Asetilen Gazı Nerelerde Kullanılır ? Asetilen Gazı Nasıl Elde Edilir?

kimya dönem ödevim var asetilen gazı nerelerde kullanılır ? yardım edermisniz?

Asetilen Gazı Nerelerde Kullanılır ? Asetilen Gazı Nasıl Elde Edilir?

Doğada bazı kimyasal maddeler saf halde bulunur Yani soy gazlar, altın ve platin gibi elementler bunun örneğidirDiğer elementler çeşitli elementlerle bileşikler halinde bulunurlarÖrneğin karbon elementi, grafit ve elmas gibi kristal yapısı farklı olan iki halde bulunurAyrıca karbon diğer elementlerle bileşerek yüz binlerce organik bileşik oluştururKükürt elementi sülfür ve sülfat minerallerinde bulunur veya doğal halde volkanların yakınında rastlanırKimyada bileşikleri yapısal özelliklerine göre organik ve inorganik bileşikler olarak iki sınıfa ayırabilirizOrganik kimya, adından da anlaşılabileceği gibi canlı yapısını incelerYani merkezi bir element olarak karbon üzerine kurulmuşturİnorganik kimya ise; cansız yapının kimyasıdırÖrnek verecek olursak, inorganik bileşikler canlı maddenin karşılaştığı bozulmalara uğramazBunlar arasında metal sülfürler ve oksitler büyük ekonomik değer taşıyan maden yataklarını oluştururNitekim kalay oksit, kalay elde etmek için doğada bulunan uygun tek ham maddedirHalojenürler çok önemli bir yumuşak mineral grubunu oluşturur ve genellikle suda çözünürBunların en çok tanınanı deniz suyunda bol miktarda bulunan sodyum klorürdürKalsiyum karbonat ve silis yerkabuğunda en yaygın olan inorganik bileşiklerdirYerkabuğunda daha az miktarda daha sınırlı bölgelerde nitratlar , sülfatlar ve fosfatlar da bulunur

Bileşikleri ayrıştırarak iki veya daha çok sayıda farklı madde elde etmek mümkündürYani kendisinden başka daha basit maddelere ayrışmayan saf maddelere element denirÖrneğin ergimiş sodyum klorürü elektrolizle ayrıştırarak sodyum metali ve gaz halinde klor elde edilir Organik bileşiklere gelince bunların tam yanması sonucunda her zaman karbondioksit açığa çıkar, bu olgu bize karbon elementinin varlığını ispat ederBileşiklerin ayrışma tekniklerine şu örnekleri verebiliriz:

a)Isı Enerjisiyle Ayrışma

Bazı bileşikler ısıtıldıklarında kendisini oluşturan basit maddelere ayrıştırılabilirlerÖrneğin sodyum klorat bileşiği ısıtılırsa ayrışmaya uğrar Çözünürlüklerinin karşılaştırılması sodyum kloratla ısıtma sonucu elde edilen katının farklı olduğunu gösterirBu madde sodyum klorürdürAynı sonuç tüpteki katıların erime noktaları belirlenerek te çıkarılabilirIsıtılan katının, erime noktası 250 ºC civarında iken ısıtma sonucu oluşan katının (sodyum klorür) erime noktası 800 ºC civarındadır O halde ; burada arı madde olan sodyum klorat , yine arı maddeler olan sodyum klorür ve oksijen gazına ayrışmıştır Ne sodyum klorür ne de oksijen özellik bakımından sodyum klorata benzemektedir Yani ısıtma sonucu sodyum kloratın yapısı değişmiştir Bu tür değişmeler fiziksel değil kimyasal değişmedir

