Etiketleme Üstüne

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-06-2012

ETİKET’LERLE YARATILAN PROBLEMLER Halen kullanımda olan tanı kategorileri,genellikle çocuğun ‘semptom’larını özetlemekte ve fakat, pek sık olarak, çocuğun bu güçlüklerinin altında yatan süreçler hakkında yeterli bilgi vermemektedir, örneğin çocuk dış dünyadan gelen bilgileri nasıl içselleştiriyor, nasıl süreçliyor ve nasıl yanıtlıyor?Biyoloji’nin bu üç çok önemli yönü, çocuğun düşünme, duyulama ve iletişimde bulunma yeteneklerinin kalbinde yatar

Semptomların altında yatan profil’ler açısından; aynı bir ‘etiketle’ le tanımlanmış çocuklar ‘benzerlik’lerinden çok ‘farklı’; ve tersine, başka başka ‘etiket’lerle tanımlanmış çocuklar ‘farklı’ olduklarından çok benzer olabilirler

Örneğin bir çocuk otizm olarak tanımlanmış olabilir; zira o, başkalarıyla iletimde güçlükler göstermektedir

Ama gerçekte, görülen bu semptomun altında yatan problemler daha özel ve işitsel bilgileri süreçlemede güçlükleri ve seslere gerektiğinden fazla bir duyarlılıkla yanıt vermeyi içerebilir

Tüm bu güçlükler nedeniyle, bu çocuk için etrafındakilerden gelecek olan konuşma, onun zihnini karıştırabilir, bir ‘hücum’ duygusu verebilir; sonuçta ona hem fiziksel hem de ruhsal alanlarda tedirgin kılabilir

Sonuçta da , kendini savunmak için çocuk, dış dünyadan çekilir, yaşam amacını kaybeder ve ‘otizm’ tanısını kazanır

Aynı biyolojik güçlüklere sahip olan başka bir çocuk farklı bir tanı ile etiketlenebilir

Eğer onun işitsel tepkiselliği ve duyduklarını süreçlemesindeki bozukluklar çok daha az bir şiddette ise, onun için konuşmayı dinlemek, onu içselleştirmek ve şifresini çözmek biraz zor gelebilir ama sözcüklerin kendileri ve konuşma onu korkutacak ve içine dönmesini zorlayacak derecede etkilemeyebilir

O taktirde böyle bir çocuk başkalarına gayet ılıman yaklaşabilir, ama sorulanlara yanıt vermede yavaş görünebilir ya da bir şeyler yapması istendiğinde aklı kolaylıkla karışabilir

Sonuçta, o çocuk diğerlerine yakın kalır,ama bilişsel gelişim için gerekli etkileşimi yadsır

Eğer aynı çocuk,bazı motor planlama ya da hareket bozukluklarına sahipse, bir klinikte kolaylıkla ‘Bilişsel Gelişim Yavaşlığı ya da Gecikmesi’ veya ‘Hafif Geri Zekalılık’ etiketini alabilir

Aynı şekilde, ‘Geri Zekalı’ olarak tanılanmış çocukların bazıları sözel bazıları görsel zorluklara sahip olabilir

Genel etiketlemede karşılaştığımız diğer bir problem bu tanıların çocuğun gelişimsel bakımdan hangi evrede olduğunu göstermiyor olmasıdır

Örneğin otistik olarak tanımlanmış çocuklar başka insanlarla iletişim kurmazlar, ancak yüz ve beden hareketleriyle yanıt verebilir ve ilişki kurabilirler

Ailelerin ve uzmanların çoğu etiketlemenin sınırlandırıcı etkisinin farkında olmalarına ve çocuğun gelişimsel yeteneklerine uygun yönlendirmelerine rağmen başkasıyla, ilişki kurma, konuşma öncesi iletişim ve yaratıcı düşünme gibi birçok konuyu gözden kaçırabilmektedir

Kaynaklar:

09-06-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Etiketleme Üstüne ETİKET’LERLE YARATILAN PROBLEMLER Halen kullanımda olan tanı kategorileri,genellikle çocuğun ‘semptom’larını özetlemekte ve fakat, pek sık olarak, çocuğun bu güçlüklerinin altında yatan süreçler hakkında yeterli bilgi vermemektedir, örneğin çocuk dış dünyadan gelen bilgileri nasıl içselleştiriyor, nasıl süreçliyor ve nasıl yanıtlıyor?Biyoloji’nin bu üç çok önemli yönü, çocuğun düşünme, duyulama ve iletişimde bulunma yeteneklerinin kalbinde yatarSemptomların altında yatan profil’ler açısından; aynı bir ‘etiketle’ le tanımlanmış çocuklar ‘benzerlik’lerinden çok ‘farklı’; ve tersine, başka başka ‘etiket’lerle tanımlanmış çocuklar ‘farklı’ olduklarından çok benzer olabilirler Örneğin bir çocuk otizm olarak tanımlanmış olabilir; zira o, başkalarıyla iletimde güçlükler göstermektedirAma gerçekte, görülen bu semptomun altında yatan problemler daha özel ve işitsel bilgileri süreçlemede güçlükleri ve seslere gerektiğinden fazla bir duyarlılıkla yanıt vermeyi içerebilir Tüm bu güçlükler nedeniyle, bu çocuk için etrafındakilerden gelecek olan konuşma, onun zihnini karıştırabilir, bir ‘hücum’ duygusu verebilir; sonuçta ona hem fiziksel hem de ruhsal alanlarda tedirgin kılabilirSonuçta da , kendini savunmak için çocuk, dış dünyadan çekilir, yaşam amacını kaybeder ve ‘otizm’ tanısını kazanırAynı biyolojik güçlüklere sahip olan başka bir çocuk farklı bir tanı ile etiketlenebilirEğer onun işitsel tepkiselliği ve duyduklarını süreçlemesindeki bozukluklar çok daha az bir şiddette ise, onun için konuşmayı dinlemek, onu içselleştirmek ve şifresini çözmek biraz zor gelebilir ama sözcüklerin kendileri ve konuşma onu korkutacak ve içine dönmesini zorlayacak derecede etkilemeyebilirO taktirde böyle bir çocuk başkalarına gayet ılıman yaklaşabilir, ama sorulanlara yanıt vermede yavaş görünebilir ya da bir şeyler yapması istendiğinde aklı kolaylıkla karışabilir Sonuçta, o çocuk diğerlerine yakın kalır,ama bilişsel gelişim için gerekli etkileşimi yadsırEğer aynı çocuk,bazı motor planlama ya da hareket bozukluklarına sahipse, bir klinikte kolaylıkla ‘Bilişsel Gelişim Yavaşlığı ya da Gecikmesi’ veya ‘Hafif Geri Zekalılık’ etiketini alabilirAynı şekilde, ‘Geri Zekalı’ olarak tanılanmış çocukların bazıları sözel bazıları görsel zorluklara sahip olabilir Genel etiketlemede karşılaştığımız diğer bir problem bu tanıların çocuğun gelişimsel bakımdan hangi evrede olduğunu göstermiyor olmasıdırÖrneğin otistik olarak tanımlanmış çocuklar başka insanlarla iletişim kurmazlar, ancak yüz ve beden hareketleriyle yanıt verebilir ve ilişki kurabilirler Ailelerin ve uzmanların çoğu etiketlemenin sınırlandırıcı etkisinin farkında olmalarına ve çocuğun gelişimsel yeteneklerine uygun yönlendirmelerine rağmen başkasıyla, ilişki kurma, konuşma öncesi iletişim ve yaratıcı düşünme gibi birçok konuyu gözden kaçırabilmektedir Kaynaklar: