Vücudumuzun Bölümleri - Vücut Eklemleri - Vücuttaki Kemikler Ve Özellikleri Resimli

Vücudumuzun Bölümleri - Vücut Eklemleri - Vücuttaki Kemikler Ve Özellikleri Resimli
Vücudumuzun Bölümleri - Vücut Eklemleri - Vücuttaki Kemikler Ve Özellikleri Resimli
İskeleti oluşturan kemikleri birbirine bağlayan anatomik oluşumlardır




Eklemlerde iki kemiğin uç noktaları, yumuşak, yoğun, koruyucu ve sürtünmeyi azaltıcı görev üstlenen kıkırdakla kaplıdır Eklem kıkırdağı 2-5 mm kalınlığındadır Kemik yüzeylerini örten eklem kıkırdağının özelliklerinden biri sürtünme katsayısının çok düşük olmasıdır; bu sayede iki yüzey rahatlıkla birbirleri üzerinde kayar Diğer özelliği baskıya karşı dayanıklılığıdır Ne kan damarları ne de sinir uçları kıkırdağa girmez Kıkırdak, sinir ucu içermemesi nedeni ile ağrıya duyarsızdır
Komşu eklem yüzleri arasındaki büyüklük ve şekil farklılığı fazla ise bu yüzlerin birbirine uyumunu sağlayan iki eklem yüzü arasına sokulan menisküs ve disküs denen oluşumlar bulunur
Menisküsler, eklem yüzlerinin yan kısımlarında bulunur ve eklem yüzlerini büyütürler Ayrıca dokuların elastikiyeti sayesinde ve hareket sırasında basıncın etkisi ile eklem yüzlerinin şekil ve durumlarını değiştirirler
Diskuslar, şekil ve durum değiştirme yeteneği daha fazla olan ve çeşitli hareketlerin meydana gelmesini sağlayan oluşumlardır

Alt taraf kemikleri

Kalça kemiği (os coxae)
Kalça kemiği kanadı (os ilii), oturga kemiği (os ischii) ve çatı kemiğinin (os pubis) ergenlik çağında birleşmesi ile oluşur




Leğen kemiği (pelvis)
Arkada sakrum ve koksik, yanlarda ise kalça kemiklerinin aralarında eklemleşmesinden meydana gelir geniş olan üst parçasına pelvis major (büyük pelvis), alt parçasına ise pelvis minör (küçük pelvis) denir
Pelvis çapları önemlidir Çünkü doğum sırasında uterus ve karın kaslarının kasılması sonucu aşağıya itilen çocuğun dışarıya çıkabilmesi için önce küçük pelvisten geçmesi gerekirerkek pelvisi ile kadın pelvisi arasında farklılıklar vardır Kadın pelvisi daha geniş, yüksekliği daha az, sakrum daha kısa ve geniştir
Uyluk kemiği, femur (os femoris)
İskeletin en uzun, en kalın ve en sağlam kemiği olup kalça kemiği ve tibia ile eklem yapar
Diz kapağı kemiği (Patella)
Tabanı yukarda olan bir üçgen gibidir Ön yüzü deri altından hissedilir
Kaval kemiği (tibia)





Üst taraf kemikleri

Köprücük kemiği (clavicula)
Sternum ve kürek kemiği ile eklem yapar 15-17 cm uzunluğunda, 2-3 cm genişliğinde ve herhengi bir travmada kolay kırılabilir bir kemiktir




Kürek kemiği (scapula)
Üçgen şekilli yassı iki kemiktir Ön ve arka olmak üzere iki yüzü vardır Ön yüzde omur kaslarının bağlandığı noktalar vardır
Kol yada pazu kemiği (humerus)
Vücudun üst kısmına ait en uzun kemiktir Üstte kürek kemiği, altta ise önkol kemikleri ile eklem yapar
Dirsek kemiği (ulna)
Üst ucu kalın, alt ucu incedir
Radius (önkol kemiği)
Önkolun dış yan tarafında bulunan kemiktir Ulnaya paralel uzanır fakat daha kısadır
El kemikleri
Toplam 27 kemikten oluşur El bilek kemikleri (8), el tarak kemikleri (5) ve el parmak kemikleri (14) olmak üzere 3 grupta incelenir

