Polinomlar İle İlgili Çözümlü Sorular |
09-11-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Polinomlar İle İlgili Çözümlü SorularPolinomlar İle İlgili Çözümlü Sorular Polinomlar İle İlgili Çözümlü Sorular polinomlar lise örnek ve çözümlü sorular Polinomlar Sorular ve Çözümleri polinomlar soru ve cevaplar ao, a1, a2 an R ve n - N olmak üzere P(x) = an xn + an–1xn–1 + an–2xn–2 + + a1x + ao biçimindeki çok terimlilere polinom denir 3x3 + 2x2 – 5x + 3 bir polinomdur 2 x4 – 3x2 – 6x + 3 bir polinomdur –3 x2 + 5x – 1 polinom değildir x3 – x–2 + x + 4 polinom değildir Bir polinomun derecesi en büyük dereceli terimin derecesidir Örneğin x3 – 3x2 + 4 üçüncü dereceden bir polinomdur P(x,y) = x5 + x2y2+ x4y2 + y3 – x gibi iki bilinmeyenlerin üsleri toplamıdır Örneğin yukarıdaki polinomda x4y2 teriminin derecesi 4+2 = 6 dır Bir P(x) polinomunun derecesini d ( P(x) ) biçiminde göstereceğiz Örneğin, x4 – 2x3 + 5x2 + x + 3 ise d ( P(x) ) = 4 dür İki polinomun eşitliği (denkliği): O iki polinomun derecelerinin aynı ve aynı dereceden terimlerinin katsayılarının eşitliği ile tanımlanır P(x) = ax3 + bx2 + cx + d Q(x) = 2x2 – 3x + 4 iken, P(x) = Q(x) ise: ax3 + bx2 + cx + d = 2x2 – 3x + 4 den a = 0, b = 2, c = –2 ve d = 9 bulunur POLİNOMLARDA TOPLAMA – ÇIKARMA Toplama ve çıkarma aynı dereceden terimlerin toplama veya çıkarılması ile yapılır ÖRNEK : P(x) = 2x3 + 3x2 – 5x + 4 Q(x) = 5x2 + 6x2 + 5 ise P(x) + Q(x) ve P(x) – Q(x) ifadelerinin eşitlerini bulunuz? Çözüm : P(x)+Q(x) = (2x3 + 3x2 –5x + 4) + 5x3+6x2+5 = 7x3 + 9x2 – 5x + 9 P(x)-Q(x) = (2x3 = 3x2 – 5x+4) – (5x3+6x2+ 5) = 2x3 + 3x2 – 5x + 4 – 5x3 – 6x2 – 5 = –3x3 – 3x2 – 5x – 1 POLİNOMLARDA ÇARPMA a) Tek terimli bir polinomun çok terimli bir polinomla çarpımını yapmak için çarpmanın toplama üzerine dağılma özelliği uygulanır Örneğin; 3x2(2x3 – 3x2 + 5x – 3) = 6x5 – 9x4 + 15x3 – 9x2 dir b) Çok terimlilerin çarpımında, birinci polinomun her terimi ikinci polinomun her terimi ile ayrı ayrı çarpılır Bunların toplamı alınır Polinomların çarpımında, çarpımın derecesi, çarpanların dereceleri toplamına eşittir d(P(x) Q(x)) = d(P(x) + d(Q(x) ) dır ÖRNEK : P(x) = x2 – 2x + 1 Q(x) = x3 – 3x2 ise P(x) Q(x) = ? Çözüm : P(x) Q(x) = (x2 – 2x + 1) (x3 – 3x2) = x5 – 3x4 – 2x4 + 6x3 + x3– 3x2 = x5 – 5x4 = 7x3 , 3x2 ÖRNEK : P(x) = x3 – 7x Q(x) = x3 + 7x ise P(x) Q(x) = ? Çözüm : P(x) Q(x) = (x3 – 7x) (x3 + 7x) = x6 + 7x4 – 7x4 – 49x2 = x6 – 49x2 ÖRNEK : P(x) = x12 + x3 + x2 + 2x + 1 Q(x) = xn + xn–1 + x ( P(x) Q(x) ) ın derecesi 15 ise n kaçtır? Çözüm : d ( P(x) Q(x) = d ( P(x) ) + d(Q(x)) olduğu için 15 = 12 + n n = 3 tür ÖRNEK : polinomunun derecesi kaçtır? Çözüm : n + 24 ve 8n doğal sayı olmalıdır Buradan n = 2 ise 2+24 = 1 ve 82 = 4 bulunur O halde polinom P(x) = 3x + 2x4 = 3x2 + 4 biçimindedir Azalan kuvvetlere göre sıralanırsa P(x) = 2x4 + 3x2 = 3x + 4 dür P(x) in derecesi 4 olarak bulunur Polinomlarda bazı özel çarpımlar vardır Bunlara özdeşlikler de denir Bu çarpımları ezbere bilmek gerekir Bunları tersinden kullanarak çarpanlara ayırmaları yaparız ÖZDEŞLİKLER : 1) (x – y) (x + y) = x2 – y2 2) (x – y) (x2 + xy + y + y2 3) (x – y) (x3 + x2y + xy2 + y4) = x4 – y4 4) Genel olarak (x–y) (xn–1 + xn–2y + xn–2 y2 ++ xyn–2 + yn–1)=xn–yn dir 5) x + y ≠ 0 koşulu ile (x + y)0 = 1 (x + y)1 = x + y (x + y)2 = x2 + 2xy + y2 (iki terimli toplamın karesi: birincinin karesi + birinci ile ikincinin çarpımının iki katı + ikincinin karesidir) (x + y)3 = x3 + 3x2y + 3xy2 + y3 (İki terimin toplamının küpünü siz yukarıdaki gibi ifade edin (x + y)4 = x4 + 4x3y + 6x2y2 + 4xy3 + y4 dür Terimlerde xin üzeri bir azalırken y nin üzeri bir artarak sıra ile yazıldığına dikkat ediniz Kat sayıları paskal üçgeninden bulunur Paskal üçgeni: Örneğin (x + y)5 in açılımı istense 5 derece (6 sıra) karşısında bulunan sayılar sıra ile katsayı olarak alınırlar ve, (x+y)5 = x5 + 5xy4 + 10x3Y2 + 10x2y3 = 5xy4 + y5 olarak bulunur 6) x – y ≠ 0 için (x – y)0 = 1 (x – y)1 = x – y (x – y)2 = x2 – 2xy + y2 (x – y)3 = x3 – 3x2y + 3xy2 – y3 alıntı |
|