Hz. Meryem (Hz. İsa'nın Annesi)

Hz Meryem (Hz İsa'nın Annesi)
Hz Meryem (Hz İsa'nın Annesi)

Hz Meryem İsa peygambe­rin annesidir ve Hıristiyan inancında çok önemli bir yeri vardır Meryem Ana ya da Bakire Meryem olarak da adlandırılan Hz Meryem, özellikle Katolik ve Ortodoks kilise­lerinde özel bir saygı görür; onuruna çeşitli yortular, toplu dualar ve şenlikler düzenlenir
Meryem'in yaşamına ilişkin bilgiler Kutsal Kitap'ın Yeni Ahit bölümünde anlatılır Ama yaşamöyküsü bütünlük içinde verilmemiş, kendisinden daha çok Hz İsa'yla bağlantılı olarak söz edilmiştir Luka İncilinde, melek Cebrail'in Tanrı tarafından Meryem'e, İsa'nın annesi olarak seçildiğini bildirmek üzere gön­derilişi anlatılır Bu dönemde Meryem, ma­rangozluk yapan Yusuf ile nişanlıdır ve Nası-ra'da yaşamaktadır Cebrail, Meryem'e doğa­cak çocuğun, rahmine nişanlısı Yusuf tarafın­dan değil, Tanrı tarafından yerleştirileceğini söyler Böylece Hıristiyanlar, İsa'nın babası­nın Kutsal Ruh yani Tanrı olduğuna ve Baki­re Meryem'den doğduğuna inanırlar
Bu arada Romalılar adına Filistin'i yöneten Büyük Herodes nüfus sayımı yaptırmak için yurttaşların kendilerini belirli bir kasabada kaydettirmelerini isteyince, Yusuf ve Meryem Beytlehem'e giderler ve İsa orada doğar
Meryem, Yusuf ve bebek İsa ülkelerinde uzun süre kalamazlar Matta İncilinde, Kral Herodes'in yeni doğan bir bebeğin, büyüdü­ğünde Filistin'de kendi krallığını kuracağı söylentisi üzerine, iki yaşın altındaki tüm bebeklerin öldürülmesini emrettiği anlatılır Bu haber bir melek tarafından Yusuf'a ulaştı­rılır Yusuf, Meryem ve İsa'yı yanına alarak Mısır'a kaçar ve hiçbiri Herodes'in ölüm haberi gelmeden Nasıra'ya dönmez
Bu dönemden, İsa'nın vaazlarına başladığı zamana kadar geçen sürede, Meryem'in yaşa­mına ilişkin bilgi çok azdır Aziz Yuhanna, İndimde İsa'nın çarmıha gerilişi sırasında kendisinin ve Meryem'in orada bulunduğunu ve onları birbirlerine emanet ettiğini anlatır Meryem'in İsa'nın ölümünden sonraki yaşamı bilinmemektedir
Meryem Ana, güzel sanatlar, edebiyat ve müzik alanlarında birçok eşsiz yapıta da konu olmuştur
Meryem'e verilen önem 431'de Katolik Kilisesi'nin İsa'nın annesini "Tanrı'nın anne­si" olarak onaylamasından sonra giderek art­tı Bu önem kiliseler için yapılan ikonalara, resimlere ve dinsel müziğe yansıdı İkona ve resimlere konu olan çeşitli Meryem figürleri ortaya çıktı Bunların en önemlilerinden biri de Meryem'i çocuk İsa ile birlikte gösteren yapıtlardır Meryem Ana betimlemeleri Hı­ristiyan sanatında İtalyanca "hanımefendi" anlamında Madonna olarak adlandırılır Ma­donna ve çocuk İsa teması kilise resimlerinde, taş, tahta ve metalden yapılma heykellerde, mozaiklerde, oymabaskılarda ve vitraylarda sıkça kullanıldı
Bizans sanatında ikonaların üzerine yapıl­mış birçok Madonna figürü vardır Özellikle ortaçağın sonlarında Meryem'in güzellik ve yumuşaklığını vurgulayan yapıtlar yaygınlaştı 17 yüzyıldan sonra, dinsel konuların sanatta önemini yitirmesinden sonra, bu tema daha az işlenir oldu, ama örnekleri günümüzde Hıristiyan sanatı içinde hâlâ önemini koru­maktadır
Müslümanlık'ta da İsa peygamberin annesi olarak Hz Meryem'e saygı gösterilir Ku-ran'a göre, Hz Meryem'in babasının adı İmran'dır İmran'ın eşi, yani Meryem'in an­nesi, doğacak çocuğunu Tann'ya adamıştır Meryem adak gereği bir tapınakta yetiştirilir Burada, kendisini ziyaret eden melekler, Meryem'e İsa'yı müjdelerler İsa'nın beşik­teyken konuşacağını ve İsrailoğullan'na Tan-rı'nın elçisi olarak gönderileceğini bildirirler
Sonunda, Cebrail Meryem'e insan kılığında görünür ve Tanrı'nın kendisini Meryem'e bir erkek çocuk armağan etmek üzere gönderdi­ğini bildirir Gebe kalınca, uzak bir yere çekilen Meryem, İsa'yı burada doğurur ve bebek İsa ile birlikte kavmine geri döner Halk, onu babasız bir çocuk doğurduğu için ayıplar ve kınar Ama bebek İsa suçlamaları annesi adına yanıtlayarak kendisinin Tanrı' nın kulu ve peygamber olduğunu söyler; annesine iyi davranılmasını ister Böylece Meryem halkın gözünde aklanır
Kuran, Hıristiyanlık'ın İsa ve Meryem'e tanrısal bir kişilik vermesini onaylamaz İsa' nın peygamberliğini, annesi Meryem'in baki­reliğini ve Tanrı buyruğuyla hamile kaldığını kabul eder