Göğüs İskeleti (Toraks)





Göğüs iskeleti, kaburgalar (costae) ve göğüs kemiği (sternum) olmak üzere iki kısımda incelenir
Omurga dışında göğüste 25 tane kemik bulunur Bunlardan 12 çifti kaburga bir tanesi ise göğüs kemiğidir
Sternum önde ve yassıdır Kaburgalar sağ ve solda 12’şer tanedir Kaburgaların hepsi arkada omurga ile bağlantılıdır Önde ise kaburgaların ilk 7 çifti sternuma bağlanır 8,, 9, ve 10 çift kaburgalar 7, çifte bağlanır 11 ve 12 çiftlerin uçları boştadır
Kaburgaların sternuma birleştiği yerde kıkırdak doku yer alır Bu sayede göğüs kafesi elastikiyet kazanır

Yüz kemikleri





Maxilla ( üst çene kemiği) : Hareketsiz olan çene kemiğidir Ağız boşluğunun üstünde, göz çukurunun altında bulunur
Os lacrimale (gözyaşı kemiği) : İnce bir kemik olup, göz çukurunun iç duvarının ön parçasını oluşturur
Os palatinum (damak kemiği) : Burun boşluklarının arkasında yer alır
Os nasale (nazal kemik, burun kemiği) : Ortada bir çizgi boyunca bağlanmıştır Üst çene kemiğinin alın çıkıntıları arasında ve dört köşeli yassı bir kemik olup burun sırtının iskeletini yapar
Os zygomaticum (elmacık kemiği) : Göz çukurlarının dış alt kısımlarında bulunur
Mandibula (alt çene kemiği) : Yüz kemiklerinin en büyüğüdür Çiğneme fonksiyonu ile sindirim sistemine yardımcı olur
Os hyoideum (dil kemiği) : Dil kökünün aşağısında ve gırtlağın üst kısmında yer alır
Vomer (sapan kemiği) : Burun boşluklarını birbirinden ayıran kemiğin arka ve alt parçasını yapan, ince dikdörtgen şeklindeki kemiktir

Baş kemikleri





Oksipital kemik (artkafa kemiği): Kafatasının alt ve arka kısmında bulunur
Sphenoid kemiği (temel kemik): Kafatasının tabanında bulunan kemiktir
Frontal kemik (alın kemiği): Kafatasının ön yüzünde ve göz yuvalarının (orbita) üst bölümünde yer almıştır
Parietal kemik (yan kafa, çeper kemiği): Kafa boşluğunun yan bölümlerini kaplayan, geniş yüzeyli bir çift kemiktir
Temporal kemik (şakak kemiği): Parietal, sphenoid ve occipital kemikler arasında yer alan bir çift kemiktir Bu kemiklerin iç tarafında işitme ve denge organları bulunur
Etmoid kemik (kalbur kemiği) : Sfenoid kemiğin önünde ve frontal kemiğin arkasında arda bulunan kemiktir

İskelet Sisteminin Görevleri

İskelet Sisteminin Görevleri
* Vücudun çatısını oluşturmak
* Vücuda diklik ve sertlik sağlamak
* Bazı iç organları dış etkenlerden korumak
* İç organlara ve kaslara bağlanma yüzeyi sağlamak
* Eklemlerin yardımıyla vücuda hareketlilik sağlamak
* Vücudun ihtiyacı olan bazı minarelleri depo etmek
* Kan yapımında görev almak

