Bahar Nezlesi / Alerjik Rinit

Bahar Nezlesi (Alerjik Rinit)


Bahar Nezlesi (Alerjik rinit) nedir ?

Alerjik rinit, ortamda (çevrede) bulunan bir alerjenin nefes alma syrasynda buruna alynyp, burnun iç yüzüne yapy?masy sonucunda bu alerjene kar?y hassasiyeti (duyarlyly?y) olan çocu?un burnunda mikrobik olmayan bir iltihap sonucu ortaya çykan ?ikayetler ve bulgulardyr Yani bir tür mikrobik olmayan kronik (= müzmin) nezle halidir Bu nedenle ana bulgular burunda ka?ynty, sulanma, hap?yrma, aksyrma, damakta ka?ynma, öksürük ve bo?az a?rysy, bo?azy temizleme iste?idir En syk buruna yapy?abilen alerjenler bahar aylarynda ortaya çykan polenlerdir Bu nedenle Alerjik rinit en syk bahar aylarynda görülür

Alerjik rinit Niçin Bahar Aylarynda Görülür ?


Aslynda alerjik hastalyklar her mevsimde görülebilir Örne?in alerjik astymyn en syk nedeni evde haly, klim ve benzeri tüylü e?yalarda üreyen akarlaryn (mite) çykartylarydyr ve bunlar ev tozuna kary?arak solunan havaya katylyp nefes alynca bron?lara gider Akar alerjisi en syk ky? ayynda görülür ve alerjik astym nedenidir Bu konuda bu web sitesinin “Alerjen nedir ?” bölümünde gerekli bilgiler verilmi?tir Ancak Alerjik rinit nedeni olan alerjenler en syk oranda polenlerdir Bunun iki nedeni vardyr Birincisi polenler bahar aylarynda ot, çicek ve a?açlaryn çiçeklerinin açmasy ile atmosfere yayylyrlar Yani hastalar bu mevsimde alerjik olduklary madde ile kar?yla?yrlar Ykincisi ise neden polenlerin syklykla burun ve göz bulgularyna neden oldu?udur Bunun da nedeni polenler büyük çapa sahip yapyda olmalarydyr Burnumuzun en önemli görevi havayy süzmek, ysytmak ve nemlendirmektir Bu nedenle polenler burundan geçerken süzülürler ve böylelikle burun duvarlaryna yapy?yrlar Bu yapy?ma sonucu orada bir alerjik iltihap geli?ir ve bu mikrobik olmayan iltihap hastalyk bulgularyna neden olur

Bahar alerjisi nasyl olu?ur?


Havadaki polenler soluma yoluyla vücuda yerle?ir Ba?y?yklyk sistemi aslynda zararly olmayan bu maddeyi adeta dü?man gibi görür ve veri bankasyna kaydedip takip altyna alyr Bu madde ile kar?yla?ty?y zaman biyokimyasal bir silah üreterek (histamin adly bir salgy) saldyryya geçer ve insany hasta eder

Polenlerin yol açty?y hastalyklar


Havadaki polenler solunum yoluyla burunda, bron?larda veya gözlerde alerjik hastalyklara neden olur Ki?inin ?ikâyetleri havada bulunan polen miktaryna ba?ly olarak artma veya azalma gösterebilir

Polenin yol açty?y alerji hastaly?ynda de?i?ik türde polenler alerjiye neden olabilir Bu tür alerjiden yakynanlaryn hangi cins polene kar?y alerjik olduklarynyn belirlenmesi yararlydyr Alerjisi olan ki?i duyarly oldu?u bitkinin polen yaydy?y mevsimde o bitkinin yo?un oldu?u bölgeden uzak kalmalydyr Bu konuda geli?mi? ülkeler hazyrladyklary polen haritasy ile polen alerji vakalarynyn azalmasyna büyük katkyda bulunmu?lardyr Hatta Amerika?nyn bazy televizyon kanallarynda meteoroloji bültenleriyle birlikte polen bülteni de sunulmaktadyr

Çocuklarda bahar nezlesi ?ikayet ve bulgulary nelerdir?


