Zitvatorok Antlaşması

Zitvatorok Antlaşması 1593-1606 Osmanlı-Avusturya savaşlarına son veren sulh antlaşması (11 Kasım 1606)



Zitvatorok Antlaşması

1593’te başlayan Osmanlı-Avusturya savaşı başlangıçta Osmanlılar aleyhine cereyan etti Orta Macaristan ve Romanya’nın bir bölümü Avusturyalıların eline geçti Ancak Eflak, Boğdan ve Erdel’de vaziyetini düzelten ve isyanları bastıran Osmanlılar kısa sürede duruma hâkim oldularVezir-i âzam Mehmed Paşa 1605’teEstergon’u fethetti Bu zafer Avusturya’nın ümitlerini kırdı ve onları barış istemeye mecbur bıraktı

Estergon ile Komaron arasında Zitva Çayını Tuna’ya döküldüğü yerde başlayan müzâkereler üç hafta sürdü Nihâyet 11 Kasım 1606’da 20 sene müddetle 17 maddelik antlaşma imzâ edildi

Antlaşmanın önemli maddeleri şunlardı:

Avusturya’nın Osmanlı Devletine vermekte olduğu yıllık otuz bin duka altını tutarındaki haraç kaldırılacaktı

Avusturya-Almanya İmparatoru İkinci Rodolphe, bir defâya mahsus olmak üzere Osmanlı Sultanı’na 200000 kuruş tazminat verecekti

Antlaşmanın tasdikinden îtibâren her üç yılda bir ihtiyarî hediyeleşme olacak, fakat bunun kıymet ve miktarı muayyen olmayacaktı

Osmanlı Sultanı ile Avusturya-Almanya İmparatoru haberleşme protokol muhâberelerinde eşitlik kâidesine riâyet edeceklerdi

Yazışmalarda Avusturya İmparatoruna (Kral) tâbiri yerine “RomaCâsârı” ünvânı ile hitap edilecekti İki taraf birbirinin arâzisine tecâvüz etmiyecek, tecâvüz meydana gelirse esirler iâde edilip, zarar ve ziyanlar da karşılıklı olarak ödenecekti

Hudut boyu ihtilafında Osmanlı Devletinden Budin Beylerbeyi, Avusturya’dan da Raab/Yanıkkale kumandanı hakem olacaktı

Yirmi yıl süre ile imzâlanan antlaşma, Sultan Birinci Ahmed Han ve İkinci Rodolphe arasında kalmayıp, bunların halefleri de uymak mecburiyetindeydi

İspanya Kralı da, bu antlaşmaya girme hakkına sâhipti

Sultan Birinci Ahmed tahta geçtiği sırada Avusturya Savaşı devam ediyordu Osmanlı kuvvetleri Belgrad'dan Budin'e doğru ilerlemekteydi Peşte (25 Eylül 1604) ve Hatvan kaleleri savaş yapılmadan kolaylıkla ele geçirildi Osmanlı ordusu ilerleyerek Budin'in kuzeyinde bulunan Vaç kalesini ele geçirdi (16 Ekim 1604) Osmanlı Ordusu, Sultan Birinci Ahmed'in buyruğu üzerine Belgrad üzerinden Budin'e yürüdü 29 Agustos 1605'de Estergon kalesi kuşatıldı ve Ciğerdelen kalesi fethedildi 8 Eylül'de Visigrad, 19 Eylül'de Saint Thomas (Tepedelen) kaleleri fethedildi 3 Ekim 1605'de ise Estergon kalesi teslim alındı

Osmanlılar da, Avusturyalılar da ard arda yapılan bunca savaştan dolayı sosyal ve ekonomik yönden çok yıpranmışlardı Daha önce yapılan bariş görüşmelerinden bir sonuç çıkmamışti Ancak 11 Kasım 1606'da Estergon-Komorin arasında, Zitva suyunun Tuna Irmağına döküldüğü yerde imzalanan Zitvatoruk antlaşmasıyla barış saglandi Antlasmaya göre Egri, Estergon, Kanije kaleleri Osmanlilarda , Rop ve Koman kaleleri Avusturyalılarda kalacaktı Avusturya bir kereye mahsus olmak üzere 70000 altın savaş tazminatı ödeyecekti Osmanlı padişahı Avusturya Imparatoruna Roma Imparatoru (Cesar) ünvanıyla hitap edecek, her üç yılda bir karşılıklı armağanlar gönderilecekti Avusturya'nın Macaristan için ödemekte oldugu yıllık 30000 altın vergi kaldırılacaktı Zitvatoruk Antlaşması Osmanlıların lehine gibi görünse de Osmanlı Devleti artık eski gücünde değildi Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti'nin Avusturya karşısındaki kat'i üstünlüğü sona ermiş, siyasi dengeler Osmanlı aleyhine bozulmaya başlamıştır 1593-1606 Osmanlı-Avusturya savaşlarına son veren sulh antlaşması (11 Kasım 1606)