Ba?y?yklyk Nasyl Olu?ur (Enfeksiyonlara Kar?y Savunma)

Organizmalaryn ba?y?yklyk sistemlerini uyaran ve organizma için yabancy olan tüm moleküllere antijen (immunojen) denir Antikor olu?turmayan maddeler antijen de?ildir Antijenler hem antikor olu?umuna sebep olur, hem de kendisine kar?y olu?an antikorla, gerek vücut içerisinde, gerek vücut dy?arysynda reaksiyona girerler

Bir maddenin antijen olabilmesi için oldukça büyük bir molekül a?yrly?yna sahip olmasy, verildi?i organizma için yabancy olmasy ve organizmadan çabuk atylmamasy gerekir En iyi antijenler, kompleks yapyya sahip olan maddelerdir Örne?in; bakteriler, kan hücreleri gibi
Antijenlerin ço?u, protein yapysynda veya proteinle bir¬le?mi? polisakkarit, ya da ya?lardan olu?mu? yapylar ola¬bilir Ba?y?yklyk sistemi, antijen özelli?i olan çok benzer özellikte maddeleri birbirinden ayyrabilir Örne?in; ba?y?yklyk sistemi, bir tane amino asidi farkly olan proteinleri bile birbirinden ayyrabilecek özelli?e sahiptir

Ba?y?yklyk sistemi, çe?itli enfeksiyon etkenlerine kar?y yapty?y savunmayy antikor ady verilen özel bir protein üreterek gerçekle?tirir Her antikor çe?idi, özel bir antijene kar?y üretilir Bu nedenle bir antikor, kendisinin üretilmesine neden olan antijeni rahatça tanyyyp bulabilir
Antikorlar, yapysal olarak globular protein ?eklindedir Bu proteinlere immunoglobulinler de denir Her immunoglobulinin yapysynda dört adet amino asit zinciri vardyr ve bu zincirler disülfat ba?laryyla birbirine ba?lanmy?tyr Ymmunoglobulini meydana getiren amino asit zincirindeki amino asitlerin syrasy, kendilerine özeldir Bu syralama immunoglobulinin fizyolojik özelli?ini belirler Antikorlar, de?i?ken ve sabit yapylara sahiptirler Kysa zincirlerin uç kysymlarynda de?i?ken bölge bulunur

IMMÜNOGLOBUUN ÇESITLEKY

Bazy immunoglobulin çe?itleri ?unlardyr:
YgG: Normal insan serumundaki immunoglobulinlerin % 80 YgG te?kil eder YgG’ler, plasentadan geçebilen tek immunoglubulinlerdir YgG synyfyndan antikorlar genellikle presipitasyon, toksin nötralizasyonu gibi testlerde etki gösteren antikorlardyr
YgM: Normal insan serumundaki immunoglobulinlerin % 7-10′unu te?kil eder En büyük immunoglubulinlerdir YgM’ler, aglütinasyon ve virüs nötralizasyonu gibi olaylarda etkilidirler Enfeksiyonlary esnasynda ilk olu?an antikor¬lardyr Bir di?er özelli?i ise embriyosal ya?amda, antijenlere (enfeksiyonlara) fetüste olu?abilen antikorlardyr Plasentadan geçemezler
YgA: Ynsan serumundaki immunoglobulinlerin %15′ini YgA olu?turur Ynsan ve di?er memelilerin göz ya?y, salya, bu¬run, bron?, ba?yrsak, süt, tükürük, idrar, burun salgylaryn¬da bulunur YgA’lar, virüsleri nötralize edebildikleri gibi bakterilerin dokuya yapy?masyny da önler
YgD: Ynsan serumunda az olarak bulunur Bu immunoglobulinin antikor etkinli?i oldu?u ispatlanmy?tyr

Antijen-Antikor Reaksiyonlary : Bir antijenle birle?ecek veya onunla reaksiyona girecek olan antikorlar; o antijene özel bir yapyda sentezlenir Uygun antijenle uygun antikor bir araya geldi?inde antijen - antikor kompleksi olu?ur ve antijen etkisiz hale getirilir Her canlyda antijen - antikor ili?kisi özgüldür Antijen - antikor tepkimelerinin özgüllü?ü, türler arasyndaki benzerliklerin ortaya çyk¬masynda da kullanylyr Bir hayvanyn kany,di?er bir hayvana enjekte edilirse, do?al olarak antikor meydana gelir ve prespitasyon ady verilen çökelme olayy meydana gelir Bu antikorlar, yakyn akrabalyklary olan hayvanlaryn kanynda da ayny çökelmeleri meydana getirir Hayvanlar arasynda akrabalyk derecesine göre çökelme orany ortaya çykar Yakyn akrabalarda çökelme az,akrabalyk dereceleri uzak olan hayvanlarda ise, çökelme yüzdesi yüksektir

Genellikle antikorlar antijenler¬le direkt temasa geçerler Bu temasla meydana gelen reaksiyonlar, aglunitasyon, çökelme, nötrle?me, patla¬ma, ve bütünle?me sistemleri olmak üzere be? çe?it tepki gösterir

Aglutinasyon: Antikorla antijenler birle?ir ve bu ?ekilde antijenler inaktifle?tirilmi? olur Presipitasyon (Çökelme): Antikor ve antijenler bir kompleks meydana getirir ve bu bile?ik çözeltiden ayrylarak çökelir

Nötrle?me: Antikor yabancy maddenin zehirli kys¬myny kapatyr ve zarar vermesini önler
Eritme: Antikor antijene ba?landyktan sonra hücre (bakteri) zarynyn erimesine sebep olur Hücrenin yapysy bozuldu?undan antijen etkisiz hale getirilmi? olur

Bütünle?me Sistemi: Ynaktif olarak plazmada bulunan bu sistem, antijen-antikor kompleksi tarafyndan aktifle?tirir Sonuçta uyarylan bütün¬le?me sistemi bir seri reaksiyona girer Bu sis¬temin enzimleri ortamdaki patojenleri yok eder