Alerjik rinit hap?yrma/aksyrma, burun tykanykly?y, burunda su gibi akynty, burunda ve yumu?ak damakta ka?ynty ?ikayetlerine yola açar Bu bulgular syklykla yukaryda bahsedilen nedenlerle bahar aylarynda olur Bu nedenle “bahar alerjisi, bahar nezlesi, saman nezlesi ” gibi isimler de halk arasynda verilmi?tir Ayryca yine yukaryda bahsedildi?i gibi gözlerde yanma, sulanma, kyzarma ve ka?ynty belirgindir Hem göz hem de burun yakynmasynyn olmasy tam bir “nezle” tablosuna yol açar Bazen bu bulgular syradan nezle, grip gibi algylanabilir


Hatta ço?u nezle ilacynyn içerisinde antialerjik madde oldu?u için, bu ilaçlaryn kullanymy ile yakynmalar geçer ve yanly? algylamanyn devam etmesine yol açar Bu ise doktora ba?vuru ve alerji tedavisinin gecikmesine neden olur Ancak bu syradan nezle gibi ortalam bir haftada geçen bir tablo de?ildir Hastalar ellerinde sürekli yanlarynda burnu silmek için mendil ta?ymak zorunda kalyr Burun tykanyklyklarynyn devam etmesi nedeniyle gece uyku düzeni bozulur Gündüz olan syk hap?yrma, burun ka?yntysy ve gözlerde yanma, sulanma ciddi konsantrasyon bozukluklaryna yol açar Çocuk ise okul ba?arysy, eri?kinise i? ba?arysy dü?er Sürekli burun ka?yma nedeniyle “alerji selamy” denen burnu önden arkaya ovalam hareketi çok tipik olarak görülür Bu hareket uzun süre yapylmasy sonucu burun kemerinde yatay bir çizgi olur Ayryca burun tykanykly?y nedeniyle göz alt kapaklarynda sürekli bir morluk vardyr Burunda olan sürekli alerjik reaksiyon ve burun akyntysy özellikle geceleri olan geniz akyntysy ve gece öksürüklerine neden olur Gündüz ise sürekli genizi temizleme sesi çykarylyr Alerjik rinit ortalama % 20 oranynda yyl boyu görülür Bunun en syk etkeni ev tozu akarlarydyr Ayryca yyl boyu Alerjik rinite havyan, mantar ve bizim ülkemizde çok syk görülmeyen hamam böce?i allerjenleri de yol açabilir Ancak ev tozu akarlarynyn neden oldu?u yyl boyu süren Alerjik rinitte burun tykanykly?y daha ön planda olan yakynmadyr Ancak kronik burun iltihaby ve sinüzitte syklykla görülür Sürekli hap?yrma, aksyrma, burun ka?yntysy ve göz yakynmalary da vardyr Ancak bu yakynmalaryn ?iddeti polenlere ba?ly bahar alerjisine göre daha azdyr Burun tykanykly?ynyn ?iddeti ise daha fazladyr

Her halükarda özellikle bahar aylarynda syk nezle-grip hali olan, yineleyen sinüziti olan, gözlerinde yanma-sulanma-kyzarma olan çocuklarda mutlaka Alerjik rinit dü?ünülmeli ve gerekli ara?tyrmalar yapylmalydyr

Bahar Nezlesi'nin etkileri nelerdir?


Alerjik rinit sadece burunda ka?ynma, aksyrma vb yakynmalarla giden basit bir hastalyk de?ildir Çünki burnumuz hava yollarymyz ve bron?larymyzyn ba?langycydyr ve tek bir hava yolumuz vardyr Tabiki burnumuzun mukozasy dedi?imiz iç yüzeyinin tüm özellikleri ayny yol üzerinde olan ve burundaki hava yolumuzun devamyny olu?turan bron?larymyzda da aynydyr Yani nefes aldy?ymyz hava yolumuz burun ucundan bron?larymyzyn sonuna kadar “tek bir hat” tyr Tek bir hatta bir bölge de olan olayyn bu hattyn devamlyly?yndakidi?er bir bölgeyi ilgilendirmemesi dü?ünülemez Bu nedenle burunda olan alerjinin bron?lary ilgilendirmemesi beklenemez Bu nedenle Alerjik rinitli hastalarda bron? alerjisi yani alerjik astym sykly?y ve riski çok daha yüksektir


