Prof. Dr. Sinsi
|
Ynsan Hayatynda Faydaly Gydalar...
Kur'ân gibi ilâhî, mûcize ve kyyâmete kadar insanlara rehber olan bir kitapta, insan hayatyna faydaly bazy gydalaryn ayry ayry isimlerinin yer almasy dikkat çekicidir Yakla?yk 28 adet besin maddesinin özel isimleriyle belirtilmesinde nice hikmetler ve syrlar hattâ ziyâde faydalar vardyr Hadîs-i ?eriflerde isimleri ve faydalary zikredilenler de göz önüne alyndy?ynda insanlaryn syhhatli bir beslenme için bu tavsiyelere uymaktan ba?ka çâreleri yoktur 1-Acur 2-Ayva 3-Bal 4-Çörek otu 5-Et 6-Hurma 7-Yncir 8-Kabak 9-Kâfûr 10-Karpuz 11-Kekik 12-Kyna 13-Kimyon 14-Mantar 15-Misk 16- Misvak 17-Nar 18-Salatalyk 19-Sarymsak-so?an 20-Sinameki 21-Sirke 22-Su 23-Susam ya?y 24-Süt 25-Tere 26-Turunç 27-Zeytinya?y Kur'ân-y Kerîm'de acurdan ?öyle bahsedilmektedir: “Hani siz demi?tiniz ki, Ey Mûsâ, biz bir yeme?e dayanamayaca?yz, bizim için Rabbine duâ et de bize yerin bitirdi?i sebzesinden, « acur» undan, sarymsa?yndan, mercime?inden, so?anyndan çykarsyn…” (Bakara, 61) Hadîs-i ?erîflerde acur ile ilgili rivâyetler ?öyledir: Abdullah b Câfer -radyyallâhu anh-: “Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem- acuru ya? hurma ile beraber yerdi” buyurmu?tur Ba?ka bir rivayette de: “Peygamberimiz -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, hyyar ve acuru bal ile beraber yerdi” buyrulmu?tur Hazret-i Âi?e -radyyallâhu anha- da acurun ya? hurmayla yenmesinin kilo aldyrdy?yny (besleyici oldu?unu) ifade etmi?lerdir Kabakgillerden olup salataly?a benzer bir sebzedir Özellikle yazyn yeti?ir ve salatalyktan biraz uzunca, daha açyk renktedir En iyisi olgun ve taze olanydyr Midenin harâretini teskin eder ve susuzlu?u giderir Mesâne a?rylaryna iyi geldi?i gibi, tohumu idrary söktürür Kokusu baygynly?a faydalydyr Yapra?y ile sargy yapyldy?y zaman köpek ysyrmasyna kar?y tedâvî edicidir Mide öz suyu için iyi de?ildir Fakat hurma, kuru üzüm, bal veya zencefil ile birlikte yenildi?i zaman yan etkisini giderir AYVA Ayva, 5-6 metre yüksekli?inde, Mayys-Haziran aylarynda beyaz veya pembe çiçekler açan bir meyve a?acydyr Bütün Anadolu'da, özellikle baty bölgelerinde daha fazla olmak üzere yeti?tirilir Eski Yunanistan'da ayva, Afrodit'e ithaf edilmi?tir Afrodit heykellerinin sa? ellerinde syklykla ayvaya rastlanyr O zamanlardaki dü?ünlerde gelinle damat, evlilik törenine ahenk ve mutluluk katmak üzere ayva yerdi Bu âdet Ortaça?a kadar gelmi?tir Ayva, tamamen olgunla?tyktan sonra a?acyndan toplanyr Yapraklary ve tohumlary suda kaynatylarak, meyvelerinden ise komposto veya ?urup yapylarak faydalanylyr Yapraklar ve meyveler pektin, tanen, glikoz, sakkaroz, elma asidi ve C vitamini ta?yr Ispanak, herkesin bildi?i güzel ve makul bir ky? sebzesidir Terkibinde demir bulunu?u yüzünden kansyzlara da iyi gelir Lapa halinde iken ylyk ?ekilde bo?aza sarmak bo?az a?rysyna, ha?lamasyny yemek gö?üs tutuklu?una, pekli?e ve ?eker hastaly?yna iyi gelmektedir Yyice kyyylyp, ya?mur suyunda ha?lanyr ve yüze sürülürse cildi besledi?i gibi kadife gibi yumu?aklyk da verir Besleyici ve kuvvetlendirici bir özelli?e de sahiptir Havuç, sarysy, kyrmyzysy hatta beyaz olan türleri vardyr Tohumunu yemek börek a?rylaryny gidermeye, iyice temizleyip kaynattyktan sonra birer kahve fincany içirilmesi çocuklaryn ishalini kesmeye, tohumunun suyunu içmek sarylyk hastaly?yna ?ifâ verir Ayryca çi? olarak yemek de, di? etlerini besleyip kuvvetlendirmeye yarar Lahana, memleketimizde çok yeti?en ve çok yenilen bir ky? sebzesidir Salatasy ve tur?usu i?tah açar Vitamin yönünden oldukça zengin "C" vitamini ta?ydy?yndan vücudu kuvvetlendirir ve canlandyryr Yçinde kükürt de bulundu?undan, eski hekimler lahanayy ba?yrsak kurtlaryny dökmek için ilaç olarak kullanyrlardy Lahana bu ?ifaly yanlarynyn yany syra mide ve ba?yrsakta gaz yapan hassaya da sahip oldu?u için fazla yemek, gazdan ötürü rahatsyzlyk verebilir Elma, her mevsimde bulunur Kabuklaryny atmayyp; kurutarak çay gibi pi?irilerek, yemek üzerine içmek sindirimi kolayla?tyryr, gö?sü yumu?atyr ve bol idrar söktürür Elmanyn kabuklary soyulduktan sonra güne?te kurutulup uzunca bir süre saklanabilir Bu kabuklary bir kavanozda toplamakla ayny zamanda mükemmel bir elma sirkesi de elde edilebilir Gül, çiçeklerin en güzeli, en soylusu ve en çok çe?itlisi olarak tanynyr Çiçek olarak bahçeleri salonlary süsledi?i gibi esansy, ya?y ile parfümlere kary?my?, reçeliyle mutfaklara girmi?tir Ayryca ev ilacy olarak da kullanylyr Çiçe?in yapraklary kaynatylyp suyu içirilirse ishali keser, ba?yrsaklara rahatlyk verir bu suyla yapylacak gargara da bo?az ve bademcik iltihaplaryna iyi gelir Göz nezlesinde de kullanylyr Maydanoz, mideye olan faydasyndan dolayy eskilerin "Midenuvaz" adyyla andyklary bir bitkidir Her iklim ve toprakta yeti?ir Kaynatyp suyunu içmek a?yz kokusunu giderir, a?yz ve mideyi rahatlatyr Taze maydanozu ezip yaraya basmak ary sokmasyna iyi gelir Çörekotu, çörek, simit, pide gibi hamur i?lerinin üzerine koku ve lezzet vermesi için serpilir Vücuda kuvvet ve çeviklik verdi?i gibi i?tahy da açar Sindirimi kolayla?tyryr Koklamak ba? a?rysyna iyi gelir Nezlede tütsüsü yapylyr Tohumlar dövülüp zeytinya?ynda kaynatylyr ve bel a?rylarynda sancyyan yerlere sürülür Ölüm hariç her ?eye ?ifâ olarak kullanylmaktadyr
|