Akyuvarlar - Akyuvarların Yapısı - Alyuvarlar Akyuvarların Yapısı Lizozomlar Hakkında

Akyuvarlar - Akyuvarların Yapısı - Alyuvarlar Akyuvarların Yapısı Lizozomlar Hakkında
Akyuvarlar - Akyuvarların Yapısı - Alyuvarlar Akyuvarların Yapısı Lizozomlar Hakkında

Lökosit veya akyuvarlar olarak da adlandırılan beyaz kan hücresi, kemik iliğinde üretilir Vücudu bulaşıcı hastalıklara ve yabancı maddelere karşı koruyan akyuvarlar, bağışıklık dizgesinin önemli bir bölümünü oluştururlar Sağlıklı bir yetişkin insanın bir litre kanında 4x109-11x109 adet, bir başka tanımla, bir damla kanda yaklaşık 7000 ila 25000 arası akyuvar bulunur Bu nicelik lösemi hastalarında 50000'e kadar çıkar Lökositler kanın dışında lenf sistemi, dalak ve diğer vücut dokularında da bulunur Akyuvar tanımı tüm beyaz hücre türlerini kapsayan kaba bir tanımdır Bu şekilde kan hücrelerini kümelemek sıklıkla bu tanımın yanlış kullanımına yol açmaktadir Bu yüzden değişik kaynaklar hücreleri kökenlerine göre ayırmaya yoluna gitmektedir

Kan
Kan için kısaca, 'yaşam suyu' demek yanlış olmaz Yetişkin bir insan vücudunda ortalama 5-7 lt kan bulunur Kan vücut için gerekli olan hayati maddelerin taşınmasını sağlar Kanın fonksiyonları şöyle sıralanabilir
• Oksijen, karbondioksit, besin maddeleri, hormonlar ve metabolik atıkları taşır
• Vücudun elektrolit bileşimini ve ph dengesini ayarlar
• Yaralanan veya hasar gören damarlardan kan kaybını pıhtılaşma mekanizması ile önler
• Toksin ve patojenlere karşı koruyuculuk sağlar
• Vücut ısısı dengesini ayarlar
Kanın yapısı
Kan, hücrelerden ve “plazma “ adı verilen bir sıvıdan oluşmuştur Plazmanın büyük kısmını (%90) su oluşturur Bu sayede hücrelerin su ihtiyacını karşılar Plazmanın % 7’sini proteinler oluşturur
Plazmada en çok bulunan proteinler; albumin, globülin ve fibrinojenlerdir
Albuminler, kan hacmini ve basıncını ayarlayan su tutulmasını desteklerler Ayrıca hormon ve daha bir çok maddeyi bağlayarak plazmada taşınmasına yardımcı olurlar
Fibrinojen kanın pıhtılaşması için şart olan bir proteindir
Globülinler alfa, beta ve gama olarak üç sınıfta incelenirler Bunlardan alfa ve beta globülinler karaciğer tarafından yapılıp, kanda lipidler ile yağda eriyen vitaminleri taşırlar Gama globülinler ise immunoglobülinlerdir

Kan Hücreleri
Hücreler eritrositler (kırmızı kan hücreleri), lökositler (beyaz kan hücreleri) ve trombositlerdir Hücrelerin % 99’undan fazlasını eritrositler oluşturur Eritrositler kanın oksijen taşıyan hücreleridirLökositler vücudu enfeksiyonlara ve kansere karşı koruyan hücrelerdir Trombositler ise kanın pıhtılaşmasında görev alırlar

