Namık Kemal'arnavut İddaa'larına Karşın..

NAMIK KEMAL

Yakın tarihimizin en büyük insanlarından biri olan Nâmık Kemâl hak-kında şimdiye kadar yazılan eserlerde birbirine çok aykırı düşünceler ileri sürülmüştür Bütün insanlar hakkında birbirine benzemeyen fikir ve düşünceler ileri sürmek tabiîdir Fakat vatana hizmet etmiş millet için çalışmış ve hürriyet uğrunda her şeye katlanmış yüksek ahlâk sa-hibi bir insanı bu gibi meziyetlerin tam tersi görmek ve göstermek elbette ki hususî maksatlarla hareket etmek demektir

Nâmık Kemâl için yazılmış eserlerin en büyükleri tarih sırası ile Sa-dettin Nüzhet Rızâ Nur ve Necip Fazıl tarafından kaleme alınmış olan-lardır Millî Eğitim Bakanlığı tarafından para ile ve ısmarlama olarak yazdırılan sonuncusunun hiçbir ilmî değeri yoktur Kaynakları arasında Rızâ Nur’un kitabı alınmadığı hâlde onun bir kopyası olduğu anlaşılan fakat içinde ilmî ve ciddî bir mütalâaya rastlanmayan bu eserin yazarı da esasen Nâmık Kemâl hakkında ilmî bir monografi yazacak yetkide değildir

Sadettin Nüzhet ve Dr Rızâ Nur’un eserleri ise ayrı bakımlardan kale-me alınmıştır Rızâ Nur'un eserinde Nâmık Kemâl hakkında ileri sürü-len düşünceler ve fikirler çoğunluğunkine uygundur Yâni Nâmık Ke-mâl'in vatanseverliği yüksek şairliği milliyetçiliği ahlâkî büyüklüğü kabul edilmektedir Sadettin Nüzhet ise Nâmık Kemâl'de bazı mezi-yetler kabul etmekle beraber onun milliyetçiliğini ve ülkücülüğünü kabul etmemekle üstelik de Nâmık Kemâl'in Arnavut olduğunu ileri sürmektedir

Çok iyi tanıdığım Sâadettin Nüzhet'in bu fikirlerinin samimî olmadığını biliyorum Onun hangi kaygular ve ne gibi düşünceler ile böyle yazdı-ğım da biliyorum Şahsiyata dökülmemek için bu zoraki düşmanlığın sebeplerim saymayacağım Fakat onun bu yanlış davranışı birçok kafaları da bulandırdığı ve bulandırmaya devam edeceği için bunlara cevap vereceğim Türk olmayan veya yabancı ülkülere bulaşmış kim-seler bu fikirleri sömürmekte oldukları için Sadettin Nüzhet de bil-meyerek ve istemeyerek kötülük yapmış bir duruma düşmektedir

1- Nâmık Kemâl'e yapılan hücum ve iftiraların başında Arnavutluğu hakkındaki iddia gelir Bu iddia iki sebebe dayandırılmaktadır:

a)Kemâl'in annesinin babası Abdüllâtif Paşa’nın Koniçeli olması

b) Nâmık Kemâlin "Tâkib" adlı eserinde: "Bendeniz Arnavudum ama o kadar ciğerden hoşlanmam Hârâbât'ın her sayfasında ise bir ciğer mazmununa tesadüf ettikçe kendimi Bahçekapısındaki Süslü'nün lokantasında zannediyorum da gönlüme istikrah geliyor" demesi

Bu iki zayıf delil ile Nâmık Kemâl'i Arnavut yapmak için insanın mu-hakkak bir niyeti olması gerekir Çünkü bir insanın annesinin babası Arnavut olmakla kendisinin de Arnavut olması gerekmez Ambriyoloji ilmine göre o insanda ancak %25 Arnavut kanı var demektir Eğer Nâ-mık Kemâl'in annesinin babası gerçekten Arnavut ise kendisinde dörtte bir nispetinde Arnavut kanı olduğunu kabul ederiz Fakat k-anının dörtte üçü ile kültürünün tamamının Türk olmasını bir yana bı-rakarak Kemâl'e Arnavutluk kondurmak çok gülünçtür Kaldı ki anne babasının Arnavutluğu da kesin değildir sadece bir ihtimâldir Çünkü Koniçeliler Arnavut değildir Bu İstanbul'daki Koniçelilerden sorulup öğrenilebilir Dr Rızâ Nur "Nâmık Kemâl" adlı eserini yazarken Koni-çelilerin ırkı hakkında araştırmalar yapmış ve İstanbul'da da benim araştırma yapmamı istemişti Yaptığım araştırmalara göre "Konice" kelimesinin Sırpça Rumca ve Arnavutça olmadığını Koniçelilerin ken-dilerini Türk saydıklarını aralarında bozuk bir Rumca Selanik şivesine benzeyen bir Türkçe ve çarşıda kısmen Arnavutça konuştuklarını öğ-renmiştik

