Peygamber Efendimizin(S.A.V.) Adetleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-08-2012

PEYGAMBER EFENDİMİZİN(S

A

V

) ADETLERİ

Peygamber efendİmİzİn(s

a

v

) adetlerİ

1 Hayırlı işlerde sağı, adi işlerde solu kullanmak

2 Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak

3 Yemeğe besmele ile başlamak, Allah’ın sonsuz ikram ve nimetlerini
tefekkür ederek yemek, sonunda da hamd etmek

4 Yemekte tabağın kendi önümüze gelen tarafından yemek

5 Yerde bir sofra bezinin üstünde yemek İhtiyaç olduğu takdirde masada da
yenilebilir

6 Yemeğe sofradakiler ile beraber başlamak

7 Acıkmadıkça yememek, tam doymadan yemeği bırakmak

8 Tabağa az yemek koydurtup artık bırakmamak

9 Sofrada sağ dizi dikip, sol dizi yere yatırmak

10 Saf ipek ve saf altın ümmet-i Muhammed’in erkeklerine haram
kılınmıştır

11 Selamı yaymak Selam, kelamdan önce gelir

12 Eve girince ilk söz ev halkına selam vermek olmalıdır

13 Selamla birlikte samimiyetle, tebessüm ederek musafahada bulunmak

14 Musafaha ile birlikte, hürmet, samimiyet ve şefkate vesile olan
kucaklaşmalar yapılabilir Süfli hisleri uyandıracak sarılmalar caiz değildir

15 Musafahada önce eli uzatan çekmelidir Biz çekersek buluşmadan
memnuniyetsizlik manası çıkabilir

16 İlmiyle amil din adamları ile adil devlet başkanlarının eli öpülür, beşeri
hisleri yok olmuş yaşlı hanımlara selam verilebilir, gerekirse eli de
öpülebilir Yeter ki fitneye sebep olmasın

17 Hediyeleşmek ve gelen hediyeye aynıyla veya daha güzeliyle karşılık vermek

18 Az gülmek, gülünce kahkaha ile değil, tebessüm ederek gülmek Mütebessim
olmak

19 Çoğu zaman susmak, tefekkür etmek, ihtiyaç olunca konuşmak

20 Tane tane, orta bir ses tonuyla konuşmak Çok mühim şeyleri üç defa tekrar
etmek

21 Konuşmaya Allah’ın adıyla başlamak ve Allah’ın adıyla bitirmek

22 Nefsi ve dünyalık bir şey için öfkelenmemek Bir hak zayi olduğunda ve
uhrevi meselelerde, Allah ve din hakkı için öfkelenmek

23 Doğru sözle şaka ve mizah yapmak

24 Boş işler (malayani) ile iştigal etmemek

25 Uyku için yatınca önce sağ tarafına yatmak, sağ yanağını sağ avucunun içine
koymak ve o günün muhasebesini yapmak

26 Yüzükoyun yatmamak

27 Yatağa girdiğinde avuçları açık olarak birleştirerek İhlas, Felak ve Nas
surelerini okuyup avucunun içine üfleyip sonra bütün vücudunu sıvazlamak, bunu
üç defa tekrarlamak

28 Beyaz giymek

29 Mest giymek

30 Ayakkabı giyerken önce sağdan başlamak, çıkarırken de önce soldan çıkarmak

31 Takke ve sarıkla başı kapatıp namazı öyle kılmak

32 Soğan ve sarımsak kokusuyla mescid ve meclislere yaklaşmamak

33 Üzerinde kudsi kelimeler ve ayetler yazılı eşya ile tuvalet ve pis yerlere
girmemek

34 Misafire elinde bulunandan ikramda bulunmak Misafir ve ziyaretçileri temiz
bir kılık kıyafetle karşılamalı

35 Aksırınca sesi az yükseltip, “Elhamdülillah” demek Böyle diyene
de “Yerhamükellah” demek Bize dediklerinde “Yehdina ve
yehdikümüllah” diye cevap vermek Bu üçe kadar böyle mukabele şeklinde
devam edebilir Üç defadan fazla aksıran olursa, nezleden aksırmıştır ve
mukabele gerekmez