Eritrositler (alyuvarlar, kırmızı kan hücreleri)
Kandaki hücrelerin % 99’undan fazlasını eritrositler oluşturur Eritrositler disk şeklindedir, çapları 7-8 mikrometre kadardır
Eritrosit zarlarında % 33 oranda bulunan hemoglobin, kanda oksijen taşıyan proteindir Oksijenin yaklaşık % 99’u hemoglobin ile taşınır, geri kalan % 1’lik kısım ise kanda çözünmüş olarak taşınır Hemoglobin eritrositlerin pembe boyanmasından sorumludur Oksijenleşmiş hemoglobin kırmızı renklidir
Eritrositler kemik iliğinde yapılırlar Gebeliğin son ayına kadar eritrosit yapımı karaciğerde gerçekleşir Gebeliğin son ayından 5 yaşına kadar tüm kemiklerin kemik iliğinde üretilir ilerleyen yaşlarda hayatın sonuna kadar azalan oranlarda eritrosit yapımı vertebralar, kostalar ve sternumda yapılır
Lökositler (akyuvarlar, beyaz kan hücreleri)
Vücuda giren mikroorganizmalara karşı koruyucu özellikte olan hücrelerdir Protein sentezleyebilirler
Lökositler granulositler ve agranulositler olmak üzere iki grupta incelenir
Kan, damarların ve kalbin içini dolduran taşıma sıvısı olup, % 45 kadarı hücrelerden, %55 kadarı da kan plazmasından meydana gelmiştir
Kan Hücreleri
• Alyuvar (Eritrositler) : Yapılarındaki hemoglobinden dolayı kana kırmızı rengini veren hücrelerdir Oluştuklarında çekirdeklidirler, ancak olgunlaştıklarında çekirdeklerini kaybederler
Alyuvarlar, solunum organlarından aldıkları O2 yi dokulara taşır ve dokulardan alınan CO2 nin solunum organlarına taşınmasına yardımcı olurlar Kanın pH sını düzenler, kan grubu antijenlerini bulundururlar 1 mm3 kandaki sayıları 5 milyon kadar olup; yaş, cinsiyet, yapılan iş ve yaşam ortamının yüksekliğine göre değişir
• Akyuvarlar (Lökositler) : Beyaz renkli iri çekirdekli, büyük ve sabit bir şekli olmayan kan hücreleridir Kemik iliği ile lenf düğümlerinde ve dalak, timüs gibi lenf dokularında üretilirler Ömürleri birkaç gündür İnsanın 1 mm3 kanında 8 - 10 bin kadar akyuvar bulunur
Lökositler granulositler ve agranulositler olmak üzere iki grupta incelenir
Granulositler : Sitoplazmalarında granüllerin bulunduğu lökositlerdir Kemoterapiden sonra geçici olarak sayıları azalır Aşırı azalmalarda infeksiyon hastalığına bağlı ateş görülür
• Nötrofil : Mikroorganizmaları ya da yabancı maddeleri fagositozla yok ederler Sitoplazmalarındaki granüller, mikroorganizmaları sindiren enzimlere sahiptirler
• Eozinofil : Allerjik reaksiyonlar da rol alırlar ve parazitik infeksiyonlara karşı koruma sağlayan hücrelerdir KML’de kan ve kemik iliğinde artar
• Bazofil: Lökositlerin içinde miktar olarak en az bulunan tiptir Belirli allerjik reaksiyonlara katılan beyaz küre hücrelerinden biri KML’de bu hücreler kan ve kemik iliğinde artar
Agranulositler: Sitoplazmalarında sadece birkaç lizozom granülü bulunur
• Monosit : En büyük kan hücresidir Monositler kemik iliğinden sonra geçtikleri dolaşım sisteminde kısa süre kalıp sonra dokulara geçerek doku makrofajlarına dönüşürler Makrofajlar kendilerinden büyük yapıları sindirebilme özelliğine sahiptirler
• Lenfosit : T ve B hücreleri olmak üzere iki farklı tipi vardır B lenfositler kemik iliğinde oluşurlar ve lenfoid dokularda toplanırlar T lenfositler timusta aktifleşir T ve B lenfositler vücudun savunma sistemini oluştururlar Bu hücreler bakteri, virüs, doku ve kimyasal yıkıntıları yok ederler

Trombositler
Trombositler, kanın pıhtılaşmasında önemli göreve sahip olup, çok sayıda granül içeren renksiz hücre parçalarıdır Megakaryosit denilen kemik iliğinin büyük hücrelerinin parçalarından oluşur Ortalama 10 gün kadar yaşarlar Ömrü dolan trombositler dalak ve karaciğerdeki makrofajlar tarafından yok edilir Her gün yaklaşık 200 milyon trombosit üretilir
Trombositler birbirine ve bağ dokusu ipliği olan kollajene bağlanarak pıhtı oluşumunda rol oynarlar
Deneyin konusuyla ilgili bilimsel kavramlar:
Albuminler, kan hacmini ve basıncını ayarlayan su tutulmasını desteklerler
Fibrinojen kanın pıhtılaşması için şart olan bir proteindir
Lökositler:Vücuda giren mikroorganizmalara karşı koruyucu özellikte olan hücrelerdir
Alyuvarlar:Yapılarındaki hemoglobinden dolayı kana kırmızı rengini veren hücrelerdir
Akyuvarlar (Lökositler) : Beyaz renkli iri çekirdekli, büyük ve sabit bir şekli olmayan kan hücreleridir
Granulositler : Sitoplazmalarında granüllerin bulunduğu lökositlerdir
Nötrofil : Mikroorganizmaları ya da yabancı maddeleri fagositozla yok ederler
Eozinofil : Allerjik reaksiyonlar da rol alırlar ve parazitik infeksiyonlara karşı koruma sağlayan hücrelerdir
Bazofil: Lökositlerin içinde miktar olarak en az bulunan tiptir
Monosit : En büyük kan hücresidir
Trombositler, kanın pıhtılaşmasında önemli göreve sahip olup, çok sayıda granül içeren renksiz hücre parçalarıdır