Motivasyon Güdüleme

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

MOTİVASYON ( GÜDÜLEME )

Amaç edilen davranışa yönelirken öğrencilere güç veren ve onları yoğunlaştıran etkileşime güdüleme denir

Güdülemedeki amaç öğrenciyi etkin kılmaktır ve dersin işlenişinde ayrı bir öneme sahiptir

Bunu günlük plandaki yerinden anlayabiliriz

Motivasyon,istek,arzular,ihtiyaçlar,dürtüler ve ihtiyaçları kapsayan genel bir kavramdır

Hedeflere yönelten de ihtiyaç,istek ve dürtülerdir

Güdünün 3 boyutu vardır: Yön,şiddet,süre

Eğlenceye giderek bir öğrencinin ders çalışmak istemesi yön, diğer arkadaşlarından daha çok çalışması şiddet, başarısız olsa dahi çalışmaya devam etmesi süre ile ilgilidir

Güdülenme, öğrencinin davranışları, şiddeti ve kararlılığı ile yakından ilgilidir

Güdülenmemiş öğrenci derse hazır değildir ve bu durumda ilk şart onu derse hazır hale getirmek yani güdülemektir

Güdülenme, öğretmen, öğrenci eksenli bir kavramdır

Öğretmenin tutumu, özeni, coşkusu iletişimi olumlu etkileyecek ve güdülenmeyi sağlayacaktır

Güdülenmeyi sağlamak için ilk önce öğrencinin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak gerekir

Özgün var oluş biçimleri olduğu için öğretmen bunlara duyarlılık göstermeli ve paylaşım için gerekli psikolojik dinamikleri sağlamalıdır

SINIFTA MOTİVASYON

Öğrencilerin motive olmamaları diye bir şey söz konusu değildir

Her öğrencide ihtiyaçları karşılama motivasyonu vardır

Eğer öğretmenin öğrettiği konuda öğrenci yeteri kadar motivasyona sahip değilse bunun nedeni çalışmanın öğrenci ihtiyacını karşılayamamasıdır

Öğrencinin motivasyonu
Başarabilme beklentisine
Başarının sağlayacağa yarara
Öğrenme ortamının fiziksel, toplumsal, duygusal ihtiyaçlarını karşılama düzeyine bağlıdır

Motivasyon 2 grupta karşımıza çıkar,

İçsel Motivasyon
Dışsal Motivasyon

1

İçsel Motivasyon : öğrencinin kendinden kaynaklanan ihtiyaçlarıdır

Bu motivasyonda gerçek yaşamıyla ilintili anlatım faydalı olacaktır

Merak ilgi,yetenek, yeterlilik,

gibi faktörler önemlidir

2

Dışsal Motivasyon : Ödüllerle sağlanan motivasyondur

Teşekkür etme, ceza, ödül, kabul görmek,

gibi faktörler önemlidir

Bu motiveleri dengeli olarak sunmak gerekir

GÜDÜ ve GÜDÜLENME TÜRLERİ

Güdülenme 3 grupta ele alınır

Birincil Güdüler
İkincil Güdüler
Genel Güdüler

Birincil Güdüler : Organizmanın yaşar kalmasını sağlayan güdülerdir

Bu güdüler, fizyolojik temellidir

Örnek : Yeme, içme, uyuma, nefes alma,

İkincil Güdüler : İnsanlara özgü güdülerdir ve öğrenilmiştir

Örnek : Güç, başarı, elde etme, lider olma,

Genel Güdüler : öğrenilmemiş olan ve fizyolojik olmayan güdülerdir

Örnek : Merak, yetkinlik, sevgi, çevre ile uyum

Güdülenme zaman bakımından 2 grupta incelenir

Bunlar ; Durumluk Güdüler, Sürekli Güdülerdir

Durumluk Güdüler : Belli durumların etkisiyle oluşan geçici güdülerdir

Bir öğrencinin matematik sınavından iyi not alması için çalışması gibi

Sürekli Güdüler : Durumluk güdüye göre daha kalıcıdır

Bir öğrencinin matematikle ilgilenmesi ve daha iyi olabilmek için matematik çalışması gibi

Öğrenciler iki yolla güdülenir

Doğal Güdülenme
Yapay Güdülenme

Doğal Güdülenme : Öğretilen konular öğrencilerin sorunlarını çözüyor, gereksinimlerini gideriyor ise bu doğal güdülenmedir

Yapay Güdülenme : Konular öğrencilerin gereksinimlerini gidermez

Öğretmen ödül, ceza yöntemiyle güdülenmeyi sağlar

GÜDÜLENME YAKLAŞIMLARI (KURAMLARI)

