Sicak Bitkinliği

SICAK BİTKİNLİĞİ

Sıcak sendromlarının en çok rastlanan türüdür Sıcağa üç günden fazla maruz kalanlarda daha sık görülür Belirtilerin nedeni, kalp damar sisteminin aşırı sıcaklara yeterli cevap verememesinden kaynaklanır Vücut ısısı genellikle yükselmiştir

Sıcak bitkinliğinin başlıca iki türü vardır:

Su kaybının ön planda olduğu sıcak bitkinliği: Sıcak çarpması riski daha fazladır Çok yaşlı, bebek, düşkün ve zeka geriliği olup da susuzluklarını yeterince ifade edemeyenlerde görülür Fazla terleyip de az su içenlerde de rastlanabilir Bu hastaların kanında sodyum yüksek olarak bulunur

Başlıca belirtileri, aşırı susama hissi, yorgunluk, halsizlik, sinirlilik ve konsantrasyon bozukluğudur Vücut ısısı 39° C'a kadar çıkabilir

Tuz kaybının ön planda olduğu sıcak bitkinliği: Nedeni, terleme ile kaybdilen su ve tuzun sadece su içilmesiyle karşılanmasıdır

Aşırı halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı, baş dönmesi, kas krampları ortaya çıkar Bazı hastalarda iştahsızlık, bulantı, kusma ve karın ağrıları da görülebilir

Hastaların bitkin bir görünümleri vardır Derileri solgun, soğuk ve nemlidir Tansiyon düşük, nabız hızlıdır Ateş normaldir

Tedavi: Hasta derhal serin bir yere alınır ve yatar durumda tutulur Tedavi belirtilerin ve bulguların ağırlığına göre düzenlenir Böbrek fonksiyonları normal olduğu için, tuzlu serumlar verilebilir Kesin istirahat şarttır

Bu önlemlere rağmen ateşleri yükselmekte olan hastaların derhal hastaneye kaldırılmaları gerekir

SICAK ÇARPMASI

Acil tedavisi gereken, çok ciddi, yaşamı tehdit eden bir tablodur Nedeni, vücudumuzdaki ısı düzenleyen sistemin, organizmanın yeterli ısı kaybını sağlayamaması sonucu vücut ısısının 41°C üzerine çıkmasıdır Bir çok hayati organın(kalp, beyin, böbrek, karaciğer) fonksiyonları bozulabilir

Ani olarak ortaya çıkan baş ağrısı, baş dönmesi, konuşma bozukluğu, baygınlık, hallüsinasyon(hayal görme), konvülziyon (havale) ve komaya kadar giden merkezi sinir sistemi belirtileri ile başlar

Sıcak çarpmasının iki türü vardır:

Klasik sıcak çarpması: Yaşlılarda, damar setliği, kalp yetersizliği, şeker hastalığı olanlarda ve alkoliklerde daha sık görülür Sıcak dalgaları boyunca, kalp krizi ve kalp yetersizliğine bağlı ölümlerde büyük artışlar olur Diüretik(idrar söktürücü), beta-bloker(kalp ve tansiyon ilacı), antihistaminikler(allerji ilacı) ve bazı sinir ilaçlarını kullananlar da artmış risk altındadır

Sıcak çarpması, öncü bir belirti olmaksızın birdenbire başlar Bilinç kaybı erken bir işaret olabilir Baş ağrısı, baş dönmesi, baygınlık, karın ağrıları görülebilir Ateş yüksekliği ve bitkinlik çok tipiktir Makattan ölçülen vücut ısısı 41°C üzerindedir ve vücut iç ısısıs 44°C'yi geçebilir Deri sıcak, kuru ve kızarmıştır Nabız hızlı, solunum zayıf ve yüzeyeldir Kaslar gevşer, refleksler azalır Tansiyon genellikle düşüktür Tablonun ağırlığına göre, uyku halinden derin komaya kadar giden farklı dercecelerdeki belirtiler vardır

Efora bağlı sıcak çarpması: İşçilerde, çiftçilerde, askerlerde, sporcularda, kazan dairesi ve dökümhane çalışanlarında görülür

Belirti ve buluları klasik tiptekine benzer En önemli klinik fark, bu hastaların terleyebilmeleridir Bundan dolayı da, vücut iç ısısı çok yüksek olmasına rağmen deri aldatıcı olarak soğuktur Bu grupta, böbrek yetersizliği, yagın damar içi pıhtılaşma ve kas hasarı bulguları daha sık ve ağırdır

Tedavi: En önemli husus, sıcak çarpması olanların erken tanınmaları ve derhal soğutulmaya başlanmalarıdır Çok sık yapılan tehlikeli yanlışlardan biri, şuuru kapalı olan bir hastaya sıvı içirilmeye çalışılması ve soğutulmaya başlanmakta gecikilmesidir

Hasta hemen gölge bir yere alınmalı ve elbiseleri tamamen çıkarılmalıdır Vücut yüzeyi ıslatılmalıdır (hortumla, soğuk suya batırılmış süngerle, duş yaptırılarak) Bir taraftan da hasta vantilatörle hava verilerek suyun buharlaşması sağlanmalıdır Bunlar, hemen uygulandığında bazı hastaların kendilerine gelmeleri mümkündür

Hastalar, air-conditionlu ambulanslarla en kısa zamanda bir hastaneye ulaştırılmalıdır Soğutma işlemine hastane koşullarında buz-su banyolarında devam edilmelidir Bu hastalar yoğun bakım ünitelerinde takip ve tedavi edilmelidir

SICAK SENDROMLARINA KARŞI ÖNLEMLER

-Çok gerekli değilse sokağa çıkmayın(özellikle saat 11-16 arası)

-Açık renk, bol, pamuklu kıyafetler giyin

-Geniş çeperli şapka ve güneş gözlüğü kullanın

-Şemsiyeden yararlanılabilir

-Efordan kaçının

-Sindirimi kolay yemekleri tercih edin

-Ağır, yağlı kızartmalardan kaçının

-Bol su için(ayran, soda)

-Meyve, sebze ve salatayı bol yiyin

-Alkol kullanmayın

-Fazla kahve ve çaydan uzak durun

-Sigara içmeyin

-Sık sık duş alın