Atatürk'ün Hayatı

1881
Türk toplumunun ve Osmanlı Devleti'nin kaderini değiştiren Mustafa Kemal Atatürk, Selânik'te, Koca Kasım Mahallesi, Islahhane Caddesinde üç katlı pembe boyalı bir evde dünyaya gözlerini açmıştır (Bugün Aya Dimitriya Mahallesi, Apostolu Pavla Caddesi 75 numaralı evdir) Bu ev Selânik Belediyesi tarafından Atatürk'e armağan edilmiştir Halen müze olarak hizmet vermektedir Atatürk bu evde rumi 1296 yılında doğmuştur Doğduğu ay ve gün kayıtlı değildir Ancak annesi Zübeyde Hanım oğlu Mustafa'yı Erbain Soğukları sırasında doğurduğunu, aklında kaldığına göre bu tarihin 23 Aralık 1296'ya tekabül ettiğini söylemiştir Bu tarih takvim farkı dolayısıyla 4 Ocak 1881 tarihine denk gelmektedir1
Atatürk'ün annesi Selânik civarında Langaza'da tarım ve ticaretle meşgul olan Sofuzade Feyzullah Efendinin kızı Zübeyde Hanım'dır Aile soyca Anadolu'dan Rumeli'ye iskân edilen Konya Karaman kökenli Konyar yörüklerinden gelmektedir
Babası Ali Rıza Efendi, Kırmızı Hafız lâkabıyla tanınan, Ahmet Efendinin oğludur Aile soyca Anadolu'dan Rumeli'ye geçmiş, orada önce Debre-i Bala sancağına bağlı Kocacık beldesine yerleşmiştir Atatürk'ün dedesi ve amcasının taşıdıkları "kızıl" lakabından da anlaşılacağı gibi Rumeli'de yaygın olarak yerleşmiş olan Kızıl - Oğuz Yahut Kocacık Yörükleri, Türkmenleri soyundan gelmektedir Aile muhtemelen 1830 dolaylarında Selânik'e yerleşmiştir Ali Rıza Efendi burada 1839 dolaylarında doğmuştur Onun Kızıl Mehmet Hafız isimli bir erkek, Nimet isimli bir de kız kardeşi olmuştur Ali Rıza Efendi önceleri Selânik evkaf idaresinde sonra gümrük idaresinde çalışmış, 1876'da Asakir-i Millîye taburunda gönüllü subay olarak hizmet etmiş ve 1871 dolaylarında Zübeyde Hanımla evlenmiştir Bu evlilikten olan üç çocuk (Fatma, Ahmet ve Ömer) küçük yaşlarda hayata veda etmişlerdir Mustafa'dan sonra doğan Makbule (Boysan, sonra Atadan) yaşamış, Naciye ise 12 yaşlarında ölmüştür
Mustafa okul çağına gelince anne ile baba arasında görüş ayrılığı belirdi Geleneklere bağlı olan annesi onun dinî törenle ilâhîlerle mahalle mektebine gitmesini istiyordu Aydın görüşlü olduğu anlaşılan babası ise onun yeni açılan ve modern eğitim yapan Şemsi Efendi İlkokulunda eğitim görmesini arzu ediyordu Neticede baba olayı diplomatça çözümledi Mustafa önce ilâhîlerle, dinî törenle mahalle okuluna başladı, birkaç gün sonra da oradan alınarak Şemsi Efendi okuluna başladı (1887) Mahalle Mekteplerinin aksine bu okulda yeni öğretim metodları uygulanmakta, kara tahta, tebeşir, silgi, öğretmen masası, okumayı kolaylaştıracak levhalar kullanılmaktaydı3 Pedagojik esaslara göre modern öğretim yapan bu okulun Mustafa'nın fikrî gelişmesinde olumlu etkiler yarattığını rahatlıkla söyleyebiliriz Bu arada Ali Rıza Efendi rüsümat memurluğunu bırakmış önce kereste sonra tuz ticareti işine girmiştir Birincisini Rum eşkiyalar, ikincisini de tuzların erimesi dolayısıyla bırakmış ve ticarî hayattan çekilmiştir Tekrar memuriyete giremeyen Ali Rıza Efendi hastalanmış ve 1890 dolaylarında vefat etmiştir Mustafa babasının ölümü üzerine okuldan ayrılmak zorunda kaldı4 Maddî durumu yetersiz olan Zübeyde Hanım Langaza'da tarımla meşgul ağabeyi Hüseyin Ağa'nın yanına gitti (1890 dolaylarında) Çiftlik hayatı Mustafa'nın fizikçe gelişmesi ve el becerilerinin artması bakımından faydalı oldu Ancak Zübeyde Hanım oğlunun öğreniminin yarım kalmasından üzüntülüydü Mustafa'yı caminin imamı, köyün papazı ve son olarak da özel öğretmenle eğitmek gayretleri sonuçsuz kaldı Sonunda anne oğlunun iyi bir eğitim görmesini sağlamak için onu Selânik'e halasının yanına gönderdi Mustafa Selânik Mülkiye Rüştiyesi'nde (ortaokul) öğrenime başladı Ancak burada öğrenciler arasındaki bir kavga dolayısıyla öğretmenlerinden birinin sert muamelesi üzerine okulu terketti Gönlü öteden beri askerî okuldaydı Ancak annesi biricik oğlunun asker olup aile ocağından ayrılmasını istemiyordu Mustafa annesine haber vermeden Selânik Askeri Rüştiyesi'nin sınavlarına girdi Sınavı kazandı Annesini ikna etmesi zor olmadı Artık önünde sadece kendisinin değil mensup olduğu ulusun kaderini değiştirecek yeni bir ufuk açılmıştı