İslam Kaynaklarına ve Kuran'a göre Meryem

Kur'an'da Meryem, adı doğrudan telaffuz edilen tek kadındır ve pek çok kez anılmaktadır 19 Sure "Meryem" adını taşımaktadır Meryem'in ailesi, Al-i İmran, bir başka sureye isim vermiştir Ayrıca Meryem'in çok önemli bir kişi olduğuna ilişkin pek çok ayet bulunmaktadır Örneğin:
Meryemoğlu'nu da, annesini de belge kıldık Her ikisini de pınarı bulunan, oturulabilen bir tepeye yerleştirdik (23:50)

Burada Meryem, İsa ile birlikte Allah'ın varlığının bir işareti olarak gösterilmiştir Ayrıca dinbilimsel açıdan tepe (veya dağ) ruhsal arınmışlığı ve Allah'a yakınlığı simgeler Pınar da yine Meryem'e verilen önemin bir işareti olup, dini metinlerde cennet, huzur, arınmışlık kavramlarıyla bağlantılı olarak kullanılır
Kur'an'a göre, Meryem, İmran'ın kızıdır Meryem'e İsa'yı doğuracağı Cebrail tarafından müjdelenmiştir Doğum insanlardan uzakta, bir hurma ağacının altında gerçekleşir İsa'nın bir babası olmadığından Meryem utanç içindedir Ancak ilahi bir ses, kendisine üzülmemesini, doğacak çocuğun şerefli kılındığını söyler Meryem, bebekle birlikte topluluğun arasında döndüğünde, iffetsizlikle suçlanır Meryem, iffetli olduğuna kanıt olarak bebeği gösterir Bebek İsa konuşarak Allah'ın kendisini peygamber yaptığını, annesine iyi davranmayı öğütlediğini söyler (Meryem Suresi, 19:16-34) Bu bilgiler Luka İncili ile paralellik göstermektedir
Al-i İmran Suresine göre;

Bu surede Meryem'in, Yahya peygamber'in babası olan Zekeriya'nın korumacılığında büyüdüğü anlatılır Zekeriya, Meryem'in bulunduğu mabede her girişinde, yanında bir miktar yiyecek bulur Bu yiyeceğin kaynağını sorduğunda Meryem,

Yine bu surede, melekler Meryem'e şu şekilde hitap ederler:

alıntıdır