Bileşiklerin ısıyla ayrıştırılmasından endüstride ve günlük yaşantıda sık sık yararlanmaktayız Örneğin kireç, topraktan çıkarılan kireç taşının 1000 ºC’de ısıtılmasıyla elde edilir CaCO3àCaO +CO2
Sönmemiş kireç üzerine su dökülürse, sönmüş kireç (kalsiyum hidroksit) oluşurCaO+H2Oà Ca(OH)2 “sönmüş kireç”
Bu da harç yapımında , çimento endüstrisinde, boya ve plastik yapımında ayrıca suların temizlenmesinde kullanılırSönmüş kireç havanın karbondioksit gazıyla bileşerek kireç kaymağı tabakası oluşturur
Ca(OH)2+CO2à¯CaCO3(kireç kaymağı)+H2O
Kirecin kaymağı tıpta yanık tedavisi için merhem yapımında kullanılırBu sönmüş kireç harç olarak kullanılır ki ; buna “hava harcı” veya “kireç harcı” denir Ca(OH)2 +SiO2àHARÇ
a)Ca(OH)2+ CO2à CaCO3+ H2O Harcın kurumasıyla kireç taşı oluşur
b)Ca(OH)2+ SiO2àCaSiO3(kalsiyum silikat)+ H2O

Burada gördüğümüz gibi kalsiyum silikat nem tutucu rol oynarSıvası yeni bitmiş bir inşaat da daima rutubet bulunurKireç sütü badana işlerinde kullanılırBerrak Ca(OH)2 ise laboratuarlarda kuvvetli baz olarak kullanılır
Kalsiyum karbonat kalıplara dökülerek tebeşir yapımında da kullanılırFakat bugün tebeşir yapımında kalsiyum sülfat kullanılırKalsiyum sülfatın suyu azaltılmış haline “alçı” denirMermer sıva alçısı kalıpçılıkta ve sıva işlerinde kullanılırDöşeme sıva alçısı ise çabuk donmadığından, suni mermer yapımında ve döşeme işlerinde kullanılır Kalsiyum sülfattan fildişi taklidi değişik biblolar yapılırYapılan biblolar petrol eterinde çözünmüş parafin içeren banyolara batırılır ve çıkarılırPetrol eteri hemen buharlaşır tüm gözenekler parafinle tıkanır ve cilalanırsa ; fildişi taklidi heykelcikler yapılmış olurCaS(kalsiyum sülfür) üzerine ışık düşürüldükten sonra karanlıkta ışıldarBunu ilk defa “Lenat” bulmuşturBöyle maddelere “fosforesans” maddeler adı verilirBu maddeler fosforlu saatlerde ve trafik işaretlerinde kullanılır CaCl2+ 6H2O şiddetlice ısıtılırsa susuz kalsiyum klorür haline geçerBu da kuvvetli bir nem çekici(higroskopik) bir maddedirÇeşitli gazları, kurutmaya yararKireç kaymağı (CaCl2,Ca(ClO)2 ) çamaşırlarda renk ağartıcı , çeşitli yerlerde mikrop öldürücü olarak kullanılırKalsiyum florür (CaF2) çeşitli elektroliz işlerinde eritici madde olarak kullanılır Kriolit adı verdiğimiz mineralin kızdırılmasından ede edilirBu Amerika’da uygulanan saf aiminyum oksit(Al2O3) elde etme methodudur Burada soda yan ürün olarak çıkarKalsiyum karbür(CaC2)=”KARPİT” taş görünümünde gri renkli bir maddedirHavadaki nemle reaksiyona giren karpit, su veya sulu asitlerle “asetilen” gazını verirKarpit, kalsiyum karbonatın kızdırılmasıyla önce CaO halini alırBu CaO , elektrik fırınlarında karbonla kızdırılarak “karpit” oluşur CaO+3Cà CaC2+CO

Karpit, karpit lambalarında kullanılırBugün kaynak işlerinde de kullanılırYanınca verdiği ısı çok yüksektirSaf oksijen akımında renksiz parlak bir alevle yanar ve 3000°C’ın üzerinde bir sıcaklık oluşurBöylece metallerin eritilerek kesilmesinde ve kaynak yapılmasında kullanılırÖrneğin, demirciler ve egzoz tamircileri kaynak işlerinde oksijen asetilen hamlacı kullanırKarpitin suyla reaksiyonunda oluşan kötü koku karpitten dolayı değil, asetilen gazı çıkarken açığa çıkan fosfin gazından(H3P) dolayıdırZaten yunanca fosfin “kötü koku ” anlamındadır Asetilen gazı solunduğunda bayıltıcı özellik gösterirFakat, tek bir tüpte saklanamadığından dolayı hastanelerde kullanılmaz

Potasyum klorat(KClO3) laboratuarlarda 400-500°C ‘de ısıtılarak, oksijen elde edici olarak kullanılır KClO3àKCl+3/2 O2 Magnezyum metali, magnezyum oksitin(MgO) 2000°C’nin üstünde karbonla indirgenmesinden elde edilirBurada magnezyum buhar halindedir ve yoğunlaştırılırBu yol fazla ısı istediğinden dolayı ekonomik değildir
MgO+CàMg(g)+CO Magnezyum metalinden gayet ince tel ve levha yapılabilir, kolayca işlenebilir,yumuşaktır, ticarette şerit, toz,levha ve tel halinde satılırOksijenle şiddetle yanar ve göz kamaştırıcı bir parlaklık yayar Magnezyum metali otomobil ve uçak endüstrisinin temelini oluştururYalnız deniz suyu aşındırdığı için , denizle temas eden araçlar magnezyumdan yapılmazMagnezyum elektron alaşımı olarak piston yapımında ve krank kutularında kullanılırKurşun nitrat Pb(NO3)2 bileşiği ısıtılırsa ;azotdioksit ve oksijen gazlarına ayrışırOluşan bu gazlarla ,tüpte kalan Kurşunoksit PbO ;bir araya getirilirse;kurşun nitrat bileşiği oluşmazPb(NO3)2+ısı enerjisi àPbO+2NO2+1/2 O2
Turuncu renkli katı bir madde olan Cıva oksit ,400 santigrat derecede ısıtılırsa;kendini oluşturan elementlere ayrışır ve bu arada oksijen çıkarBu deneyi ilk defa,Priestley ve Lavosier yapmışlardır2HgO+ısı enerjisià 2Hg+O2
Birçok metal oksitleri de bu şekilde ısı etkisi ile ayrışarak oksijen verirler
Örneğin BaO (baryum oksit),havada kızıl dereceye kadar ısıtılırsa;havanın oksijenini alarak,BaO2(baryum peroksit) olur2BaO+O2 à2BaO2
Bu da akkor haline kadar ısıtılırsa ;2BaO2à2BaO+O2 denklemine göre aldığı oksijeni tekrar bırakırBu surette baryum oksit miktarı değişmeden sürekli olarak oksijen elde edilir:
Toplu denklem;
2BaOçà 2BaO+O2 olup,bu da iki yönlü tepkimelere güzel bir örnektir
Bileşikler sadece ısıtma ile değilbaşka metotlarla da daha basit maddelere ayrıştırılabilirGenellikle ayrıştırma işleminde enerji kullanılırBu enerji ısı enerjisi olabildiği gibi ışık veya elektrik enerjisi de olabilir
Su belirli özkütlesi(+4°C de 1g/cm3),donma noktası(1atm basınçta 0°C) ve kaynama noktası(1 atm basınçta 100°C) olan arı bir maddedirAçık havada ne kadar ısıtılırsa ısıtılsın daha basit maddelere ayrışmazEğer kapalı bir kaptaki su buharını 1000°C ye kadar ısıtırsanız suyu %2-3 oranında hidrojen ve oksijen gazlarına ayrıştırabilirsinizAncak ısı enerjisi suyu ayrıştımak için çok uygun değildirŞimdi bileşiklerin ayrıştırılmasında ,ısıtmadan daha değişik yöntemlerden nasıl yararlanabileceğimizi ve bunların kullanımını açıklayalım…

b)Elektrik Enerjisi ile Ayrışma(elektroliz):

Elektrik enerjisi günümüzde en yaygın olarak kullandığımızbir enerji şeklidirBir yerde üretilip başka yerlere kolayca aktarılabilmesi,kullanım kolaylığı,çevre kirliliği sorunu yaratmaması gibi birçok üstünlükleri vardırTeknikte birçok metal,elektrik enerjisi kullanılarak elde edilirElektrik enerjisi kullanılarak yapılan ayrıştırma işlemine elektroliz denir