Bir sınıftaki öğrenciler birçok bakımdan birbirine benzedikleri gibi birçok ta farklı yönleri vardır

İşte güdülenme kuramları bu yönlerde bireylerin farklılıklarını açıklamada kuramlar (yaklaşımlar) bize yardımcı olacaktır

Yaklaşımlar 4’e ayrılır

Davranışçı Yaklaşım
İnsancı Yaklaşım
Bilişsel Yaklaşım
Sosyal Öğrenme Yaklaşımı

Davranışçı Yaklaşım
Davranışçılara göre güdüler, şartlanma ve modelden öğrenme yollarıyla öğrenilmektedir

Etkinlik genelde pekiştireçlere bağlıdır

Bu yaklaşımda pekiştireçler içsel ihtiyaçlardan daha önemlidir

Bu yaklaşıma göre öğrenci kendi amaçlarını bir kenara bırakıp kendini ödüle götüren amaçlara yönelebilir

Takdir edilen, övülen, ödüllendirilen öğrenci daha kolay öğrenir

İlgi görmeyen öğrenci ise zor öğrenir

Burada pekiştireç ödül olarak kullanılmalıdır

( Aferin deme, yıldız verme, ödüllendirme,

)
Ceza ise yanlış davranışlarda, ilgisizlik, dikkatsizlik gibi durumlarda verilmelidir

Öğrencilerin hangi davranışlarda pekiştireç alacağını bilmesi gerekir

Yanlış cevaba pekiştireç verilirse öğrenci motive edileme

Öğrenci iyi şeyin beklediğine değil, ödülün iyi şeyler üzerine kendiliğinden geldiğine inanmalıdır

Eleştiren tarafı, bu yaklaşımda bir süre sonra davranış öğrenmek için değil de ödül almak için yapılmaya başlanabilir

Bu durumda öğretmenin dikkatli davranması ve davranış ortaya çıkınca pekiştireci kaldırması gerekir

İnsancıl Yaklaşım
Bireylerin motive edilmelerinin temelinde ihtiyaçları vardır ve insancı yaklaşım bu ihtiyaçları birey birey ele alır yani öznel bir yaklaşımdır

Öğrenci arzu, istek, özlem,

duyduğu zaman güdülenir

Tabii her birey için bunların etkisi farklıdır

İnsancıl yaklaşıma göre her birey değerlidir; çünkü doğuştan değerlidir, insanın etkin bir iç güdüsü vardır

Bu durumda insan muhakkak motive olmuş durumdadır

önemli olan var olan bu motiveyi doğru tarafa yöneltmektir

Bilişsel Yaklaşım
İçsel motivasyon ön plandadır yani davranışçı yaklaşımın uzağında bir görüştür

Bu yaklaşımda esas olan öğrencinin kendi amaçlarını saptaması ve bunlar için güdülenmesidir

Burada davranışları bilme, dengeleme,dünyayı anlama gibi gereksinimleri karşılamak önemlidir

Bilişsel kuramda motive olmak için bilişsel dengesizlik şarttır

Bilişsel dengesizlik öğrencinin bir konuda bilgi edinme ihtiyacını karşılamasıdır

Motive için bilişsel dengesizlik şarttır

Bu yaklaşımın eleştirilen yönü öğrenciler arasında var olan farklılıklar ve öğrencilerin amaca yönelirken kararsızlığa düşmesidir

Sosyal Öğrenme Yaklaşımı
Davranışçı ve bilişsel yaklaşımın özelliklerini içerdiği gibi yeni boyutlar da ekler

Bu da çevrel faktörün etkisidir

Bu öğrenmede ne deneyim ne de pekiştireç gereklidir

Gözlem yeterlidir

Gözlenenler biriktirilir, ihtiyaç duyulursa kullanılır

Sosyal öğrenmeyi etkileyen 3 faktör vardır

Bireyin amacına ulaşma beklentisi
Amacın birey için değeri
Bireyin yapılacak işe tepkisi
Motiveyi sağlayan en büyük etken başarıdır, başarıyı elde eden öğrenci bu tadı tekrar yaşayabilmek için öğrenme yolunda emin adımlarla ilerleyecektir

İşte bu motive onu yeni başarılara götürecektir

Bu durumda öğretmen öğrencileri kazanmaya çalışmalı, öğrencilerin farklılıklarını fark edebilmeli, sınıftaki düzeyi belirlemeli ve başarının kapısını açmalıdır

KAYNAKÇA

Prof

Dr

Hüseyin Başar “Sınıf Yönetimi”
Prof

Dr

Leyla Küçükahmet “Sınıf Yönetimi”
Ayhan Aydın “Sınıf Yönetimi”
Zeki Kaya “Sınıf Yönetimi”
Emin Karip “Sınıf Yönetimi

