Namık Kemal'arnavut İddaa'larına Karşın..
 

NAMIK KEMAL

Yakın tarihimizin en büyük insanlarından biri olan Nâmık Kemâl hak-kında. şimdiye kadar yazılan eserlerde. birbirine çok aykırı düşünceler ileri sürülmüştür. Bütün insanlar hakkında. birbirine benzemeyen fikir ve düşünceler ileri sürmek tabiîdir. Fakat vatana hizmet etmiş. millet için çalışmış ve hürriyet uğrunda her şeye katlanmış yüksek ahlâk sa-hibi bir insanı. bu gibi meziyetlerin tam tersi görmek ve göstermek. elbette ki. hususî maksatlarla hareket etmek demektir.

Nâmık Kemâl için yazılmış eserlerin en büyükleri. tarih sırası ile Sa-dettin Nüzhet. Rızâ Nur ve Necip Fazıl tarafından kaleme alınmış olan-lardır. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından para ile ve ısmarlama olarak yazdırılan sonuncusunun hiçbir ilmî değeri yoktur. Kaynakları arasında Rızâ Nur’un kitabı alınmadığı hâlde. onun bir kopyası olduğu anlaşılan. fakat içinde ilmî ve ciddî bir mütalâaya rastlanmayan bu eserin yazarı da. esasen. Nâmık Kemâl hakkında ilmî bir monografi yazacak yetkide değildir.

Sadettin Nüzhet ve Dr. Rızâ Nur’un eserleri ise ayrı bakımlardan kale-me alınmıştır. Rızâ Nur'un eserinde Nâmık Kemâl hakkında ileri sürü-len düşünceler ve fikirler. çoğunluğunkine uygundur. Yâni Nâmık Ke-mâl'in vatanseverliği. yüksek şairliği. milliyetçiliği. ahlâkî büyüklüğü kabul edilmektedir. Sadettin Nüzhet ise. Nâmık Kemâl'de bazı mezi-yetler kabul etmekle beraber. onun milliyetçiliğini ve ülkücülüğünü kabul etmemekle. üstelik de Nâmık Kemâl'in Arnavut olduğunu ileri sürmektedir.

Çok iyi tanıdığım Sâadettin Nüzhet'in bu fikirlerinin samimî olmadığını biliyorum. Onun hangi kaygular ve ne gibi düşünceler ile böyle yazdı-ğım da biliyorum. Şahsiyata dökülmemek için. bu zoraki düşmanlığın sebeplerim saymayacağım. Fakat. onun bu yanlış davranışı. birçok kafaları da bulandırdığı ve bulandırmaya devam edeceği için. bunlara cevap vereceğim. Türk olmayan veya yabancı ülkülere bulaşmış kim-seler bu fikirleri sömürmekte oldukları için. Sadettin Nüzhet de bil-meyerek ve istemeyerek kötülük yapmış bir duruma düşmektedir.

1- Nâmık Kemâl'e yapılan hücum ve iftiraların başında. Arnavutluğu hakkındaki iddia gelir. Bu iddia. iki sebebe dayandırılmaktadır:

a)Kemâl'in annesinin babası Abdüllâtif Paşa’nın Koniçeli olması.

b) Nâmık Kemâlin "Tâkib" adlı eserinde: "Bendeniz Arnavudum ama o kadar ciğerden hoşlanmam. Hârâbât'ın her sayfasında ise bir ciğer mazmununa tesadüf ettikçe kendimi Bahçekapısındaki Süslü'nün lokantasında zannediyorum da gönlüme istikrah geliyor." demesi..

Bu iki zayıf delil ile Nâmık Kemâl'i Arnavut yapmak için. insanın mu-hakkak bir niyeti olması gerekir. Çünkü bir insanın. annesinin babası Arnavut olmakla. kendisinin de Arnavut olması gerekmez. Ambriyoloji ilmine göre o insanda ancak %25 Arnavut kanı var demektir. Eğer Nâ-mık Kemâl'in annesinin babası gerçekten Arnavut ise. kendisinde dörtte bir nispetinde Arnavut kanı olduğunu kabul ederiz. Fakat k-anının dörtte üçü ile kültürünün tamamının Türk olmasını bir yana bı-rakarak Kemâl'e Arnavutluk kondurmak çok gülünçtür. Kaldı ki anne babasının Arnavutluğu da kesin değildir. sadece bir ihtimâldir. Çünkü Koniçeliler Arnavut değildir. Bu. İstanbul'daki Koniçelilerden sorulup öğrenilebilir. Dr. Rızâ Nur. "Nâmık Kemâl" adlı eserini yazarken. Koni-çelilerin ırkı hakkında araştırmalar yapmış ve İstanbul'da da benim araştırma yapmamı istemişti. Yaptığım araştırmalara göre "Konice" kelimesinin Sırpça. Rumca ve Arnavutça olmadığını. Koniçelilerin ken-dilerini Türk saydıklarını. aralarında bozuk bir Rumca. Selanik şivesine benzeyen bir Türkçe ve çarşıda kısmen Arnavutça konuştuklarını öğ-renmiştik.