Kemik Oluşumu ve Kontrolü

Kemiklerin sağlıklı olarak büyüyüp gelişebilmesi için bir yandan yeterli miktarda kemik hücresinin yapılması bir yandan da yeterli ara maddenin oluşması gerekir Bu olaylar bazı iç ve dış faktörler tarafından düzenlenir Kemik oluşumunda etkili olan faktörleri teker teker inceleyecek olursak;
a Hormonlar : Kemiğin sertleşmesi için gerekli olan Ca P K minerallerinin kemiğe geçmesi ve bunların kandaki miktarının belirli bir seviyede tutulması gerekir Özellikle kalsiyumun kemikten kana kandan kemiğe geçişi tiroid bezinden salgılanan kalsitonin (tirokalsitonin) hormonu ve paratiroid bezinden salgılanan parathormon ile düzenlenir
Hipofiz bezinden salgılanan büyüme hormonu (STH) yetersiz olduğunda cücelik (nanizm) aşırı salgılandığında devlik hali (jigantizm) ortaya çıkar Timus bezi hormonu embriyonik gelişimde iskeletin oluşumunda etkilidir
b Vitaminler : D vitamini kemiklerde Ca ve P birikmesini sağlayarak kemiklerin sertleşmesini sağlar D vitamini eksikliğinde bağırsaktan kalsiyum ve fosfatın emilmesi azalır
Sonuçta kemiklerde yumuşama ve eğilme olur Bu da çocuklarda raşitizm yetişkinlerde ise osteomalazi denen kemik hastalığını yapar

Kemik Çeşitleri

İskeletin yapısında bulunan kemikler üç çeşittir




a Uzun Kemikler : Kol ve bacaklarda bulunur Uzun kemiği dıştan saran kemik zarı (periyost) kemiğin enine büyümesini onarılmasını ve beslenmesini sağlar Ayrıca periyost kemiğin sertleşmesine de katkıda bulunur
Uzun kemiğin başı ile gövdesi arasında bulunan kıkırdak tabakası kemiğin boyuna büyümesini sağlar Uzun kemiklerin iç kısmındaki kanalda akyuvarların oluşumunu sağlayan sarı kemik iliği bulunur Kemik başlarını iç kısmı sünger gibi düzensiz gözenekli bir yapıdadır Gözeneklerin içinde kırmızı ilik bulunur Kırmızı kemik iliği kan hücrelerinin üretildiği iliktir
b Kısa Kemikler : Omurgada el ve ayak bileklerinde bulunur Sarı ilik kanalı bulunmaz Yaklaşık olarak eni boyu ve kalınlığı eşit olan kemiklerdir
c Yassı Kemikler : Göğüs kafatası kürek ve kaburga kemiklerinden ibarettir Yassı kemiklerde sarı ilik kanalı bulunmaz Bu tip kemiklerde süngerimsi kemik dokusu sıkı kemik dokusundan fazladır Eni ve boyu fazla kalınlığı çok az olan kemiklerdir

Kemiklerin Yapısı

Yapısında inorganik madde bulunan tek dokudur Dıştaki sert katman büyük oranda kollajen proteinlerden ve hidroksiapatitten oluşur
Kollajen teller gerilmeye karşı direnç sağlar Kalsiyum ve diğer minerallerden oluşan hidroksipatit, vücudun kalsiyum deposudur ve kemiğin sağlamlığından sorumludur Kemiğin organik yapısında kalsiyum ve fosforun yanı sıra kalsiyum sülfat, sülfat, sodyum ve magnezyum bulunur Vücutta bulunan kalsiyumun(yaklaşık 1 kg) % 99’ u kemikte bulunur
Kemiklerde bulunan % 25 su % 45 inorganik madensel tuzlar (kalsiyum fosfat kalsiyum karbonat magnezyum fosfat az miktarda sodyum ve demir) kemiğin sert yapısını % 30 organik maddeler ise esnekliği sağlar Canlı kemik hücrelerine osteosit ve bu hücreler tarafından salgılanan organik ara maddeye osein denir Bu iki yapı kemik dokusunu meydana getirir
Yetersiz kalsiyum ve fosfor alımı kemiğin sağlamlığının azalmasına, kolay kırılabilir olmasına ve bazı kemik hastalıklarının oluşmasına sebep olur
Kemiğin içinde bulunan kemik iliğinin yumuşak ve gözenekli bir yapısı vardır; burada kan hücrelerinin üretildiği hücreler bulunur Damarlar kemiklerin içinden geçer ve etrafı sinirlerle çevrilmiştir