Nart Boyu Türkleri Hun - Karaçaylıların Mitolojisi

NART BOYU TÜRKLERİ
HUN - KARAÇAYLILARIN MİTOLOJİSİ
+++++++++++++++++++++++++++++++

TENGRİ, TEYRİLER, MİSTİK YARATIKLAR
"KARANLIĞIN" TEMSİLCİLERİ

Tengri

Yıldızlar
-Yerden kopuk evrene bağlılık
-Tek yaratıcı
-Evrenin bütünlüğü
-Totur Teyri (Enerji Tanrı)

Dünyanın yaratılışı
-"Duman" ve insan
-Can ve ruh

Teyri

Yarım Tanrılar
-Ağaç Kişi
-Eliya
-Goriy Cel-Teyri (Uskurbiy, Rüzgar ve Bulut Tanrısı)
-Kün Teyri (Tang Teyri, Güneş Tanrısı)
-Su Anası
-Cer İyesi
-Teyri Öküz (Dünyayı boynuzları üzerinde tutan Öküz Tanrı)
-Debet, Sur, Kut
-Aymuş
-Erirey
-Aspatı
-Dolay

Mistik yaratıklar
-Almaştı, Çaçlı
-Ataytmaz
-Caziu

Kırıcı yaratıklar
-Kırğıy Kuş
-Sarııubek

Kavramlar
-Hassas Dünya
-Akıl ve Güç
-Bütün Dünya ve Mistik Dünya
-Şaman, Obur, Kartkurtha, Bilgiç
-Suç ve Ceza
-Üçden üçnü açıuçu (Üçten üçü açan)
-Toğuzdan toğuz cayğan (Dokuzdan dokuz saçan)
-Ay cuthan Sarıubek Celimauz (Ay'ı yutan Sarıubek)
-Tintaza

++++++++++++++++++++

KİTAPTAN BAZI BÖLÜMLER

Nart Türkçesi Türkiye Türkçesi
------------------- --------------------
Teyri seni kulungma Tanrı senin kulunum
Kesim da Nart uluma! Kendim de Nart oğluyum!
Su Teyrisi sudan salğansa kanımı Su Tanrısı, sudan yapmışsın kanımı
Kök Teyrisi bergendi canımı Gök Tanrısı vermiştir benim canını
Cer Teyrisi aş bla tuydurdung Yer Tanrısı, yemekle doyurmuşsun
Apsatudan malla berib soydurdung Apsatıdan hayvan verip kestirmişsin
Nartla barı caratıldık teyri kanından Bütün Nartlar Tanrı senin kanından
Nartha ötdü har bir ciging canıngdan Narta geçti her tür öz senin canından
Baş urama tal çıbıklay iyilib, Baş eğiyorum meşe dalı gibi eğilip,
"Teyri" deyme har zamanda süyünüp "Tanrı" diyorum sana her zaman sevinip

Ertde ertde, bek ertde Eski, eski, çok eski zamanlarda
Tengri başında bolğan toğuz kökde Tanrı'nın tepesinde olduğu dokuz gökte
Bir tuban kıbba bolğandı Bir duman topağı yaşarmış

Tengri tenge ten Tanrı kendini tanıyana dost
Ten bolmağanga keng! Tanımayana uzak!
Üçden böliüçü İçten bilen
Közden körüyçü Gözden gören
Ayaksız cürüyçu, Ayaksız yürüyen
Canından beriüçü Canından veren

Ağaç Kişi'nin Tanrı'ya kafa tutması:
Teyri mise, nese, çık tartışayık, atışayık, sildeşeyik degendi
Tanrı mısın, nesin, çık karşıma, tartışalım, vuruşalım demişti

Yaratılış Destanı'nın baş tarafı:
Kök Teyrisi Cer Teyrisin alğandı Gök Tanrısı Yer Tanrısı ile evlenmiş
Kök kükürep da cer buaz bolğandı Gök gürlemiş ve Yer hamile kalmıştı
Toğuz cıl bla toğuz künnü buaz bolub turğandı Dokuz yıl dokuz ay hamilelik sürmüştü

Umay Hatun güzellemesinin baş tarafı
Nart ulları Nart oğulları
Teyri kulları Tanrı kulları
Nart ulları Nart oğulları
Cigit ulanları Yiğit oğlanları
Börü ballaların Kurt yavrularının
Bek süygenleri Ulay Biyçedi En sevdiği, Umay Hatun'dur

++++++++++++++++++
160 sayfa
Kaynak Yayınları
++++++++++++++++++

Yazar hakkında bilgi
SOFİ TRAM-SEMEN
+++++++++++++++
Hun Türkleri-Karaçaylılar (Nart Boyu) mensubu
Rusya Devlet Sanatçılar Birliği üyesi

Mezun olduğu öğretim kurumları:
Kabartay-Balkar Kültür Enstitüsü Rejisör Bölümü
Moskova Tiyatro-Sinema Üniversitesi Aktrist Bölümü ve Yüksek Lisans Senaryo Dram Yazarı Bölümü
Moskova Kültür Sanat Üniversitesi Yüksek Lisans Tiyatro Baş Rejisörlük ve Sinema Yönetmenliği Bölümü
Rusya'da yayımlanmış eserleri:
Şarkılar: Kabartay-Balkar ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyetleri Devlet Radyo TV arşivi programları (şarkılar, besteler, sanat araştırmaları)
Oyunlar: Bayçı'nın Sonu, Nuh'un Gemisi, Biynöger
Türkiye'de yayımlanmış eserleri:
Nart Astrolojisi (Türk Astrolojisi) 4 cilt Kesit Y 2004
Atalarımız Hunlar, Kaynak Y 2006
Nart Boyu Türkleri Hun-Karaçaylıların Mitolojisi, Kaynak Y 2006
Nart Boyu Türkleri Hun-Karaçaylıların Atasözleri, Kaynak Y 2006
Çalıştığı yerler
Rusya'da
Moskova Devlet Filarmonisi
Bryansk Devlet Tiyatrosu
Kabartay-Balkar Devlet Tiyatrosu
Karaçay-Çerkes Devlet Tiyatrosu
Karaçay Devlet Radyo TV
Kuzey Osetya Mozdok Tiyatrosu
Türkiye'de
Anadolu Ajansı
Avrasya Radyosu
Eski Devlet bakanı Ahat Andican'ın danışmanı
Bildiği diller
Türkçe, Rusça, Karaçay Türkçesi, Balkar Türkçesi, Azerbaycan Türkçesi, Kumuk Türkçesi