36 Esnemeyi mümkün olduğu kadar gizlemek Ağzı elle kapayarak gidermeye gayret
etmek Namazda iken esneme gelirse, ayakta ise sağ elin, diğer hallerde ise sol
elin tersi ile ağzı kapatmak münasip olur

37 Davete icabet ve hediyeyi kabul etmek

38 Kapıyı üç defa vurmak, cevap verilmezse geri dönüp gitmek “Kim
o?” diye sorulduğunda, “Benim” dememek, kendimizi açık bir
şekilde tanıtmak, maksadımızı belirtmek Kapının tam karşısında durup içeriyi
gözleme durumunda bulunmamak Biraz kenarda durarak, ailedeki mahremiyeti
görmekten içtinap etmek

39 Ayakta bevletmemek Tuvalette idrar saçıntısından, korunmak Hadiste kabir
azabının çoğunun idrar saçıntısından ileri geldiği bildirilmiştir Tuvalete
ihtiyaç için oturduğu vakit ön ve arkanın kıbleye karşı dönük olmaması
gerekir40 Banyo yapılan yere bevletmemek Çünkü vesvesenin çoğu bundandır

41 İnsanların istifade ettiği gölgeliklere, yol ve yol kenarlarına, çeşme ve
pınarlara bevletmemek, pisletmemek ve de tükürmemek Hadiste, bunu yapanların
lanetlenmesinden korkulacağı bildirilmiştir

42 Kasık ve koltuk altı temizliğine titizlik göstermek Buralardan ayrılan
parçalar temizken ayrılmasına da dikkat etmeli ve cünüp iken buraları tıraş
etmemelidir Bu tür temizlik caiz olsa da sünnete uygun değildir

43 Büyük ve umumi banyolarda tesettürle yıkanmalı, peştamal kullanılmalı

44 Mümkünse her abdest alışta misvak (fırça) kullanmak

Diyanet İşleri Başkanlığının neşrettiği misvak hadisi tercümesinde şöyle bir
hüküm mevcuttur: “Misvaktan kasıt dişlerin temizlenmesi, ağız içindeki
kötü kokunun giderilmesi ve mikropların yok edilmesidir Bunu temin eden Erek
ağacından başka fırçalar da varsa, o da misvak yerini tutar”

45 Emin ve muttaki insanlarla istişare etmek, neticedeki karara tevekkülle
uymak

46 Cömertlik “Cömert Allah’a yakın, cimri ise Allah’a
uzaktır Cömertlik kökü cennette olan bir ağacın dünyaya sarkmış dalıdır Kim o
dala tutunursa o dal onu cennete çeker”

47 Çok tefekkür etmek “Tefekkür gafleti izale eder Ölümü tefekkür etmek
fani lezzetleri acılaştırır Eşyanın üzerindeki fena damgasını gösterir”

48 Borçlanmalarda durumu yazıyla veya bir şahitle tevsik etmek Böyle bir
tedbir asla itimatsızlık sayılmaz Anlaşmalarda değişik tevil ve tefsirlere yol
açacak boşluklar bırakılmamalıdır Durumu net olarak tespit etmek lazımdır

49 Bir yakını vefat eden Müslüman kardeşini teselli ederek taziyede bulunmak
“Allah merhuma rahmet etsin” şeklinde dua yapılır Taziye ziyareti
vasati üç gün içinde yapılır Üç günden sonraki ziyaretlerde vefatı hatırlatıp
hüznü deşmek uygun olmaz Evinden cenaze çıkan kimseler üzüntüden dolayı yemek
hazırlayıp sofra kuramazlar Bunun için vefalı komşular bir müddet bu eve yemek
getirirler Böylece hüzünlerine ortak olduklarını fiilen göstermiş olurlar
Cenaze sahibi üç gün kendisine kolayca erişilebilecek bir ortam hazırlar ve
böylece kardeşlerinin taziyede bulunabilmelerine imkan tanınmış olur

50 Ölmüş kimseleri hayırla yad etmek

51 Mevtanın ardından yüksek sesle ve çırpınarak, saç baş yolarak ağlamamak
Böyle yapmak kadere itiraz ve Cenabı Hakkın takdirini itham etmek olur Ayrıca
bu mevtaya iyilik değil azaba vesile olur