Bu muhtemel % 25 Arnavutluğa karşı. Nâmık Kemâl'in. baba tarafından sağlam bir Türk soy kütüğü vardı ki. inkâr olunamayacak kadar kuvvetlidir. Nâmık Ke-mâl'in bilinen ilk dedesi Konyalı Bekir Ağa. onun oğlu sadrazam ve şehit Topal Os-man Paşa. onun oğlu derya kaptanı ve III. Ahmed'in damadı şâir ve hattat Râtib Ahmed Paşa. onun oğlu beğlerbeğilik rütbesi almış olan ve III. Mustafa'ya. mabe-yinci olan Şemseddin Beğ. onun oğlu ve Nâmık Kemâl'in babası da II. Abdülha-mid'in baş müneccimi Mustafa Âsim Beğ'dir. Görülüyor ki. Nâmık Kemâl. 250 yıllık aristokrat ve vatana hizmet etmiş bir aileye mensuptur. III. Ahmed'in kızı Ayşe Sultan ile evlenen Râtib Ahmed Paşanın on tane oğlu vardır. Bunlar herhalde aynı hanımdan değildir. Eğer Nâmık Kemâl'in dedesi Şemseddin Beğ. Ayşe Sultandan doğmuşsa. Kemâl. kısmen de Osmanlı hanedanına mensup demektir. Buna göre Kemâl'in soykütüğü şöyle olmaktadır:

Namık Kemal'arnavut İddaa'larına Karşın..
 

Bazıları. Topal Osman Paşa'nın babası olan Bekir Ağayı. tarihî kayıtlarda rastlan-mıyor diye kabul etmiyorlar. Tarihî kayıtlarda rastlanmayan şeylerin. ailelerin ö-zel sicillerinde bulunması pekâlâ mümkündür. Böyle olmasaydı. Nâmık Kemâl'in oğlu Ali Ekrem Bolayır" "Nâmık Kemâl" adlı kitabına Konyalı Bekir Ağa’yı almazdı.

Konyalı Bekir Ağa uydurma bir ad olsa bile. Topal Osman Paşa'nın Türklüğü aley-hinde hiçbir delil yoktur. Eski hâl tercümesi kitaplarında. Türk-ten gayrı soylardan olanların asıl milliyeti kaydedildiği halde. Topal Osman Paşa hakkında böyle bir kayıt yoktur. Türklüğü aleyhinde hiçbir kayıt bulunmayan bir Osmanlı paşasını Türk saymamak. kötü niyetten başka bir şey olamaz.

Nâmık Kemâlin: "Bendeniz Arnavut’um. ama o kadar ciğerden hoşlanmam!" de-mesi ise. apaçık bir alaydır. Bu söz. o sırada Kemâl ile arası açık olan Ziya Paşayı horlamak için söylenmiştir. Ziya Paşanın annesi Arnavut’tur. Nâmık Kemâl. Ziya Paşa'nın "Harabat’ını tenkit ederken. onun hakkında böyle bir telmihte bulun-muştur.

Kemâl’in oğlu Ali Ekrem. Edebiyat Fakültesinde benim hocamdı. Tam bir Osmanlı olan Ali Ekrem'de öyle aşırı bir Türklük duygusu yoktu. Bu sebepten. ailesinde. gerçekten bir Arnavut olsaydı. bunu. bizlerle çok husûsî ve samimî konuşan Ali Ekrem'den duymamız gerekirdi. Aksine. biz kendisinden bunun tamamen tersini duyduk.

Görülüyor ki. Nâmık Kemâl'in Arnavutluğu iddiası. son yıllarda Türk düşmanları tarafından Ömer Seyfeddin. Abdülhak Hâmid. Ziya Gökalp ve Osman Gazinin. başka soylardan oldukları iftira ve yalanları gibi yalandır.

