Psikojenik Amnezi

PSİKOJENİK AMNEZİ

Bu bozukluk önemli kişisel bilgilerin ani olarak hatırlanamaması ile belirli bir durumdur Organik bir nedene bağlı değildir ve olağan bir unutkanlıkla da açıklanamaz Motor davranışlarda büyük bir bozukluk bulunmaz Olgular genellikle belirtilerinin farkındadır Ancak belirtiye karşı ilgisizlik gösterirler Atak sırasında olgular yönelim bozukluğu, şaşkınlık ve amaçsız dolaşma gibi belirtiler gösterirler

Epidemiyolojisi tam olarak bilinmemektedir Ergenlerde ve genç kadınlarda sıktır Yaşlılarda daha azdır Stres altında artar Savaş ortamında bulunan askerlerde % 5-8 oranındadır Felaketlerde de artar Ergenlik ve genç erişkinlik dönemindeki kadınlarda daha sıktır Ailesel yatkınlık gösterilmemiştir Bunlar dışında nadir görülen bir hastalıktır

Dört tip bellek bozukluğu tanımlanmıştır:

1- Lokalize amnezi: Bir olay çevresindeki herşeyi unutma demektir Bu olay genellikle rahatsız edici bir olaydır Süresi saatler veya günler arasında değişir

2- Yaygın amnezi: Yaşadığı herşeyi unutma şeklinde ortaya çıkar Tüm anılar unutulmuştur

3- Seçici amnezi: Kısa süreli ve bazı olaylarla sınırlıdır Lokalize veya yaygın olarak ortaya çıkabilir

4- Sürekli amnezi: Olaylar yaşanmasının hemen ardından unutulur Yeni anılar bu nedenle oluşamaz Bir başlangıcı vardır Başlangıcından bulunulan ana dek herşey unutulmuştur

Yaygın ve sürekli tip en sık izlenen tiplerdir Amnezi sırasında şaşkınlık, yönelim bozukluğu ve amaçsız dolaşma olabilir Kişi bellek kaybına ilgisizdir Basit unutmadan farklı bir durumdur

Bu bozukluk tipik olarak önemli psikolojik strese neden olan ve genellikle de olağan dışı bir olayın ardından ortaya çıkar Yaşamı tehdit eden bir olay, ölüm veya yaralanmaya tanık olma, savaş, doğal afet vb olabilir Tablonun bitişi de başlaması gibi ani olur Yinelemesi seyrektir

Ayırıcı tanıda bellek bozukluğuna neden olan organik ruhsal bozukluklar akla gelmelidir Organik bellek bozukluklarında düzelme yavaş olur Daha çok yakın bellek bozulur Nedenine bağlı olarak organik durumlarda sekel kalabilir Kısa süreli bellek bozuklukları alkoliklerde bilinç kararması dönemleri ve amnestik sendrom şeklinde izlenmektedir Alkole bağlı amnestik sendromda bellek bozukluğu yakın bellek ile sınırlıdır Bbilindiği gibi bu Korsakoff Sendromu dolarak adlandırılır Sıklıkla da Wernicke ensefalopatisinin ardından ortaya çıkar Travmaya bağlı amnezi, öyküde travma olması ile ayrılır Amobarbital görüşmesi ile belleğin düzelmesi sorunun duygusal kaynaklı olduğunu düşündürür Psikojenik fügde de amnezi olur Ayırım diğer belirtilere göre konur Hastalık taklidinde de amnezi olabilir Burada açık ikincil kazançlar sözkonusudur Kafa travmaları, temporal lob epilepsisi, migren, geçici global amneziler karbon monoksit zehirlenmesi, hipoglisemi, halusinojen intoksikasyonu, halusinojenlere bağlı algı bozuklukları (flashback) ayırıcı tanıda akla gelmelidir

Etiyolojide ağır psikolojik travmaların normal anımsama sürecini bozduğu düşünülmektedir

Olguların çoğu stresli ortamdan uzaklaşınca kendiliğinden düzelir Damar içi barbiturat ile bellek düzelebilmektedir Ancak ilaç etkisi geçince bellek bozukluğu devam edebilmektedir Psikoterapi de yararlıdır Tedavide destekleyici tutum, cesaretlendirme, olayı serbest çağrışımla anımsatmaya çalışma ya da hipnoz yararlı olabilir Düşük doz benzodiazepinler semptomatik yarar sağlayabilir

Düzelmeden sonra altta yatan kişilik ve psikiyatrik sorunlar için psikoterapi uygulanmalıdır