalizör görevi görmesi,
·Yabancı dilde eğitim batıya bedavaya insan kaynağı üretmeye yardımcı oluyor

SONUÇ

Eğitilmiş insan sermayesinin fakir ülkelerden akışı/kaçışı batı dünyasının bilim ve ekonomisini artırırken, göç veren ülkelerin gelişmelerini yavaşlatmakta/engellemektedir Buda beyin göçünün az gelişmişlikle özdeşleşmesi anlamına gelmektedir Beyin göçünü engellemek/kontrol etmek sadece gelişmekte olan ülkenin elinde değildir Gelişmiş ülkelerdeki iş ve fırsat olanakları olduğu ve daha iyi bir gelecek sunulduğu sürece beyin göçü kaçınılmaz olarak devam edecektir Yapılacak en iyi iş bunu minimuma indirmektir Ülkemiz insanlarının refah düzeyini artırmak ve yaşam kalitesini yükseltmek bilim, teknoloji ve buluş yeteneğimizin yükselmesine bağlıdır Buda ancak yetişmiş beyinlerle başarılabilir En önemli yatırım eğitilmiş insana yapılan yatırımdır Refah seviyemizi ancak teknoloji üreterek artırabiliriz Bunu da bilime, teknolojiye, Ar-Ge’ye ve yetişmiş beyin gücüne gereken önem verilerek başarabiliriz Ülkemizde beyin göçünü tersine çevirecek akımların acilen güçlendirilmesine ihtiyaç vardır Bunun için Ar-Ge’ye önem verilip, Tekno-Parklar ve Araştırma Merkezleri kurulup verimli işletilmesinde ve Üniversitelerin cazip hale getirilmesinde yarar vardır

KAYNAKLAR

RAKAMLARLA TÜRKİYE PROFİLİ ARAŞTIRMASI, TEKAM

DİE, DPT, TÜBİTAK, TTGV, TİDEB, TEKAM, YÖK, OECD Bilim ve Teknoloji Göstergeleri

Beyin Göçü Nedir?Beyin Göçü Nedenleri? Niçin Beyin Göçü-Beyin Göçü Sebepleri Hakkında

Beyin göçü; az gelişmiş veya gelişmekte olan bir ülkedeki iyi eğitimli, düşünen, üreten, kalifiye, nitelikli, seçkin, profesyonel ve yetenekli işgücünün araştırma ya da çalışma yapmak amacıyla en verimli dönemlerinde gelişmiş ülkelere gidip geri dönmemeleriyle meydana geliyor

İlk olarak 1960’lı yıllarda beyin göçü başlıyor ve önce doktorlar, mühendisler, sonra da bilim adamları arasında oldukça yaygınlaşıyor

Fakat beyin göçü sadece ülke dışında meydana gelmiyor, ülke içinde meydana gelen beyin göçleri de zaman zaman oluyor Türkiye’de bu şekilde meydana gelen beyin göçleri genellikle devlet sektöründen özel sektöre doğru oluyor Mesela öğretim üyelerinin çoğunlukla devlet üniversitelerinden vakıf üniversitelerine doğru akımı veya devlet dairelerinde yetişen elemanların özel sektöre geçişi ülke içinde ortaya çıkan beyin göçlerine en yaygın örnekler Bununla birlikte İç beyin göçünün ülke açısından pek fazla zararı olmuyor Ancak dış beyin göçü için aynı şeyi söyleyemeyiz Ne de olsa iyi yetişmiş yetenekli işgücünün gelişmiş ülkelere akışı şeklinde gerçekleşen dış göçün ülkeye zararı çok büyük

Kanada, İngiltere ve ABD gibi gelişmiş ülkeler arasında bile beyin göçü olabiliyor Daha iyi çalışma olanakları, yüksek ücret ve daha az vergi nedeniyle birçok Kanadalı ABD’de çalışmayı tercih ediyor Ancak Kanada’ya gelip yerleşen yetenekli işgücü de yadırganamayacak kadar fazla Bu yüzden de Kanada dışarıya verdiği beyin göçünü dengelemiş oluyor Çoğunlukla gelenler daha fazla olmaktadır

Türkiye ise beyin göçü en fazla olan 34 ülke arasında 24 sırada yer alıyor ve ne yazık ki iyi eğitim gören yüz kişiden 59’u,Türkiye dışında okuma ve ya çalışmaya başlıyor Ülkemiz, Hitler döneminde Yahudi bilim adamlarını ülkeye kabul edip Sovyetler Birliğinin dağılması sonrasında da Türki Cumhuriyetlerden beyin göçü almış olsa da daha sonraki zamanlarda bu konuda çok fazla ilerleme kaydedemedi

Beyin göçü sadece Türkiye’de değil genel olarak dünyada yaşanılan en önemli sorunlardan biri Türkiye’den başka beyin göçü fazla olan diğer ülkeler arasında Hindistan, Pakistan, Birleşik Devletler Topluluğu, Çin, Filipinler, Cezayir, Fas, Tunus, İran, Mısır, Nijerya, Türki Cumhuriyetler vs gibi devletler yer alıyor Bununla birlikte ciddi ölçüde beyin göçü alan ülkeler ise ABD, Kanada, Avustralya, G Afrika, Almanya, Fransa vs gibi ülkeler oluyor