Kimyasal Gazlardan Korunma Yolları Nelerdir? Nasıl Korunulur?

Kimyasal Gazlardan Korunma Yolları Nelerdir? Nasıl Korunulur?
Kimyasal Gazlardan Korunma Yolları Nelerdir? Nasıl Korunulur?

Kimyasal gaz nedir?
Kimyasal gazlardan korunma yolları?

Kimyasal savaş gazları katı, sıvı, gaz ve aerosol halinde; püskürtücü aletler, helikopter veya uçaklarla taşınan sprey tankları ile, top-roket veya füze mermileri ile, mayın el ve uçak bombaları ile dağıtılır ve yayılırlar

Yapımlarının kolay ve ucuz olması, tesir alanlarının çok geniş olması, tesis ve malzemeyi tahrip etmeden öldürücü olması en önemli özelliklerindendir

TOKSİK ETKİ ÖZELLİKLERİNE GÖRE KİMYASAL SAVAŞ AJANLARI:

SİNİR AJANLARI (Sarin, Soman, Tabun, vx) : Sinir sistemi yoluyla kasları felce uğratarak solunum ve dolaşım sistemini durdurur ve öldürücü etkilidir
YAKICI GAZLAR ( Hardal gazı, Kükürtlü hardal, Levisit, Fosgen, Oksim) : Doku hasarı yaparlar Gözler, cilt ve solunum yolu dokusu vücudun ilk etkilenen bölgesidir DNA hasarına neden olur
BOĞUCU GAZLAR; AKCİĞER İRİTANLARI ( Fosgen, Difosgen, Klor, Kloro pikrin) : Öldürücü etkilidirler Solunum sistemini ağır şekilde tahrip edip, akciğer hasarına neden olarak gaz transferini bozarlar Ölüm boğulma sonucu olur
KAN ZEHİRLERİ ( Siyanür, Siyanojen klorür): Hücre solunumunu bozarak kandaki oksijenin dokular tarafından alınmasını engeller Öldürücü etkili ajanlardır
KAPASİTE BOZUCU GAZLAR (LSD, BZ): Santral sinir sistemini etkileyip uyarı veya depresyon yoluyla davranış bozukluğuna neden olurlar
KARGAŞA BASTIRICI AJANLAR (CN, CS, SR, DM) : İritan gaz veya aerosol şeklinde kullanılıp göz,cilt ve akcigerlerde iritasyon yaparak göz yaşartır veya ağır bulantı ve kusmalara sebep olur
BİTKİ ÖLDÜRÜCÜ AJANLAR ( Pikloram, Kakadilik asit): Beslenme olanaklarını bozarak etki eder ve zayiat verdirirler

KİMYASAL SALDIRILARIN BELİRTİLERİ

Sivil Savunma Kuruluşları’nın siren ve diğer araçlarla yaptıkları ikaz ve alarm işaretleri;
Havada sis, yoğun ve farkedilir bir buhar bulunması, özel ve değişik bir koku hissedilmesi (acı badem, hardal, sarımsak vb);
Uçaktan yayılan bir sis, duman ya da gaz görülmesi,
Atılan mermi ve benzerlerinden çok az bir patlama sesi duyulması;
Saldırı beklenen yerlerden duman ya da sis görülmesi,
Çevrede şüpheli yağ ve su damlacıklarının görülmesi,
Ani başağrısı, öksürme, aksırma, burun akıntısı, görmede bulanıklık, bulantı ve kusma, ciltte kızarıklık ve kabarcıklar, ani kanamalar, solunum güçlüğü, nefes darlığı ve göğüs ağrısının görülmesi;
Çevrede fare, sinek, böcek ölülerinin görülmesi kimyasal bir gaz kullanılmış olabileceğini düşündürmelidir

SALDIRI ÖNCESİ HAZIRLIK

Gerekli uyarılar ve talimatlar radyo ile yapılacağından her evde bir radyo ve bol miktarda pil bulundurulmalı
Cam ve kapı aralıkları sızdırmayı önleyecek şekilde mümkün olduğunca sıkı kapatılmalı
Ev ve iş yerlerinin iç kısımlarında penceresi en az ve korumaya elverişli bir odası sığınma yeri olarak hazırlanmalı
Hazırladığınız sığınma yerine dışarıdan içeriye gaz sızmasını önlemek için pencere kenarları ve kapı aralıkları bant, yapışkan sünger ve macun ile iyice kapatılmalı,
Evde bol miktarda çamaşır suyu, deterjan ve yumuşak sabun bulundurulmalı,
Kapalı ve gaz geçirmeyen kaplarda su ve yiyecek bulundurulmalı,
Giyecek ve önemli ev eşyaları ( çatal, kaşık, havlu, bardak, tabak vb) kapalı yerlerde ve çok katlı naylona sarılı şekilde bulundurulmalı,
İLK YARDIM ilkeleri öğrenilmeli

