Zazaca'nın Lehçeleri

Zazaca sözcük dağarcığı ve gramer açısından İranî diller içerisinde Partça ve Avesta diline en çok benzeyen dildir Kaynak {Prof Dr Jost Gippert}




Zazaca'nın lehçeleri; Kuzey (Dersimce) Merkez ve Güney Zazaca


Ethnologue 'a ve bazı dilbilimcilere göre Zazaca Kırmancki (Kuzey Zazaca) ve Dimli (Güney Zazaca) olmak üzere iki lehçeden AlmanyaFrankfurt'da bulunan Zaza Dil Enstitüsü ve Frankfurt Üniversitesi'ne göre ise üç lehçeden oluşur;
1) Kuzey Zazaca: (Uluslararası SIL Kodu: kiu
Dersim Erzincan Sivas Muş Erzurum dolaylarında Alevi Zazalar tarafından konuşulur Bunun da kendi içinde ağız farklılıkları vardır Dersim Sivas Muş farklılıkları gibi Kuzey Zazaca'nın Kırmancki adlandırılması ile Kürtçe'nin bir lehçesi olan Kurmanci kavramları birbirine karıştırılmamalıdır
2) Merkez Zazaca:
Palu ilçesi başta olmak üzere Elazığ ve Bingöl illerinde genellikle Şafi Zazalar tarafından konuşulur Bunun içinde de şive farklılıkları vardır Palu Eğil Solhan Hîni (Hani) Ergani Kulp Piran Maden şiveleri gibi
3) Güney Zazaca: (Uluslararası SIL Kodu: diq)
Siverek (Şanlıurfa) Gerger (Adıyaman) Mutki (Bitlis) Kuzey DiyarbakırMalatya dolaylarında Hanefi Zazalar tarafından konuşulur Bunun içinde de kendi ağız farklılıkları vardır ; Çermik Gerger ve Siverek gibi
Kaynak: Paul Ludwig: Zazaki - Versuch einer Dialektologie Reichert Verlag 1998 Wiesbaden
Kuzey ile Güney lehçeleri Merkez Zazacaya oranla gramer ve sözcük dağarcığı bakımından birbirine daha yakındır Örneğin Kuzey lehçesini (Dersimce) konuşan bir Tuncelili Zaza ile Merkez lehçesini konuşan Bingöllü bir Zaza'nın anlaşması oldukça zordur