Bu muhtemel % 25 Arnavutluğa karşı Nâmık Kemâl'in baba tarafından sağlam bir Türk soy kütüğü vardı ki inkâr olunamayacak kadar kuvvetlidir Nâmık Ke-mâl'in bilinen ilk dedesi Konyalı Bekir Ağa onun oğlu sadrazam ve şehit Topal Os-man Paşa onun oğlu derya kaptanı ve III Ahmed'in damadı şâir ve hattat Râtib Ahmed Paşa onun oğlu beğlerbeğilik rütbesi almış olan ve III Mustafa'ya mabe-yinci olan Şemseddin Beğ onun oğlu ve Nâmık Kemâl'in babası da II Abdülha-mid'in baş müneccimi Mustafa Âsim Beğ'dir Görülüyor ki Nâmık Kemâl 250 yıllık aristokrat ve vatana hizmet etmiş bir aileye mensuptur III Ahmed'in kızı Ayşe Sultan ile evlenen Râtib Ahmed Paşanın on tane oğlu vardır Bunlar herhalde aynı hanımdan değildir Eğer Nâmık Kemâl'in dedesi Şemseddin Beğ Ayşe Sultandan doğmuşsa Kemâl kısmen de Osmanlı hanedanına mensup demektir Buna göre Kemâl'in soykütüğü şöyle olmaktadır:

Bazıları Topal Osman Paşa'nın babası olan Bekir Ağayı tarihî kayıtlarda rastlan-mıyor diye kabul etmiyorlar Tarihî kayıtlarda rastlanmayan şeylerin ailelerin ö-zel sicillerinde bulunması pekâlâ mümkündür Böyle olmasaydı Nâmık Kemâl'in oğlu Ali Ekrem Bolayır" "Nâmık Kemâl" adlı kitabına Konyalı Bekir Ağa’yı almazdı

Konyalı Bekir Ağa uydurma bir ad olsa bile Topal Osman Paşa'nın Türklüğü aley-hinde hiçbir delil yoktur Eski hâl tercümesi kitaplarında Türk-ten gayrı soylardan olanların asıl milliyeti kaydedildiği halde Topal Osman Paşa hakkında böyle bir kayıt yoktur Türklüğü aleyhinde hiçbir kayıt bulunmayan bir Osmanlı paşasını Türk saymamak kötü niyetten başka bir şey olamaz

Nâmık Kemâlin: "Bendeniz Arnavut’um ama o kadar ciğerden hoşlanmam!" de-mesi ise apaçık bir alaydır Bu söz o sırada Kemâl ile arası açık olan Ziya Paşayı horlamak için söylenmiştir Ziya Paşanın annesi Arnavut’tur Nâmık Kemâl Ziya Paşa'nın "Harabat’ını tenkit ederken onun hakkında böyle bir telmihte bulun-muştur

Kemâl’in oğlu Ali Ekrem Edebiyat Fakültesinde benim hocamdı Tam bir Osmanlı olan Ali Ekrem'de öyle aşırı bir Türklük duygusu yoktu Bu sebepten ailesinde gerçekten bir Arnavut olsaydı bunu bizlerle çok husûsî ve samimî konuşan Ali Ekrem'den duymamız gerekirdi Aksine biz kendisinden bunun tamamen tersini duyduk

Görülüyor ki Nâmık Kemâl'in Arnavutluğu iddiası son yıllarda Türk düşmanları tarafından Ömer Seyfeddin Abdülhak Hâmid Ziya Gökalp ve Osman Gazinin başka soylardan oldukları iftira ve yalanları gibi yalandır