52 Sekerat halindeki hastalara “La ilahe illallah, Muhammedün
rasulullah” şeklinde telkinde bulunmak Hastanın dudaklarını temiz ve
ıslak bir bezle sulandırıp kurumamasını sağlamak Ölüm vaki olup son nefes
verilince, okumalar durdurulur ve cenazenin uzağında devam edilebilir Çenesinin
açık kalmaması için mendil ve benzeri şeylerle başa bağlanır Gözleri açık ise
kapatılır

53 Kabirleri ziyaret etmek Gafleti dağıtır ve uhrevi tefekküre vesile olur
Kabristanın kapısına yaklaşınca, kabir halkına gizlice selam verilir “Ey
kabir sakinleri, esselamu aleyküm Sizler bizden önce geldiniz, bizler de
sizleri takip edeceğiz Size Allah’tan af ve mağfiret dileriz”
Şeklinde selam ifade edilebilir Sonra ziyaret edilecek merhumun ayakucu
tarafından yaklaşılır Yüzüne müteveccihen veya kıbleye karşı durulur
Kur’an ve dualar okunabilir Ziyaret esnasında mezarları çiğnemek
mekruhtur Şayet geçip gitmek için başka müsait yol yoksa, merhuma sevap hediye
edilerek, geçilebilir Mezar üzerindeki yeşillikler yolunmaz, bilakis çiçekler
ekilir Kurumuş otlar ayıklanır

54 Hasta akraba, dost ve arkadaşları ziyaret etmek Onlara teselli ve ümit
vermek Ziyareti uzun tutmamak Hastanın hoşa gitmeyecek hallerini başka yerde
anlatmamak