09-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Motivasyon Güdüleme MOTİVASYON ( GÜDÜLEME ) Amaç edilen davranışa yönelirken öğrencilere güç veren ve onları yoğunlaştıran etkileşime güdüleme denir Güdülemedeki amaç öğrenciyi etkin kılmaktır ve dersin işlenişinde ayrı bir öneme sahiptirBunu günlük plandaki yerinden anlayabiliriz Motivasyon,istek,arzular,ihtiyaçlar,dürtüler ve ihtiyaçları kapsayan genel bir kavramdırHedeflere yönelten de ihtiyaç,istek ve dürtülerdir Güdünün 3 boyutu vardır: Yön,şiddet,süre Eğlenceye giderek bir öğrencinin ders çalışmak istemesi yön, diğer arkadaşlarından daha çok çalışması şiddet, başarısız olsa dahi çalışmaya devam etmesi süre ile ilgilidir Güdülenme, öğrencinin davranışları, şiddeti ve kararlılığı ile yakından ilgilidirGüdülenmemiş öğrenci derse hazır değildir ve bu durumda ilk şart onu derse hazır hale getirmek yani güdülemektir Güdülenme, öğretmen, öğrenci eksenli bir kavramdırÖğretmenin tutumu, özeni, coşkusu iletişimi olumlu etkileyecek ve güdülenmeyi sağlayacaktırGüdülenmeyi sağlamak için ilk önce öğrencinin ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak gerekirÖzgün var oluş biçimleri olduğu için öğretmen bunlara duyarlılık göstermeli ve paylaşım için gerekli psikolojik dinamikleri sağlamalıdır SINIFTA MOTİVASYON Öğrencilerin motive olmamaları diye bir şey söz konusu değildirHer öğrencide ihtiyaçları karşılama motivasyonu vardırEğer öğretmenin öğrettiği konuda öğrenci yeteri kadar motivasyona sahip değilse bunun nedeni çalışmanın öğrenci ihtiyacını karşılayamamasıdır Öğrencinin motivasyonu Başarabilme beklentisine Başarının sağlayacağa yarara Öğrenme ortamının fiziksel, toplumsal, duygusal ihtiyaçlarını karşılama düzeyine bağlıdır Motivasyon 2 grupta karşımıza çıkar, İçsel Motivasyon Dışsal Motivasyon 1 İçsel Motivasyon : öğrencinin kendinden kaynaklanan ihtiyaçlarıdırBu motivasyonda gerçek yaşamıyla ilintili anlatım faydalı olacaktırMerak ilgi,yetenek, yeterlilik, gibi faktörler önemlidir 2 Dışsal Motivasyon : Ödüllerle sağlanan motivasyondurTeşekkür etme, ceza, ödül, kabul görmek, gibi faktörler önemlidirBu motiveleri dengeli olarak sunmak gerekir GÜDÜ ve GÜDÜLENME TÜRLERİ Güdülenme 3 grupta ele alınır Birincil Güdüler İkincil Güdüler Genel Güdüler Birincil Güdüler : Organizmanın yaşar kalmasını sağlayan güdülerdir Bu güdüler, fizyolojik temellidir Örnek : Yeme, içme, uyuma, nefes alma, İkincil Güdüler : İnsanlara özgü güdülerdir ve öğrenilmiştir Örnek : Güç, başarı, elde etme, lider olma, Genel Güdüler : öğrenilmemiş olan ve fizyolojik olmayan güdülerdir Örnek : Merak, yetkinlik, sevgi, çevre ile uyum Güdülenme zaman bakımından 2 grupta incelenir Bunlar ; Durumluk Güdüler, Sürekli Güdülerdir Durumluk Güdüler : Belli durumların etkisiyle oluşan geçici güdülerdir Bir öğrencinin matematik sınavından iyi not alması için çalışması gibi Sürekli Güdüler : Durumluk güdüye göre daha kalıcıdır Bir öğrencinin matematikle ilgilenmesi ve daha iyi olabilmek için matematik çalışması gibi Öğrenciler iki yolla güdülenir Doğal Güdülenme Yapay Güdülenme Doğal Güdülenme : Öğretilen konular öğrencilerin sorunlarını çözüyor, gereksinimlerini gideriyor ise bu doğal güdülenmedir Yapay Güdülenme : Konular öğrencilerin gereksinimlerini gidermezÖğretmen ödül, ceza yöntemiyle güdülenmeyi sağlar GÜDÜLENME YAKLAŞIMLARI (KURAMLARI) Bir sınıftaki