Bilim Nedir? Bilimin Anlamı, Bilimin Tanımı (Bilim Nedir?)

Bilim Nedir? Bilimin Anlamı, Bilimin Tanımı (Bilim Nedir?)
Bilim Nedir? Bilimin Anlamı, Bilimin Tanımı (Bilim Nedir?)
Sözlüklerde ve ansiklopedilerde bilimin değişik tanımları vardır Sanırım bu tanımların hiç birisi bilimi eksiksiz olarak açıklayamaz

Cumhuriyet�te ve Cumhuriyet Bilim Teknik�te bilimin tanımı ya da açıklaması çok yapılmıştır Bunlara bir yenisini eklemenin bir yararı olabilir mi? Bu soruyu, biraz minder dışına kaçarak yanıtlama olanağı vardır Aşkı binlerce yazar anlatmıştır Gene de, her gün yeniden anlatılmaktadır ve insanoğlu var oldukça anlatılmaya devam edilecektir Ama hiç birisi aşkı eksiksiz anlatamamıştır ve anlatamayacaktır Belki bilim de böyledir; onun eksiksiz bir tanımı yapılamaz Ancak, bir temele dayanabilmek için, bir yerden başlamak iyi olacaktır

TDK sözlüğünde bilim şöyle tanımlanıyor:

Bilim
Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgi�

�Genel geçerlik ve kesinlik nitelikleri gösteren yöntemli ve dizgesel bilgi�
�Belli bir konuyu bilme isteğinden yola çıkan, belli bir ereğe yönelen bir bilgi edinme ve yöntemli araştırma süreci�

Bilim ile uğraşan bir kişinin bu tanımları yeterli bulmayacağını söylemeye gerek yoktur Bu nedenle, bilimin eksiksiz bir tanımını yapmaya kalkışmak yerine, onu açıklamaya çalışmak daha doğru olacaktır
İnsan doğaya egemen olmak ister!
Derler ki insanoğlu varoluşundan beri doğayı bilmek, doğaya egemen olmak istemiştir Bu nedenle, insan varoluşundan beri doğayla savaşmaktadır Son zamanlarda, bu görüşün tersi ortaya atılmıştır: İnsan doğayla barış içinde yaşama çabası içindedir Bence bu iki görüş birbirlerine denktir Bazı politikacıların dediği gibi, sürekli barış için, sürekli savaşa hazır olmak gerekir
Gök gürlemesi, şimşek çakması, ayın ya da güneşin tutulması, hastalıklar, afetler, vb doğa olayları bazan onun merakını çekmiş, bazan onu korkutmuştur

Öte yandan, bu olgu, insanı, doğadan korkusunu yenmeye ve merakını gidermeye zorlamıştır Korkuyu yenebilmenin ya da merakı gidermenin tek yolunun, onu yaratan doğa olayını bilmek ve ona egemen olmak olduğunu, insan, önünde sonunda anlamıştır Peki, insanoğlunun doğayla giriştiği amansız savaşın tek nedeni bu mudur? Başka bir deyişle, bilimi yaratan güdü, insanoğlunun gereksinimleri midir?
Elbette korku ve merakın yanında başka nedenler de vardır İnsanın (toplumun) egemen olma isteği, beğenilme isteği, daha rahat yaşama isteği, üstün olma isteği vb nedenler bilgi üretimini sağlayan başka etmenler arasında sayılabilir İnsanın korkusu, merakı ve istekleri hiç bitmeden sürüp gidecektir Öyleyse, insanın doğayla savaşı (barışma çabası) ve dolayısıyla bilgi üretimi de durmaksızın sürecektir
Bilim neyle uğraşır?
Bilimin asıl uğraşı alanı doğa olaylarıdır Burada doğa olaylarını en genel kapsamıyla algılıyoruz Yalnızca fiziksel olguları değil, sosyolojik, psikolojik, ekonomik, kültürel vb bilgi alanlarının hepsi doğa olaylarıdır Özetle, insanla ve çevresiyle ilgili olan her olgu bir doğa olayıdır İnsanoğlu, bu olguları bilmek ve kendi yararına yönlendirmek için varoluşundan beri tükenmez bir tutkuyla ve sabırla uğraşmaktadır

Başka canlıların yapamadığını varsaydığımız bu işi, insanoğlu aklıyla yapmaktadır
Bilimin gücü
Bilim, yüzyıllar süren bilimsel bilgi üretme sürecinde kendi niteliğini, geleneklerini ve standartlarını koymuştur Bu süreçte, çağdaş bilimin dört önemli niteliği oluşmuştur:
Çeşitlilik, süreklilik, yenilik ve ayıklanma

> Şimdi bunları kısaca açıklamaya çalışalım
Çeşitlilik
Bilimsel çalışma hiç kimsenin tekelinde değildir, hiç kimsenin iznine bağlı değildir Bilim herkese açıktır İsteyen her kişi ya da kurum bilimsel çalışma yapabilir Dil, din, ırk, ülke tanımaz Böyle olduğu için, ilgilendiği konular çeşitlidir; bu konulara sınır konulamaz Hatta, bu konular sayılamaz, sınıflandırılamaz
Süreklilik
Bilimsel bilgi üretme süreci hiçbir zaman durmaz Kırallar, imparatorlar ve hatta dinler yasaklamış olsalar bile, bilgi üretimi hiç durmamıştır; bundan sonra da durmayacaktır

Bir evrim süreci içinde her gün yeni bilimsel bilgiler, yeni bilim alanları ortaya çıkmaktadır Dolayısıyla, bilime, herhangi bir anda tekniğin verdiği en iyi imkanlarla gözlenebilen, denenebilen ya da var olan bilgilere dayalı olarak usavurma kurallarıyla geçerliği kanıtlanan yeni bilgiler eklenir
Ayıklanma
Bilimsel bilginin geçerliği ve kesinliği her an, isteyen herkes tarafından denetlenebilir Bu denetim sürecinde, yanlış olduğu anlaşılan bilgiler kendiliğinden ayıklanır; yerine yenisi konulur

Bu noktada şu soru akla gelecektir Sürekli yenilenme ve ayıklanma süreci içinde olan bilimsel bilginin doğruluğu, evrenselliği savunulabilir mi? Bu sorunun yanıtını verebilmek için, bilimsel bilginin nasıl üretildiğine bakmamız gerekecektir Sanıldığının aksine, bilimsel bilgi üretme yolları çok sayıda değildir; yalnızca iki yöntem vardır Bu yöntemler başka bir yazının konusu olacaktır
ProfDrTimur Karaçay
Başkent Üniversitesi
alıntıdır

Bilim Nedir? Bilimin Anlamı, Bilimin Tanımı (Bilim Nedir?)

Bilim, neden, merak ve amaç besleyen bir olgu olarak günümüze kadar bir çok alt dala bölünmüş, insanların daha iyi hayat şartlarına kavuşmasına, var olmayan olguları bulmasına ve yeni şeyler öğrenmesine ön ayak olan genellemedir Bazı tanımlara göre bilim:

• Her türlü düzenden yoksun duyu verileri ile düzenli düşünceler arasında uygunluk sağlama çabasıdır

• Gözlem ve gözleme dayalı akıl yürütme yoluyla dünyaya ilişkin olguları birbirine bağlayan yasaları bulma çabasıdır

Yüzyıllardır insanoğlunun dünyadaki yaşama ortamına duyduğu merak, yaşama standartlarını yükseltecek bir etkinliğe bürünmeye başladı Olağan gibi görünen olayları anlama çabası, aslında dünyanın gizemlerle dolu bir yer olduğunu ve bunları çözümlemek gerektiği gerçeğini doğurmuştur Geleneksel bilim sadece anlamaya ve çözmeye gereksinim hissetsede, ileri safhalara bölünen bilim türleri sadece çözmeyi değil çözümden öte ilerlemeyide kapsar Geçmişe bakıldığında en önemli sayılan bilim dalları matematik, geometri, astronomi ve tıpdır Çok çeşitli matematiksel çözümleme sistemlerinin geliştirildiği ilk zamanlardan bu yana hala yeni formüller, sistemler, teoriler geliştirilmektedir, bu bilimin sürekliliğine bir örnektir
Kanunlar bilimin vazgeçilmez öğeleri olsa da, halen bir çok bilimsel kanunun doğruluğu tartışılır düzeydedir Bilim deneye çok önem verir Bu safha işlenen konuyu daha inandırıcı kılmanın yanında belirli bir çerçeveye oturtur Sadece kağıt üzerinde birer teoriyken kanunlaşabilir ve temel taş niteliğine bürünebilir Bilimin sonsuz bir süreç içinde değişimi yadsınamaz bir durumdur Zaman içinde alt dallara bölünen bilim sayısal ve sosyal alanlarda ayrı konulara bürünmüş fakat nitelik açısından aynı amaca hizmet etmeyi sürdürmüştür

Vikipedi