Suyun Elektrik Enerjisi ile Ayrışması(Suyun Elektrolizi):

1Beher glası 2/3 ‘üne kadar saf su ile dolduruz
2İki deney tüpünü su ile doldurduktan sonra ağızlarını parmağımızla kapatıp ters çevirir su içine batırırız
3Şekideki düzeneği kururuzElektrotların birer uçları ters çevrilmiş deney tüplerinin ağızlarından içeri girmiş olmalıdırBağlantı kablolarınındiğer uçlarını pilin uçlarına bağlarızAyrıca pilin (+) ve (-) uçlarını işaretlerizElektrik,metallerde
elektronlar ,çözeltilerde ise elektrikle yüklü tanecikler(iyonlar) tarafından iletilirBeher glasa konulan saf su iyon bulundurmadığı için elektrik
akımını ya hiç iletmeyecek veya çok az iletecektirSonuç olarak elektrotlarda hızlı bir değişme olmayacaktırElektrotlarda ki değişimi hızlandırmak için suyun içindeki iyon miktarını arttırmak gerekirSuda iyon oluşturmak için çamaşır sodası kullanabiliriz
4Beher glasa soda ilave ederek,elektrotlarda gaz birikimlerinin hızlandığını gözlemleriz
5Deney tüplerinden biri tamamen gazla doluncaya kadar deneye devam ederizTüp gazla dolunca bağlantı kablolarından birini ayırarak elektrolizi durdururuz
6Tüplerde toplanan gazların hacim oranlarını karşılaştırırız
7Tüplerde toplanan gazların, neler olabileceğini ve bu gazları nasıl tanıyabileceğimizi düşünelimİçinde az gaz bulunan tüpteki suyu boşaltarak ağzı yukarıya gelecek şekilde tutalımUcu yakılıp kor haline gelmiş tahta parçasını bu tüp içine daldırırsak parlak sarı alevle yandığını gözlemlerizİçinde fazla hacimde gaz bulunan tüpü ağzı yukarı gelecek şekilde tutup, yanmakta olan kibriti tüpün ağzına yaklaştıralımBir patlama sesi duyulurBu ses tüpteki gazın havanın oksijeniyle yanması sonucu oluşan sestir
8İçinde hidrojen topladığımız tüpü, işaretlediğimiz yere kadar suyla doldurup bu suyu dereceli bir silimndire dökerek hacmini ölçerizAynı şekilde içinde oksijen topladığımız tüpü de işaretlediğimiz yere kadar su doldurup bu suyun hacmini de ölçeriz

Sonuç olarak deney tüplerindeki gazların özellikleri ayrıntılı olarak incelenirse az miktarda toplanan ve yanmayı arttırıcı bir özelliğe sahip olan gazın oksijen, çok miktarda toplanan ve yanıcı özelliğe sahip olan gazın ise hidrojen olduğu anlaşılabilirO halde su elektroliz yardımıyla kolayca hidrojen ve oksijen gazlarına ayrılabilmektedirSu bir bileşiktirAyrıştırılan su ile oluşan hidrojen ve oksijen gazlarının özellikleri tamamen birbirinden farklıdırElektrolizde, çözeltiye iki metal çubuk daldırılırBunlara elektrot denirPilin pozitf ucuna bağlanan elektrot, anot , negatif ucuna bağlanan ise katot turElektrik akımınıniletimni sağlayan çözeltiye elektrolit

Günlük hayatımızda birçok metalin saf olarak eldesi ve altın,gümüş ve nikel kaplamacılığı bu methodla yapılabilirUçak ve uzay endüstrisinde
aliminyum-magnezyum alaşımı halinde geniş bir kullanım alanı olan magnezyumun saf olarak eldesi elektroliz yoluyla olurYine çok geniş bir kullanım alanı olan bakırın, filizlerinden sodyumun , sodyum klorür eriyiğinden saf olarak eldesi de elektroliz yoluyla olur