2- Nâmık Kemâl’in pâdişâhtan para aldığı hakkındaki sözler de ifti-radır. Kemâl. Avrupa'da iken Mustafa Fâzıl Paşa’nın verdiği para ile geçinip mücâdelesini yapıyordu. O para kesilince Türkiye'ye döndü. Pâdişâhtan para alan adam Türkiye'de otururdu.

Nâmık Kemâl düşmanları. onun. Osmanlı hanedanına düşman olduğu hâlde. onlardan memuriyet almasını da aleyhinde bir delil diye kullan-mak istiyorlar. Şunu kesinlikle bilmeli ki. Nâmık Kemâl. Osmanlı hane-danına düşman değildi. Aksine. o hanedanı seven ve sayan bir insan-dı. Bu gerçek tarihî eserlerinde pek açık görülür. O. yalnız. mutlakıyeti yıkıp meşrûtiyeti getirmek için pâdişâhla çarpışmıştı. Memuriyet al-masına gelince. bundan daha tabiî bir şey olamazdı. Çünkü kendi va-tanına hizmet ediyor ve hizmetine karşılık da. yaşamak için. milletin parası demek olan bir maaş alıyordu. Nâmık Kemâl. Rus çarına hizmet etmiyordu. Kendisine memuriyet veren adam. nihayet bir Türk pâdi-şâhı idi. Nasıl. Osmanlı hanedanını yıkan Atatürk’ün Osmanlı devletin-de bir subay ve sultanın yaveri olması onun aleyhine kaydedilecek bir husus değilse. mutlakıyetin düşmanı bulunan Nâmık Kemâl’in de pâ-dişâhın bir mutasarrıfı olması onu asla küçültmez.

3- Nâmık Kemâl milliyetçi değildir. Osmanlıcı ve İslamcıdır diyorlar.

Şunu düşünmek gerek: Acaba Nâmık Kemâl’in Türkiyesinde bugünkü gibi bir Türkçülük yapılabilir miydi? Her şeyi zaman ve çevre ile ölç-mek gerekirken. neden. Nâmık Kemâl. zamanı dikkate alınmadan suç-lanıyor?

Nâmık Kemâl. Osmanlıcı ve İslamcı idi. Fakat onun vaktinde milli-yetçilik de ancak o şekilde yapılabilirdi. O kadar ululadığımız Fâtih Sul-tan Mehmed de bugünkü mânâsı ile Türkçü değildi.

Onu da mı böyle tenkid edeceğiz?

Bu gülünç iddialar. demagojiden başka bir şey değildir. Unutmamalı ki. Nâmık Kemâl. yurdumuza herkesin "Memâlik-i Osmâniyye" dediği bir sırada "Türkistan" diyordu. Milletimiz için birçok yerlerde "Türkler" deyimini kullanmıştı. Bunlar onun şuurlu bir milliyetçi olduğunu gös-termez mi?

Ve nihayet. Nâmık Kemâl'in. gerçek bir Türk milliyetçisi olduğuna bir delil daha vardır ki. küçümsenemez: Türkiye'deki komünistler neden dâima Nâmık Kemâl'e saldırmışlardı? Herhalde kendilerinin tam karşı-sı olduğu için... Nâmık Kemâl. büyük milliyetçi olmasaydı. Türklük ve vatan düşmanları ilk önce ona s aldırmazlardı.

Nâmık Kemâl'in şairliği. bilginliği hakkındaki tenkitlere cevap verme-yeceğim. Bunların asıl konu ile ilgisi azdır. Ancak. şu kadar söyleye-yim ki. Nâmık Kemâl. Osmanlı Türk edebiyatının bütün incelik-]erini bilen bir şâirdi. Öyle sanıyorum ki. Osmanlı şâirlerinin en önemsizleri-ni bile okumuştu. XV. Yüzyıl sonu tarihçilerinden Neşrî'nin bir gazeline yazdığı nazire bunu gösterir. Çünkü Neşrî. değersiz bir şâirdi.

Büyük Nâmık Kemâl’e yapılan hücumlar ya milliyetçiliği yıkmak. ya da bazı kimselere yaranmak için yapılmaktadır. Kemâ’lin. tenkit olunacak tarafları elbette vardır. Fakat bunlar ne komünistlerin. ne de dalka-vukların ile sürdükleri şeyler değildir.

(Çınaraltı. 22. Sayı. 3 Ocak 1942)