Radyasyonun Çeşitleri Nelerdir? İyonlaştırıcı Ve İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonlar

Radyasyonun Çeşitleri Nelerdir? İyonlaştırıcı ve İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonlar Radyasyonun Çeşitleri Nelerdir? İyonlaştırıcı ve İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonlar

Radyasyonun Çeşitleri

Aİyonlaştırıcı Radyasyon
İçine girdiği ortama iyonlara ayrıştıran radyasyonlara denirİyonlaştırıcı radyasyon ikiye ayrılır:

1Elektromanyetik radyasyonlar
Gama(γ) ve X ışınları elektromanyetik radyasyonlardır Bunlar yüksek frekanslı görünen ışık ve radyo dalgaları gibi elektromanyetik dalgalardırbunların dalga boyları çok küçük fakat enerjileri yüksektir

Gama (γ) Işınları
Manyetik alanda sapmadıkları için belirli bir elektrikle yüklü değillerdir Gama ışınları elektromanyetik dalgalardan meydana gelmiştir Radyoaktif bozunmalar ya da nükleer reaksiyonlar sonucu oluşan kararsız atom çekirdeklerinden yayılan bir çeşit elektromanyetik ışınlardır

X Işınları
Hızlandırılmış yüksek atom numaralı elektronlar, hedef seçilen atomların çekirdeklerine yaklaştıklarında frenlemeler olurBu frenlemeler sonucu x ışınları oluşur

2 Parçacıklı Radyasyon

Alfa (α) Işınları
+yüklü parçacıklardan oluşurÇalışmalar alfa ışınlarının artı yüklü helyum çekirdeklerinden (He++) meydana geldiğini göstermiştir Bir kağıt parçası veya cildimiz tarafından durdurulabilir

Beta (β)Işınları
+ve (-) elektrik yüklerinden meydana gelmişlerdir İnce bir su, metal levha yada cam tabakası bu elektronları durdurmak için yeterlidir

Alfa ve beta ışınları atomun çekirdeğinden kaynaklanan radyoaktif ışınlardır Her iki ışın da belirli bir kütleye sahiptir Alfa ve beta ışınları kütleleri ve elektriksel yüklerinden dolayı, X ve gama ışınlarına göre, maddelere daha az nüfuz ederler Ancak, bu ışınların iyonlaştırıcı etkileri daha fazladır Nötron ve proton ise kütleleri alfa ışınlarının dörtte biri kadar olan nükleer taneciklerdir Çeşitli nükleer reaksiyonlar sırasında çekirdekten kopan nötron ve protonlar insan sağlığı için en tehlikeli radyasyonlardır Özellikle nötron, elektrik yükü olmadığından çok büyük nüfuz etme özelliğine sahiptir Radyoaktif ışınların insan vücuduna etkisi bu ışınların hareketleriyle ilgilidir

Serbest Nötronlar
Bunlar radyasyonla oluşan yüksüz parçacıklardırBu nedenle her maddeye kolayca girebilirlerBunların doğrudan iyonlaştırıcı özellikleri yokturAncak bu serbest nötronların,girdikleri maddelerin nötronları ile etkileşimleri sonucu, α β γ ve x ışınları gibi ışınımlar oluştururlar Bu ışınlar ise etkileşme sonucu girdiği maddenin atomundan koparak iyonlaşmayı gerçekleştirir

Bİyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonlar

1Optik Radyasyonlar
Ultraviyole ışınları
Asıl kaynağı güneştirUV ışınları güneş tam doğarken bolca yayılmaktadırUV ışınları beyaz elbise giyilerek engellenebilirBazen bu ışınlar kar veya kumdan yansıyarak kar ve güneş körlüğü yapabilirUV'nin derine inmesi(giriciliği) az olduğu için büyük oranda deri ve gözleri etkilemektedirDeri kanserlerinin %80'i UV ışınlarından kaynaklanmaktadır

2EMR Nitelikli Radyasyonlar
Radyo dalgaları,mikrodalgalar mobil ve cep telefonları radyo FM ve TV vericileri radarlar, trafolar, mikrodalga fırınlar, bilgisayarlar, akım taşıyan kablolar bu gruba girmektedirler