Gümüş elektrolizle arıtılırBu işlemlerde nitrik asit ve gümüş nitrat kapsayan bir pil kullanılırArıtılacak gümüş anot yerine geçerKatot ise arı gümüşten ince bir levhadırElektroliz sırasında anottaki gümüş çözünür ve katotun üstünde toplanırBakır gibi metal artıkları çözeltide kalırBu arada altın ve platin anot çamuru olarak dibe çökerElektrolitik iletkenliğe ilişkin çalışmalar dolayısıyla uygulamaya ilişkin pekçok olasılık ortaya çıkmıştır ve elektrokimya ile metal birikimi yada elektrobirikim oldukça yaygındırElektrobirikim, elektrokaplama ve galvanoplastideki başlıca süreçtirElektrokaplama , estetik nedenlerle ya da koruma amacıyla baz metalden yapılmış bir nesnenin üstünü bir soy metal tabakasıyla kaplamaktırBunun örnekleri krom kaplama, gümüş kaplama ve altın kaplamadırÖte yandan galvanoplasti , bir nesnenin önce plastik türünden bir maddenin dökümünün yapılması, ardındanda metal halinde yeniden üretilmesidir

Krom hem korumak hemde süslemek amacıyla öteki metallerin kaplamasında kullanılan bir metal olarak bilinirKaplama işleminde kaplanacak nesne , doğru akım devresindeki katota takılırVe kromik asit ile bir başka asitten oluşan banyoya sokulurSülfatlar olmadığı zaman , krom birikimi olmadığından , sülfürik asit kullanılırElektrik akımı verildiği zaman çözeltideki pozitif krom iyonları negetif elektrota giderek bir metal tabakası halinde yapışırlaren iyi krom kaplamalar, kaplanacak nesne öncelikle nikelle kaplandığı zaman elde edilirDepolanan krom tabakası çok ince olduğundan, elektrolizle kaplama işlemi- boyutlarını belirgin bir biçimde değiştirmeden-kaplanmasında kullanılır

Çelik sanayisinde krom özel bir rol oynarGereçlerde , makine parçalarında ve bilyeli yataklarda kullanılan çeliğe güç ve sertlik verirPaslanmaz ve aşınmaya dirençli çelikler , %1 oranından biraz yüksek krom kapsarTungsten ve nikel ile birarada kullanıldığı zaman kromun başka özellikleri de ortaya çıkarSözgelimi, kromlu-tungstenli çelikler 400°C ‘yi geçen ısılarda sertliklerini korurlarBu tür alaşımlar, metal avadanlıklarla uygulama alanı bulurlarNikelli-kromlu çelik özellikle %18 krom-%8 nikel olarak bilinen bir türü , kimya sanayisinde çok tutulan paslanmaz bir çelik türüdür

Altın kimyasal yönden kararlı olduğu için, teknolojik alanda da kullanılırDiş dolgularında , ve altınla kaplamada bazen süs olarak , bazen de maddeleri paslanmaktan korumak için büyük oranlarda altından yararlanılırAltın iyi bir iletken olduğundan (gümüş ve bakır kadar değil)altınla kaplama , elektronik dalında yaygın kullanım alanları bulmuşturTransistör ve mikro devrelerin bağlantılarında kullanılırBöyle bağlantılar, düşük voltajlarda bile çok iyi elektronik temas gerektirir

Magnezyum , hemen tümüyle tuzlu su kaynaklarından ve deniz suyundan elde edilen bir bileşik olan erimiş magnezyum klorürün elektrolizi yoluyla elde edilirBu tepkimede bir karbon atomu anot , bir demir atomu da katot olarak kullanılır

Sodyum metali, çok aktif olduğu için tabiatta serbest bulunmazEn önemli bileşiği sodyum klorürdür(NaCl)İlk defa 1807 tarihinde İngiliz, Sir Hanry Dayvi tarafından elde edilmiştirSir Dayvi ergimiş sodyum hidroksiti demir bir kapta ; demir kap katot olmak üzere demir anotlarla elektroliz ederek gümüş parlaklığındaki sodyum metalini elde etmiştirDayvi’nin oldukça kaba olan bu methodunu daha gelişmiş hale getiren Loblanc ile bilhassa Cassner olmuşturCassner yine erimiş sodyum hidroksitin elektrolizini yapmıştır

