Alopesia Areata (Saç Kıran )

Alopesi Areata Hastalığı Nedir?
Alopesi kıl kaybı için kullanılan genel bir terimdir Alopesi areata ise her yaşta görülebilen saç kaybının yaygın bir sebebidir Hastalık sakal, kaş ve kirpikler, vücut, kol ve bacaklar gibi kıl bulunan her yeri etkileyebilmekle beraber, genellikle saçlı deride küçük, madeni para büyüklüğünde, yuvarlak kel alanlara sebep olur Bazen saçlı derinin tamamını tutabilir (alopesi totalis) veya saçlı deri ve vücut kıllarının tamamında da kayıp olabilir (alopesi universalis) Saç kaybının ne kadar olacağını önceden bilmek mümkün değildir Tipik alopesi areatada kılların yeniden büyümesi aylarca bazen yıllarca zaman alabilir, fakat bu da garanti edilemez Yeni çıkan saçlar bazen beyazdır, en azından ilk seferde beyaz saçlar büyür Alopesi totaliste ve alopesi universaliste kılların yeniden tam olarak büyüme olasılığı düşüktür
Alopesi Areatanın Sebepleri Nelerdir?
Hastalıkta saçlar dökülür, çünkü etkilenen bireylerin kıl folikülleri, bağışıklık sistemi tarafından hastanın kendisinin olarak tanınmaz ve yabancı olarak algılanarak reddedilir (otoimmünite) Bunun neden olduğu, neden sadece belli bölgelerin etkilendiği ve kılların tekrar neden büyüdüğü bilinmemektedir
Alopesi areatalı bir hastada tiroid hastalığı, diabet ve vitiligo (deride beyaz yamalar) gibi diğer otoimmün hastalıkların gelişimi sağlıklı birine göre daha yüksek orandadır
Doktorunuz tiroid problemleriniz veya kan hastalığınız olup olmadığını anlamak için kan testlerinize bakmayı önerebilir
Hastalık bulaşıcı değildir, vitamin eksikliği ile ya da yediklerinizle ilgili değildir Stres, özellikle matem, ayrılma ve kazalar gibi olaylar bazen hastalık için tetikleyici olabilir
Alopesi Areata Ailesel midir?
Hastalıkta genetik bir yatkınlık vardır ve yakın aile bireyleri etkilenebilir Ayrıca tiroid problemleri veya diabet oldukça yaygındır
Alopesi Areatanın Belirtileri Nelerdir?
Bazen kafa derisinde karıncalanma hissi olabilir

Alopesi Areata Nasıl Görünür?
Hastalık tipik olarak saçlı deride bir veya daha fazla kel alanlar, düzgün yamalar şeklinde
başlar, inflamasyon veya pullanma yoktur Renkli saçlar etkilenme eğilimindedir bu yüzden
yaşlılarda kel alan içinde birkaç beyaz saç kalmış olabilir Bazen iyi sınırlı yamalar, daha
nadiren saç kaybı yaygın olabilir Kısa, incelmiş saçlar alopesi areatanın karakteristik ünlem
işareti saçları olarak bilinir ve kel yamanın kenarında görülebilir Yeniden büyüme genellikle
kel alanın ortasından ince beyaz saç ile başlar, saç zamanla kalınlaşır koyulaşır ve rengini
yeniden kazanır Bazı hastaların tırnaklarında küçük çukurcuklar gelişebilir
Alopesi Areata Tedavi Edilebilir mi?
Eğer saç kaybı yama şeklinde ise bu daha iyi seyirlidir, tedavisiz 1 yıl içinde tamamen saçlar
geri gelebilir (yaklaşık %60-80) Bununla beraber ilerde saç kaybı atağı tekrarlayabilir Eğer
başlangıçta çok aşırı saç dökülmesi varsa düzelme iyi olmaz Down sendromlu hastalarda
veya şiddetli ekzeması olanlarda da hastalığın seyri iyi değildir
Alopesi Areata Nasıl Tedavi Edilir?
Hafif derecede, erken dönemdeki hastalarda tedaviye gerek yoktur, onların saçları herhangi
bir şey yapmadan tekrar geri gelir Hastalığın seyrini değiştiremese de bazı tedaviler saç
büyümesini artırabilir Hastalığın kendisi fiziksel sağlığı kötü yönde etkilemezken ciddi riskler
taşıyan tedavilerden kaçınılmalıdır
Uygulanan tedaviler şunlardır:
• Steroid kremler ve saçlı deri uygulamaları: Kel alanlara, genellikle günde iki kez,
sınırlı bir süre için uygulanır
• Lokal steroid enjeksiyonları: Kafa derisinde ve kaşlarda uygulanır ve saç kaybının
küçük yamalar şeklinde olanlarında en etkili tedavi yaklaşımıdır Enjeksiyonlar birkaç
ayda bir tekrarlanabilir Enjeksiyon yapılan alanın kenarında küçük bir çöküklük
gelişebilir, fakat bu genellikle birkaç ay sonra iyileşir Göz çevresindeki uygulamalarda
dikkatli olunmalıdır, kaşlara enjeksiyon yapıldığında, enjeksiyon sayısı arttıkça glokom
gelişebilir (göz küresinde basınç artışı)
• Steroid tabletler: Steroid tabletlerinin yüksek dozu saçların yeniden büyümesini
sağlayabilir, fakat tedavi sonlandırıldığında alopesi çoğu kez tekrarlar Ağızdan steroid
alımı belli bir süreyi aştığında kilo alımının yanı sıra kan basıncı artışı, diyabet, mide
ülseri, katarakt ve osteoporozu kapsayan ciddi yan etkilere sebep olabilir
• Ditranol krem: Bu krem psoriasis olarak adlandırılan başka bir deri hastalığının
tedavisinde kullanılır, derinin irritasyonuna sebep olur ve bazen kel alanlara
uygulandığında saç büyümesini uyarır Kremin kullanımı güvenilirdir, fakat özellikle sarışınlarda ve açık tenli bireylerde deri ve saçı mora-kahverengiye boyar
•
Kontakt duyarlandırıcı tedavisi: Hastada kimyasal bir madde ile allerji oluşturmayı kapsar (genellikle difensipron olarak adlandırılan bir kimyasal) ve kel alana bu kimyasalın çok düşük konsantrasyonu uygulanır, genellikle haftada bir kez uygulama hafif derecede inflamasyonu devam ettirmeye yeter Kaşıntı, bül ve boyundaki lenf bezlerinde büyüme olası sıkıntı verici yan etkilerdir Deri renginde açılma olabilir (depigmentasyon), bu yüzden koyu tenli bireyler uyarılarak bu madde kullanılır Bu tedavi sadece özel merkezlerde uygulanır
•
Ultraviyole ışık tedavisi: Burada alınan bir tablet veya uygulanan bir krem ile deri ışığa hassas hale getirilir, sonra kel alanlar haftada iki veya üç kez, birkaç ay boyunca ultraviyole ışığa maruz bırakılır Tedavi sonlandırıldığında alopesinin tekrarlama olasılığı fazladır Ayrıca bu tedavinin uzun dönemde deri kanserine yol açma riski olabilir
•
Minoksidil losyon: Kel alanlara uygulama saç büyümesine kozmetik olarak faydalı olmakla beraber bazı hastalara yardımcı olabilir
Ne Yapabilirim?
Siz bir hasta destek grubuna katılarak diğer hastalarla tanışabilir, böylece hastalığınıza daha kolay alışabilirsiniz
Saçın, saçlı deriyi güneşten korumada önemli fonksiyonu olduğu unutulmamalıdır Bu yüzden başınızdaki kel alanlara güneş koruyucu sürmelisiniz yada şapka kullanarak güneşten korunmalısınız, böylece uzun süre güneş hasarının yapacağı değişimleri de azaltmış olursunuz
Eğer yeniden büyüyen saçlarınız rengine yavaş dönüyorsa boyamanızda sakınca yoktur
Tedaviye başlamadan önce gebeyseniz, emziriyorsanız, dahili hastalıklarınız varsa veya farklı sebeplerden düzenli ilaç kullanıyorsanız doktorunuzu mutlaka bilgilendiriniz

Uludağ Üniversitesi Tıp fakültesi