55 Sıla-i rahimde bulunmak “Akrabayla alakayı kesen bir kimsenin
bulunduğu meclise Allah’ın rahmeti inmez”

56 Zemzem suyunu hürmeten ayakta ve kıbleye karşı dönerek içmek

57 Anne-babaya itaat etmek, onlara ihsanda bulunmak, kalplerini kırmamak ve
hayır dualarını almak

09-08-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Peygamber Efendimizin(S.A.V.) Adetleri PEYGAMBER EFENDİMİZİN(SAV) ADETLERİ Peygamber efendİmİzİn(sav) adetlerİ 1 Hayırlı işlerde sağı, adi işlerde solu kullanmak 2 Yemekten önce ve sonra elleri yıkamak 3 Yemeğe besmele ile başlamak, Allah’ın sonsuz ikram ve nimetlerini tefekkür ederek yemek, sonunda da hamd etmek 4 Yemekte tabağın kendi önümüze gelen tarafından yemek 5 Yerde bir sofra bezinin üstünde yemek İhtiyaç olduğu takdirde masada da yenilebilir 6 Yemeğe sofradakiler ile beraber başlamak 7 Acıkmadıkça yememek, tam doymadan yemeği bırakmak 8 Tabağa az yemek koydurtup artık bırakmamak 9 Sofrada sağ dizi dikip, sol dizi yere yatırmak 10 Saf ipek ve saf altın ümmet-i Muhammed’in erkeklerine haram kılınmıştır 11 Selamı yaymak Selam, kelamdan önce gelir 12 Eve girince ilk söz ev halkına selam vermek olmalıdır 13 Selamla birlikte samimiyetle, tebessüm ederek musafahada bulunmak 14 Musafaha ile birlikte, hürmet, samimiyet ve şefkate vesile olan kucaklaşmalar yapılabilir Süfli hisleri uyandıracak sarılmalar caiz değildir 15 Musafahada önce eli uzatan çekmelidir Biz çekersek buluşmadan memnuniyetsizlik manası çıkabilir 16 İlmiyle amil din adamları ile adil devlet başkanlarının eli öpülür, beşeri hisleri yok olmuş yaşlı hanımlara selam verilebilir, gerekirse eli de öpülebilir Yeter ki fitneye sebep olmasın 17 Hediyeleşmek ve gelen hediyeye aynıyla veya daha güzeliyle karşılık vermek 18 Az gülmek, gülünce kahkaha ile değil, tebessüm ederek gülmek Mütebessim olmak 19 Çoğu zaman susmak, tefekkür etmek, ihtiyaç olunca konuşmak 20 Tane tane, orta bir ses tonuyla konuşmak Çok mühim şeyleri üç defa tekrar etmek 21 Konuşmaya Allah’ın adıyla başlamak ve Allah’ın adıyla bitirmek 22 Nefsi ve dünyalık bir şey için öfkelenmemek Bir hak zayi olduğunda ve uhrevi meselelerde, Allah ve din hakkı için öfkelenmek 23 Doğru sözle şaka ve mizah yapmak 24 Boş işler (malayani) ile iştigal etmemek 25 Uyku için yatınca önce sağ tarafına yatmak, sağ yanağını sağ avucunun içine koymak ve o günün muhasebesini yapmak 26 Yüzükoyun yatmamak 27 Yatağa girdiğinde avuçları açık olarak birleştirerek İhlas, Felak ve Nas surelerini okuyup avucunun içine üfleyip sonra bütün vücudunu sıvazlamak, bunu üç defa tekrarlamak 28 Beyaz giymek 29 Mest giymek 30 Ayakkabı giyerken önce sağdan başlamak, çıkarırken de önce soldan çıkarmak 31 Takke ve sarıkla başı kapatıp namazı öyle kılmak 32 Soğan ve sarımsak kokusuyla mescid ve meclislere yaklaşmamak 33 Üzerinde kudsi kelimeler ve ayetler yazılı eşya ile tuvalet ve pis yerlere girmemek 34 Misafire elinde bulunandan ikramda bulunmak Misafir ve ziyaretçileri temiz bir kılık kıyafetle karşılamalı 35 Aksırınca sesi az yükseltip, “Elhamdülillah” demek Böyle diyene de “Yerhamükellah” demek Bize dediklerinde “Yehdina ve yehdikümüllah” diye cevap vermek Bu üçe kadar böyle mukabele şeklinde devam edebilir Üç defadan fazla aksıran olursa, nezleden aksırmıştır ve mukabele gerekmez 36 Esnemeyi mümkün olduğu kadar gizlemek Ağzı elle kapayarak gidermeye gayret etmek Namazda iken esneme gelirse, ayakta ise sağ elin, diğer hallerde ise sol elin tersi ile ağzı kapatmak münasip olur 37 Davete icabet ve hediyeyi kabul etmek 38 Kapıyı üç defa vurmak, cevap verilmezse geri dönüp gitmek “Kim o?” diye sorulduğunda, “Benim” dememek, kendimizi açık bir şekilde tanıtmak, maksadımızı belirtmek Kapının tam karşısında durup içeriyi gözleme durumunda bulunmamak Biraz kenarda durarak, ailedeki mahremiyeti görmekten içtinap etmek 39 Ayakta bevletmemek Tuvalette idrar saçıntısından, korunmak Hadiste kabir azabının çoğunun idrar saçıntısından ileri geldiği bildirilmiştir Tuvalete ihtiyaç için oturduğu vakit ön ve arkanın kıbleye karşı dönük olmaması gerekir40 Banyo yapılan yere bevletmemek Çünkü vesvesenin çoğu bundandır 41 İnsanların istifade ettiği gölgeliklere, yol ve yol kenarlarına, çeşme ve pınarlara bevletmemek, pisletmemek ve de tükürmemek Hadiste, bunu yapanların lanetlenmesinden korkulacağı bildirilmiştir 42 Kasık ve koltuk altı temizliğine titizlik göstermek Buralardan ayrılan parçalar temizken ayrılmasına da dikkat etmeli ve cünüp iken buraları tıraş etmemelidir Bu tür temizlik caiz olsa da sünnete uygun değildir 43 Büyük ve umumi banyolarda tesettürle yıkanmalı, peştamal kullanılmalı 44 Mümkünse her abdest alışta misvak (fırça) kullanmak Diyanet İşleri Başkanlığının neşrettiği misvak hadisi tercümesinde şöyle bir hüküm mevcuttur: “Misvaktan kasıt dişlerin temizlenmesi, ağız içindeki kötü kokunun giderilmesi ve mikropların yok edilmesidir Bunu temin eden Erek ağacından başka fırçalar da varsa, o da misvak yerini tutar” 45 Emin ve muttaki insanlarla istişare etmek, neticedeki karara tevekkülle uymak 46 Cömertlik “Cömert Allah’a yakın, cimri ise Allah’a uzaktır Cömertlik kökü cennette olan bir ağacın dünyaya sarkmış dalıdır Kim o dala tutunursa o dal onu cennete çeker” 47 Çok tefekkür etmek “Tefekkür gafleti izale eder Ölümü tefekkür etmek fani lezzetleri acılaştırır Eşyanın üzerindeki fena damgasını gösterir” 48 Borçlanmalarda durumu yazıyla veya bir şahitle tevsik etmek Böyle bir tedbir asla itimatsızlık sayılmaz Anlaşmalarda değişik tevil ve tefsirlere yol açacak boşluklar bırakılmamalıdır Durumu net olarak tespit etmek lazımdır 49 Bir yakını vefat eden Müslüman kardeşini teselli ederek taziyede bulunmak “Allah merhuma rahmet etsin” şeklinde dua yapılır Taziye ziyareti vasati üç gün içinde yapılır Üç günden sonraki ziyaretlerde vefatı hatırlatıp hüznü deşmek uygun olmaz Evinden cenaze çıkan kimseler üzüntüden dolayı yemek hazırlayıp sofra kuramazlar Bunun için vefalı komşular bir müddet bu eve yemek getirirler Böylece hüzünlerine ortak olduklarını fiilen göstermiş olurlar Cenaze sahibi üç gün kendisine kolayca erişilebilecek bir ortam hazırlar ve böylece kardeşlerinin taziyede bulunabilmelerine imkan tanınmış olur 50 Ölmüş kimseleri hayırla yad etmek 51 Mevtanın ardından yüksek sesle ve çırpınarak, saç baş yolarak ağlamamak Böyle yapmak kadere itiraz ve Cenabı Hakkın takdirini itham etmek olur Ayrıca bu mevtaya iyilik değil azaba vesile olur 52 Sekerat halindeki hastalara “La ilahe illallah, Muhammedün rasulullah” şeklinde telkinde bulunmak Hastanın dudaklarını temiz ve ıslak bir bezle sulandırıp kurumamasını sağlamak Ölüm vaki olup son nefes verilince, okumalar durdurulur ve cenazenin uzağında devam edilebilir Çenesinin açık kalmaması için mendil ve benzeri şeylerle başa bağlanır Gözleri açık ise kapatılır 53 Kabirleri ziyaret etmek Gafleti dağıtır ve uhrevi tefekküre vesile olur Kabristanın kapısına yaklaşınca, kabir halkına gizlice selam verilir “Ey kabir sakinleri, esselamu aleyküm Sizler bizden önce geldiniz, bizler de sizleri takip edeceğiz Size Allah’tan af ve mağfiret dileriz” Şeklinde selam ifade edilebilir Sonra ziyaret edilecek merhumun ayakucu tarafından yaklaşılır Yüzüne müteveccihen veya kıbleye karşı durulur Kur’an ve dualar okunabilir Ziyaret esnasında mezarları çiğnemek mekruhtur Şayet geçip gitmek için başka müsait yol yoksa, merhuma sevap hediye edilerek, geçilebilir Mezar üzerindeki yeşillikler yolunmaz, bilakis çiçekler ekilir Kurumuş otlar ayıklanır 54 Hasta akraba, dost ve arkadaşları ziyaret etmek Onlara teselli ve ümit vermek Ziyareti uzun tutmamak Hastanın hoşa gitmeyecek hallerini başka yerde anlatmamak 55 Sıla-i rahimde bulunmak “Akrabayla alakayı kesen bir kimsenin bulunduğu meclise Allah’ın rahmeti inmez” 56 Zemzem suyunu hürmeten ayakta ve kıbleye karşı dönerek içmek 57 Anne-babaya itaat etmek, onlara ihsanda bulunmak, kalplerini kırmamak ve hayır dualarını almak