1893
Mustafa Selanik'teki Askeri Hazırlık Okuluna başlar ve burada öğretmeni tarafından kendisine ikinci ismi "Kemal" verilir


1895
Mustafa Kemal Manastırdaki Askeri Liseye (Askeri Rüştiye) başlar


1899
Mustafa Kemal İstanbul'da Harbiye'nin hazırlık sınıfına başlar


1902
Mustafa Kemal Harbiye'den mezun olur ve buradan sonra Harp Akademisine (Erkan-ı Harbiye) devam eder


11 Ocak 1905
Mustafa Kemal Harp Akademisinden Kurmay Yüzbaşı olarak mezun olur ve Şam'da bulunan Beşinci Orduda görev almak üzere Şam'a gönderilir


Ekim 1906
Mustafa Kemal ve arkadaşları Şam'da "Vatan ve Hürriyet" adıyla gizli bir dernek kurarlar


1907
Askeri rütbesi kolağası olur ve yine aynı yıl içinde görevi Makedonya'daki 3 Orduya tayin edilir ve Selanik'e gönderilir, Cemiyetinin Merkezi Selanik'te İttihat ve Terakki Cemiyeti ile birleşir


23 Temmuz 1908
Yukarıdaki gizli ve siyasi faaliyetlerinin sonucu 2 Meşrutiyetin, padişah Abdulhamit'e kabul ve ilan ettirilmesi


13 Nisan 1909
İstibdat taraftarları yeni rejime karşı ayaklanır, Rumeli'den bunları bastırmak için yola çıkan Hareket Ordusunun Kurmay Yüzbaşkanlığına deruhte etmesi ve bu ayaklanmada önemli bastırıcı rol oynar


1911
Trablusgarb savaşına iştirak eder ve oradaki kuvvetlerimizin Kurmaylığını üzerine alır Bu arada rütbesi binbaşılığa yükseltilir


13 Eylül 1911
Mustafa Kemal İstanbul'daki Genel Kurmaya tayin edilir


9 Ocak 1912
Mustafa Kemal Libya'daki Tobruk taarruzunu başarılı bir şekilde yönetir


24 Ekim 1912
Balkan Savaşının başlaması üzerine İstanbul'a döner ve Bolayır'da toplanmış olan kuvvetlerimizin hareket şubesi müdürlüğüne tayin edilir


25 Kasım 1912
Mustafa Kemal Hareket Başkanı olarak Akdeniz Boğazları özel Kuvvetlerine atanır


27 Ekim 1913
Mustafa Kemal Sofya'ya Askeri Ataşe olarak atanır


2 Şubat 1915
Tekirdağ'da kurulması kararlaştırılan yeni bir tümenin komutanlığına tayin edilir Onun teşkil ettiği ve 19 Tümen adını alan bu tümen Çanakkale savaşlarında parlak başarılar göstermiştir


25 Nisan 1915
İttifak Devletleri Arıburnuna çıkarma yaparlar ve Mustafa Kemal Tümeni ile ilerlemelerini durdurur


1 Haziran 1915
Çanakkale savaşlarında gösterdiği büyük başarılardan dolayı rütbesi albaylığa yükseltilir


9 Ağustos 1915
Mustafa Kemal Anafartalar Grup Kumandanlığına getirilir


1 Nisan 1916
Çanakkale savaşları zaferlerimizle bittiğinden Diyarbakır'daki kolordunun komutanlığına tayin edilmiştir Oraya giderken Tuğgeneralliğe terfi eder


6-7 Ağustos 1916
Mustafa Kemal Bitlis ve Muş'u düşmandan geri alır Bu başarısı üzerine 2 Ordu komutanlığına atandı


31 Ekim 1918
Mustafa Kemal Yıldırım Orduları Grup Kumandanı olur


30 Nisan 1919
Mustafa Kemal Erzurum'da bulunan Dokuzuncu Orduya geniş yetkilerle Müfettiş olarak atanır


16 Mayıs 1919
Mustafa Kemal İstanbul'u terkeder İstanbul'dan 3 Ordu Müfettişliği göreviyle Bandırma vapuruyla gider




DevamıÞ