2- Nâmık Kemâl’in pâdişâhtan para aldığı hakkındaki sözler de ifti-radır Kemâl Avrupa'da iken Mustafa Fâzıl Paşa’nın verdiği para ile geçinip mücâdelesini yapıyordu O para kesilince Türkiye'ye döndü Pâdişâhtan para alan adam Türkiye'de otururdu

Nâmık Kemâl düşmanları onun Osmanlı hanedanına düşman olduğu hâlde onlardan memuriyet almasını da aleyhinde bir delil diye kullan-mak istiyorlar Şunu kesinlikle bilmeli ki Nâmık Kemâl Osmanlı hane-danına düşman değildi Aksine o hanedanı seven ve sayan bir insan-dı Bu gerçek tarihî eserlerinde pek açık görülür O yalnız mutlakıyeti yıkıp meşrûtiyeti getirmek için pâdişâhla çarpışmıştı Memuriyet al-masına gelince bundan daha tabiî bir şey olamazdı Çünkü kendi va-tanına hizmet ediyor ve hizmetine karşılık da yaşamak için milletin parası demek olan bir maaş alıyordu Nâmık Kemâl Rus çarına hizmet etmiyordu Kendisine memuriyet veren adam nihayet bir Türk pâdi-şâhı idi Nasıl Osmanlı hanedanını yıkan Atatürk’ün Osmanlı devletin-de bir subay ve sultanın yaveri olması onun aleyhine kaydedilecek bir husus değilse mutlakıyetin düşmanı bulunan Nâmık Kemâl’in de pâ-dişâhın bir mutasarrıfı olması onu asla küçültmez

3- Nâmık Kemâl milliyetçi değildir Osmanlıcı ve İslamcıdır diyorlar

Şunu düşünmek gerek: Acaba Nâmık Kemâl’in Türkiyesinde bugünkü gibi bir Türkçülük yapılabilir miydi? Her şeyi zaman ve çevre ile ölç-mek gerekirken neden Nâmık Kemâl zamanı dikkate alınmadan suç-lanıyor?

Nâmık Kemâl Osmanlıcı ve İslamcı idi Fakat onun vaktinde milli-yetçilik de ancak o şekilde yapılabilirdi O kadar ululadığımız Fâtih Sul-tan Mehmed de bugünkü mânâsı ile Türkçü değildi

Onu da mı böyle tenkid edeceğiz?

Bu gülünç iddialar demagojiden başka bir şey değildir Unutmamalı ki Nâmık Kemâl yurdumuza herkesin "Memâlik-i Osmâniyye" dediği bir sırada "Türkistan" diyordu Milletimiz için birçok yerlerde "Türkler" deyimini kullanmıştı Bunlar onun şuurlu bir milliyetçi olduğunu gös-termez mi?

Ve nihayet Nâmık Kemâl'in gerçek bir Türk milliyetçisi olduğuna bir delil daha vardır ki küçümsenemez: Türkiye'deki komünistler neden dâima Nâmık Kemâl'e saldırmışlardı? Herhalde kendilerinin tam karşı-sı olduğu için Nâmık Kemâl büyük milliyetçi olmasaydı Türklük ve vatan düşmanları ilk önce ona s aldırmazlardı

Nâmık Kemâl'in şairliği bilginliği hakkındaki tenkitlere cevap verme-yeceğim Bunların asıl konu ile ilgisi azdır Ancak şu kadar söyleye-yim ki Nâmık Kemâl Osmanlı Türk edebiyatının bütün incelik-]erini bilen bir şâirdi Öyle sanıyorum ki Osmanlı şâirlerinin en önemsizleri-ni bile okumuştu XV Yüzyıl sonu tarihçilerinden Neşrî'nin bir gazeline yazdığı nazire bunu gösterir Çünkü Neşrî değersiz bir şâirdi

Büyük Nâmık Kemâl’e yapılan hücumlar ya milliyetçiliği yıkmak ya da bazı kimselere yaranmak için yapılmaktadır Kemâ’lin tenkit olunacak tarafları elbette vardır Fakat bunlar ne komünistlerin ne de dalka-vukların ile sürdükleri şeyler değildir

(Çınaraltı 22 Sayı 3 Ocak 1942)