Birinci Dönem Tanzimat Edebiyatı Özellikleri Nelerdir?

Birinci Dönem Tanzimat Edebiyatı Özellikleri Nelerdir?

TANZİMAT EDEBİYATI
* Tanzimat Fermanının ilanından sonra bu edebiyatın tohumları serpilmeye başlamıştır
* Batılı tarzda ilk eserler bu dönemde verilmeye başlanmıştır
* Hak adalet özgürlük vatan kelimeleri bu dönemde ilk defa kullanılmaya başlanmıştır
* Tanzimat edebiyatı kendi arasında ikiye ayrılır(Birinci-ikinci dönem)
* Yazı dilini halkın anlayacağı dile yakınlaştırmaya çalışmışlardır
* Tiyatroyu halkı aydınlatma aracı olarak görmüşlerdir
* Toplumcu bir çizgi tutmaya çalışmışlardır
* Divan edebiyatındaki “bölüm güzelliğine” karşın “konu bütünlüğüne güzelliğine” önem vermişlerdir
* Tanzimat birinci dönem sanatçıları(Şinasi Namık Kemal Ziya Paşa Ahmet Mithat Efendi) ikinci dönem sanatçılarına göre daha halkçı olmuşlardır
BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI (1860-1876)
* Divan edebiyatını eleştirmelerine rağmen onun etkisinden kurtulamamışlardır
* Vatan millet hak adalet özgürlük gibi kavramlar ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır
* Batılı anlamda ilk esereler bu dönemde verilmeye başlanmıştır
* Toplumu bilinçlendirmek için edebiyatı bir araç olarak görmüşlerdir
* Dilin sadeleşmesi gerektiğini söylemişler ancak pek başarılı olamamışlardır bu konuda
* Roman modern hikâye tiyatro gazete eleştiri anı bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır
* Bu dönemin sanatçıları aynı zamanda devlet adamı sıfatı da taşıyorlardı
* Klasizim (Şinasi Ahmet Vefik Paşa) romantizm (Namık Kemal Ahmet Mithat) den etkilenmişlerdir
Not: Sanatçılarla ilgili daha detaylı bilgilere sanatçı ismi üzerinden ulaşabilirsiniz
BİRİNCİ DÖNEM TANZİMAT EDEBİYATI SANATÇILARI
ŞİNASİ (1826-1871)
* Edebiyatımıza birçok yeniliğin yerleşmesini sağlamıştır
* Asıl adı İbrahim’dir
* İlklerin yazarıdır: İlk tiyatro ilk şiir çevirisi Batılı anlamda ilk fabl ilk özel gazete ilk makale ilk noktalama işaretini kullanan kişidir
* Halk için sanat görüşünü benimsemiştir
* İlk tiyatro eserimizi: ŞAİR EVLENMESİ ni yazdı
* İlk makaleyi yazdı: TERCÜMAN-I AHVAL MUKADDİMESİ
* İlk özel gazetesi çıkardı: TERCÜMAN- I AHVAL
* Eserleri: Durub u Emsalı Osmaniyye (Osmanlı Atasözleri Kitabı)
Tercüme i Manzume (Çeviriler)
Müntehabat -ı Eşar(şiirleri)
Divan-ı Şinasi
Tasvir i Efkâr
NAMIK KEMAL (1840-1888)
* Vatan şairimizdir
* Toplumcu bir sanat çizgisindedir
* Vatan millet özgürlük kelimelerini edebiyatta ilk kullanan kişidir
* Tiyatroları oldukça ses getirmiştir Tiyatroyu bir eğlence ve halkı bilinçlendirme aracı olarak görmüştür
* Romantizmin etkisindedir
* Eserleri: ilk tarihi romanımız; CEZMİ
İlk edebi romanımız ;İNTİBAH
Tiyatroları : Vatan yahut Silistre Zavallı Çocuk Gülnihal Kara BelaCelalettin Harzermşah
Eleştiri eserleri: Renan Müdafenamesi Tahrib-i Harabat (Ziya Paşa’ya karşı)
İrfan Paşa’ya Mektup Takip
Diğer eserleri: Kanije Silistre Muhasarası Osmanlı Tarihi Büyük İslam Tarihi Evrak-ı Perişan
ZİYA PAŞA (1825-1880)
* İlk edebiyat tarihi taslağı sayılan “Harabat”eserini yazmıştır
* Halk şiirinin ve dilinin gerçek edebiyatımız olduğunu belirten “Şiir ve İnşa”adlı makalesini yazmasına rağmen kendisi böyle davranmamıştır
* Biçimce eski içerikçe yeni olmaya gayret göstermiştir
* Terkib-i bent terci i bent’leri meşhurdur
* Bir çok dizesi halk arasında atasözü gibi kullanılmıştır
* Eserleri: Zafername Harabat Eş’ar-ı Ziya Defter-i Amal Terkib-i Bent Terci-i Bent
AHMET MİTHAT EFENDİ (1844-1912)
* Halk için roman geleneğini benimsemiştir
* Halkın anlayacağı bir dilde ve onları ilgilendiren konularda eserler vermiştir
* İlk hikâye örneklerimizden biri sayılan :”Letaif-i Rivayet”i yazmıştır
* Romantizmden etkilenmiştir
* En üretken yazarımız odur “Yazı makinesi” olarak da bilinir 36′sı roman olmak üzere 200′e yakın eseri vardır
* Eserlerinden bazıları: Hasan Mellah Hüseyin Fellah Felatun Bey ve Rakım Efendi Yer Yüzünde Bir Melek Henüz On Yedi Yaşında…
ŞEMSETTİN SAMİ ( 1850-1904 )
* Devrinin en büyük dil bilgini sayılmıştır
* İlk romanımız olan: Taaşşuk-u Talat ve Fitnat adlı eseri yazmıştır
* Kamus u Türkî adlı sözlüğü yazmış
* Kamus u Fransevi ve Kamus-ı Alam’ı yazmıştır
AHMET VEFİK PAŞA (1829-1892)
* Tiyatromuzun en büyük kilometre taşı sayılır
* Bursa‘da kendi adıyla tiyatro kurmuştur
* Halkın tiyatroyu sevmesi için özellikle Moliere’den çeviriler yapmıştır
* İnfiali Aşk Dudu Kuşlar Zor Nikâh Zoraki Tabip Kadınlar Mektebi Şecere-i Türk eserlerinden bazılarıdır