SALDIRI KARŞISINDA ALINACAK ÖNLEMLER

Önceden hazırlanmış sığınma yerine girin Kapatılmış pencere ve kapı aralıklarını, ek önlem olarak sulandırılmış çamaşır suyuna batırılmış bez, battaniye vb malzeme ile örtün
Eğer gözlerinizde yanma varsa, bu gaz sızıntısının belirtisidir, gözlerinizi bol su ile yıkayın, sızıntı olduğunu düşündüğünüz bölgeyi sulandırılmış çamaşır suyu ile, daha sonra sabunlu su ile yıkayın,
Tehlike geçinceye kadar bekleyin ve radyodan verilecek olan açıklamalara uyun
Dışarda iseniz;

Varsa koruyucu araç-gereç takılmalı (maske, giysi)
Koruyucu giysi yoksa gözler kapatılmalı, eller ve yüzler mutlaka giysi ile örtülmelidir
Hava doğrudan değil, mutlaka ısıtılmış bir bezden solunmalı
Yağmur yağıyorsa el ve yüzün ıslanmamasına özen gösterilmeli
Kirli eller gözlere ve ağıza sürülmemelidir
Sığınma yerlerine girmeden önce: Üzerinize gaz bulaşmış olabilir, derhal elbiselerinizi çıkarın cildinizi bol su ile yıkayın
Taşıt aracında iseniz:

Pencere, kalorifer ve havalandırma sistemlerini kesinlikle kapalı tutarak en seri şekilde sığınma yerine girin

SALDIRI SONUNDA KORUNMA

(Kesin talimat gelmedikçe sığınma yerinden çıkılmamalı, varsa koruyucu giysiler çıkarılmamalı,)
Kirlenmiş olması muhtemel giyecekler çıkarılmalı, bol su ve sabun ile vücut iyice temizlenmelidir
Kirlenmiş giysilerin temiz yerleri kirletmemesine özen gösterilmeli, bunlar çamaşır suyu, bol su ve sabunla temizlenmeli ya da çift kat poşete sarılıp atılmalı
Çevremiz, yetkili kişi ve kuruluşların talimatları doğrultusunda temizlenmeli, giysi ve çevre temizliği sırasında bulaşık eldiveni kullanılmalı ve sık sık değiştirilmeli
Başka yerlere gidilecekse rüzgarsız hava beklenilmeli
Kimyasal kirlenme olan yiyecek ve içecekler kullanılmamalı,
Kimyasal kirlenmenin mümkün olduğu yerlerde eller ağıza ve gözlere sürülmemeli, kirli eller ile bebeklere bakım verilmemeli
Su birikintilerine basılmamalı, çimlerde ve toprakta kalıntı olabileceğinden buralarda çocukların oynamalarına izin verilmemelidir
Alkol ve sigara kesinlikle kullanılmamalıdır

İLK YARDIM

Önce kendinizi koruyun:
Yeterli dekontaminasyon önlemlerinin alındığından emin olun
Dekontaminasyon: Kimyasal maddelerin, tehlike oluşturmasını engellemek üzere uzaklaştırılması, temas yerindeki miktarın azaltılması işlemidir
Bazı kimyasal gazlar çok hızlı etki gösterirken, bazılarının etkileri gittikçe artar ve saatler ya da günler sonra ortaya çıkabilir Bu nedenle;kimyasal gazlara maruz kalan kişilerin yakın gözlem altında tutulması gereklidir
Kimyasal gazlara maruz kalan kişiler, durumları iyi olsa bile en yakın sağlık kuruluşuna solunum ve kalp atışları kontrol altında tutularak gönderilmelidir
Kişi, kirlenmiş ortamdan en kısa sürede uzaklaştırılmalıdır
Gazdan etkilenen kişiyi, yürütmeyin ve konuşturmayın, rahat ve sıcak tutun, sıkı giysilerini gevşetin
Alkollü içki ve sigara kullandırmayın
Bilinci yerinde ise tekerli su, çay ve kahve için
Mümkünse oksijen verin
Solunum durduğunda suni solunum yaparak hızla hastaneye götürün

Bilkentedutr