CASSNER ELEKTROLİZİ

denirDeneyde hidrojen gazı katotta oksijen gazı ise anotta toplanır

Elektroliz ortamının sıcaklığı 310 ile 330 °C arasındaki NaOH àNa++OH- şeklinde iyonlaşırKatotda sodyum (Na) açığa çıkarAnotta ise oksijen açığa çıkarOluşan sodyum yukarıya doğru tel kafeste toplanırbu methotla %99′luk sodyum elde edilebilirFakat bu method ekonomik değildirÇünkü sodyum hidroksit(NaOH) tabiatta bulunmayan suni olarak elde edilebilen pahalı bir bileşiktirTabiatta bol bulunan madde sodyum klorürdür(yemek tuzu)Downs metdohuyla metalik sodyumun elde edilmesi daha ekonomiktir

DOWNS METHODU

Sodyum klorürürün ergime noktası 801°C ‘dirErgime noktasının düşürülmesi için sodyum klorürün içerisine CaCl2(kalsiyum klorür) ve NaF(sodyum florür) gibi eritici maddeler ilavesiyle sodyum klorür 600°C de ergirElektrolizde beton kaplar kullanılır NaClàNa+1+Cl-1 İYON DENKLEMİ katotta Na+1+ 1eà Na ; ANOTTA Cl-1-1eàCl elemetleri açığa çıkarBugün bu method elementel klor verdiğinden dolayı önemlidirÇünkü teknikte klor HCl eldesinde kullanılırSodyum metali gümüşi parlak bir metaldirKuru havadan etkilenmez; fakat normal havada derhal yüzeyi matlaşırBu yüzeydeki matlaşma havadaki su buharının etkisiyledirSodyum metalinin tel ve levha haline getirilmesi mümkün olmakla birlikte saklanması zordurBazı özel işlerde tel haline getirilerek hemen kullanılırSodyum çok kuvvetli elektron verdiği için indirgen olarak kullanılırÇeşitli organik reaksiyonlarda proton çrkici olarak kullanılırAlkol,eter,benzen gibi organik sıvıların susuz hale getirilmesinde(Mutlak eter,mutlak alkol imalinde)Buhar fazında mavimtrak ışık verdiğinden reklam ampullerinde kullanılır

Ayrıca sodyum hidroksit (NaOH), sodyum klorür çözeltisinin elektrolizi yoluyla da elde edilirFakat anotla katotta oluşan maddeler karışmaya başladığından dolayı bunu önlemek için üç önemli method kullanılırAnotta klor gazı oluşur, katotta ise sodyum açığa çıkarBu arada ortamda bulunan su ile sodyum reaksiyona girerSonuçta oluşan sodyum hidroksitle(NaOH) ile anottaki klor(Cl2) reaksiyona girerse 2NaOH+Cl2àNaCl+NaClO+H2O(javel suyu) oluşur

ØDiyafram Methodu:
KATOTDA: Na++1eàNa
Oluşan sodyum ortamdaki suyla reaksiyona girer ve sodyum hidroksitle hidojen gazı elde edilir,Na+H2OàNaOH+1/2 H2

ØFanus Methodu:
KATOTDA: Na++1eàNa
Na+H2OàNaOH+1/2 H2
Anotta: Cl-1 eà1/2 Cl2 açiğa çikarYoğunluk farkından dolayı anodun alt kısmında OH- iyonları,üst kısmında NaCl toplanır

ØMalgama Methodu:
Birbirinden ayrı iki kap kullanılırDipte bir civa tabakası katot olarak kullanılırAnotta klor gazı açığa çıkarKatotda sodyum(Na) civayla(Hg) ile birleşerek malgama yaparCiva gibi yarı soy bir metalde hidrojenin ayrışma gerilimi çok yüksektirBu yüzden sodyum civayla malgama yaparİkinci kapta grafit katottan hidrojenin açığa çıkması sağlanırİkinci kaba geçen Na+ ile OH- iyonları bileşerek ikinci kaptan derişik NaOH toplanırİkinci kapta malgam anot yapacaktırO zaman sodyum suya etki ederek hidrojen gazı açığa çıkar Ve NaOH oluşurBu iki kap ortada bulunan bir eksen tertibatıyla dönerler