öğrenciler birçok bakımdan birbirine benzedikleri gibi birçok ta farklı yönleri vardırİşte güdülenme kuramları bu yönlerde bireylerin farklılıklarını açıklamada kuramlar (yaklaşımlar) bize yardımcı olacaktır Yaklaşımlar 4’e ayrılır Davranışçı Yaklaşım İnsancı Yaklaşım Bilişsel Yaklaşım Sosyal Öğrenme Yaklaşımı Davranışçı Yaklaşım Davranışçılara göre güdüler, şartlanma ve modelden öğrenme yollarıyla öğrenilmektedirEtkinlik genelde pekiştireçlere bağlıdırBu yaklaşımda pekiştireçler içsel ihtiyaçlardan daha önemlidir Bu yaklaşıma göre öğrenci kendi amaçlarını bir kenara bırakıp kendini ödüle götüren amaçlara yönelebilirTakdir edilen, övülen, ödüllendirilen öğrenci daha kolay öğrenirİlgi görmeyen öğrenci ise zor öğrenirBurada pekiştireç ödül olarak kullanılmalıdır ( Aferin deme, yıldız verme, ödüllendirme, ) Ceza ise yanlış davranışlarda, ilgisizlik, dikkatsizlik gibi durumlarda verilmelidir Öğrencilerin hangi davranışlarda pekiştireç alacağını bilmesi gerekirYanlış cevaba pekiştireç verilirse öğrenci motive edilemeÖğrenci iyi şeyin beklediğine değil, ödülün iyi şeyler üzerine kendiliğinden geldiğine inanmalıdır Eleştiren tarafı, bu yaklaşımda bir süre sonra davranış öğrenmek için değil de ödül almak için yapılmaya başlanabilirBu durumda öğretmenin dikkatli davranması ve davranış ortaya çıkınca pekiştireci kaldırması gerekir İnsancıl Yaklaşım Bireylerin motive edilmelerinin temelinde ihtiyaçları vardır ve insancı yaklaşım bu ihtiyaçları birey birey ele alır yani öznel bir yaklaşımdırÖğrenci arzu, istek, özlem, duyduğu zaman güdülenirTabii her birey için bunların etkisi farklıdır İnsancıl yaklaşıma göre her birey değerlidir; çünkü doğuştan değerlidir, insanın etkin bir iç güdüsü vardırBu durumda insan muhakkak motive olmuş durumdadırönemli olan var olan bu motiveyi doğru tarafa yöneltmektir Bilişsel Yaklaşım İçsel motivasyon ön plandadır yani davranışçı yaklaşımın uzağında bir görüştürBu yaklaşımda esas olan öğrencinin kendi amaçlarını saptaması ve bunlar için güdülenmesidirBurada davranışları bilme, dengeleme,dünyayı anlama gibi gereksinimleri karşılamak önemlidir Bilişsel kuramda motive olmak için bilişsel dengesizlik şarttır Bilişsel dengesizlik öğrencinin bir konuda bilgi edinme ihtiyacını karşılamasıdır Motive için bilişsel dengesizlik şarttır Bu yaklaşımın eleştirilen yönü öğrenciler arasında var olan farklılıklar ve öğrencilerin amaca yönelirken kararsızlığa düşmesidir Sosyal Öğrenme Yaklaşımı Davranışçı ve bilişsel yaklaşımın özelliklerini içerdiği gibi yeni boyutlar da eklerBu da çevrel faktörün etkisidir Bu öğrenmede ne deneyim ne de pekiştireç gereklidirGözlem yeterlidirGözlenenler biriktirilir, ihtiyaç duyulursa kullanılır Sosyal öğrenmeyi etkileyen 3 faktör vardır Bireyin amacına ulaşma beklentisi Amacın birey için değeri Bireyin yapılacak işe tepkisi Motiveyi sağlayan en büyük etken başarıdır, başarıyı elde eden öğrenci bu tadı tekrar yaşayabilmek için öğrenme yolunda emin adımlarla ilerleyecektir İşte bu motive onu yeni başarılara götürecektirBu durumda öğretmen öğrencileri kazanmaya çalışmalı, öğrencilerin farklılıklarını fark edebilmeli, sınıftaki düzeyi belirlemeli ve başarının kapısını açmalıdır KAYNAKÇA Prof Dr Hüseyin Başar “Sınıf Yönetimi” Prof Dr Leyla Küçükahmet “Sınıf Yönetimi” Ayhan Aydın “Sınıf Yönetimi” Zeki Kaya “Sınıf Yönetimi” Emin Karip “Sınıf Yönetimi