SODYUM HİDROKSİTİN KULLANILDIĞI YERLER:

Suni yün, suni ipek ve suni elyaf yapımında , kağt ve sabun endüstrisinde kullanılırEski lastiklerin tekrar kullnılır hale getirilmesinde,petrol rafinesinde ve diğer bazı kimyasal maddelerin yapımında kullanılırKimyasal reaksiyonlarda suda çözünmeyen bazların elde edilmesinde kullanılırDokuma endüstrisinde pamuk ipliklerinin merserize edilmesinde kullanılırMerserize edilmiş pamuk daha sağlamdır%30′luk NaOH ile pamuk daha sağlamdırPetrol temizleyici olarak rafine işlerinde de kullanılır

c)Başka Ayrıştırma Teknikleri:

Bazı bileşikleri sadece ısıtma veya elektrik enerjisi yardımıyla ayrıştırırız Doğadaki milyonlarca bileşiği bu iki methodla daha basit maddelere ayırmak mümkün değildirAncak araştırıldığında her bileşiğin basit maddelere dönüşmesini sağlayacak özel bir yöntem bulunabilirÖrneğin demir filizi doğada demirin oksijenli bileşikleri halinde bulunurBu oksitlerinden demir, cevherin kok kömürüyle yüksek sıcaklılarda ısıtılmasıyla elde edilirBu şekilde demir oksitten daha basit madde olan demir ayrılmış olurBenzer şekilde maden ocaklarında çıkarılan metal oksitlerden metali elde etmek için , bu oksitler genellikle karbon ile tepkimeye sokulurSonuçta metal oksitten metal elde edilirBu örneklerde kimyasal olaylar oluşmuştur
Demir oksit+KarbonàDemir+Karbondioksit
Bakır oksit+Karbonà Bakır+ Karbondioksit

Bir metali o metalin bileşiğinden saf olarak elde etmenin başka bir yolu da , daha etkin bir metal kullanmaktırÖrneğin; bakır , gümüşe göre daha kolay tepkime verme eğilimindedirEğer gümüş nitrat çözeltisine bakır metali batırılırsa metalik gümüş bakır metalinin üzerinde toplanırken bakır atomları çözeltiye geçerÇünkü, bakır gümüşe göre daha aktif bir metaldirBöylece saf gümüş elde edilirBenzer örnekleri çoğaltabiliriz
Gümüş nitrat + Bakırà Gümüş+ Bakır nitrat

Ayrıca , ışık enerjisi yardımıyla da (fotoliz) bileşikler ayrıştırılabilirFotoğrafçılıkta kullanılan filmler bu özelliğe dayanılarak yapılmıştırFilm üzerine sürülmüş olan gümüş bileşikleri ışıkla temas edince ayrışır ve gümüş elementi açığa çıkarak film üzerinde siyah noktalar oluştururBakır sülfat çözeltisine temizlenmiş bir çinko elektrotu daldıracak olursak bakırdan daha aktif olan çinko iyonları çözeltiye geçer ve bakır çinko elektrot üzerinde toplanır Burada gördüğümüz gibi daha basit maddelere ayrışabile saf maddeler bileşik, ne yapılırsa yapılsın daha basit maddelere ayrışmayan saf maddelere ise element denir
Bileşiklerin ayrıştırılması olayında genelde büyük miktarlarda enerji harcanırAyrıca ayrışma sonucu oluşan maddelerin özellikleri bileşiğin özelliklerinden tamamen farklıdırBir bileşiğin ayrıştırılmasıyla oluşan bileşenler bir araya getirildiğinde kolayca bileşiği oluşturamazlarAncak özel çabalarla bileşik haline getirilebilirlerBileşiklerin ayrıştırılması sırasında olan olaylar, kimyasal olaylardırKarışımların ayrılmasında karışımı oluşturan maddeler özelliklerini kaybetmeden ayrılabilmektedirBu nedenle karışımların ayrılması sırasındaki olaylar fiziksel olaylardır