Buna typ dilinde komorbidite (birlikte olma özelli?i) denmektedir Bunu rakamlarla açyklamak gerekirse ?öyle ifade edilebilir: Normal toplumda alerjik astym sykly?y ortalama % 5 kabul edilirse, Alerjik rinitlilierdeki alerjik astym sykly?y (2-8 kat yüksek) ortalama % 25 dir Ayryca alerjik astymly hastalaryn daha önceki ya?larynda % 70 oranynda Alerjik rinit geçirme yada halen ya?ama öyküsü vardyr Bu nedenle özellikle çocuklar ve genç eri?kinler ba?at olmak üzere Alerjik rinitli hastalar alerjik astym açysyndan da de?erlendirilmelidir Ayryca Alerjik rinit kronik (müzmin, süregen) sinüzitin en syk saptanan nedenidir Özellikle kronik mikrobik olmayan orta kulak iltihabynyn da en syk nedenlerinden birisi Alerjik rinittir Alerjik neden oldu?u ba?ka rahatsyzlyklar da vardyr Bunlaryn ba?lycalary ba?a?rysy, burun kanamasy, uyku bozukluklary, konsantrasyon bozukluklary, performans dü?üklü?ü, ya?am kalitesinde bozulma vb dir Bu ise çocu?un ders ba?arysynda dü?me, huysuzluk, ruhsal bozukluklaryn çykmasyna neden olacaktyr

Alerjik rinit te?hisi ve sorumlu alerjen te?hisi nasyl konur ?


Allerjk rinit te?hisi koymak oldukça kolaydyr Yukaryda bahsedilen oldukça tipik bulgulardan sonra alerjik bir zemin var my ara?tyrmak için kan testleri yapylabilir Burundan alynan bir sürüntü ile allerji hücrelerinin varly?y ara?tyrylyr Ancak asyl allerji tanysyny ve allerjenin tipini belirlemek için allerji deri testi yapylyr Bu kesin sonucu verir Tabiki bu arada Alerjik rinitteki gibi burun tykanykly?y, akynty ve hap?yrma gibi bulgulara yol açan di?er hastalyklar ekarte edilmelidir Bu i?lemler bir çocuk alerji uzmany tarafyndan kysa sürede ve kolayca yapylabilir

Bahar Nezlesi tedavisi nasyl yapylyr?


Alerjik rinit tedavisinde temel yöntem tüm alerjik hastalyklarda oldu?u gibi alerjenden korunmaktyr Polen alerjisinde bu pek kolay de?ildir ve tam olarak gerçekle?tirilemez

Polenden korunmak için alynacak önlemler;

Polenlerin en fazla uçu?tu?u sabahlary saat 0500 ile 1000 arasy açyk havaya çykmayyn Ancak a?yz ve burnu kapatan maskelerle çykabilirsiniz

Polen zamany açyk havada spor yapmayyn

Saçlar tozu tutar Bu nedenle her ak?am saçlarynyzy yykayyp du? alyn Böylece üzerinizdeki tozlardan arynabilirsiniz

Çocuklar sokaktan geldi?i zaman üstlerini hemen de?i?tirmelerini sa?layyn

Arabada giderken camlary açmayyn Hava de?i?imi için klimadan yararlanyn

Polen zamany evde kapy ve pencerelerinizi syky syky kapatyn

Evinizde ve ofiste varsa klima filtresini syk syk de?i?tirin Son yyllarda klimalaryn ço?unda polen filtreleri kullanylmaktadyr Bu filtreleri yyprandykça yenilemenizde yarar var Böylece dy?ardan gelecek olan tozlary önleyebilirsiniz

Tatil için deniz kenaryny tercih edin

Dy?aryda gözlük ve ?apka kullanyn Gözlükleri her gün akar suyun altynda yykayyn

Günlük kyyafetlerinizi yatak odasynda çykarmayyn

Alerjiye kar?y doktora ba?vurun

Çim biçmekten kaçynyn ya da maske takyp yapyn

Ancak bu önlemler tam uygulansa bile etkinli?i oldukça dü?üktür Ev tozu akaryndan korunmak için nemli ortamdan uzak durmak, en azyndan yatak odasynda haly, klim ve benzeri toz tutucu e?yalary kaldyrmak, yslak zemin temizli?i yapmak, temizlik yapylyrken o ortamda bulunmamak, akar allerjeni geçirmeyen yatak, yorgan ve yastyk kylyfy kullanmak ba?lyca önlemlerdir

Çevresel allerjenden korunma önlemleri tek ba?yna yeterli de?ildir Bu nedenle ilaç tedavisi mutlaka yapylmalydyr Her hasta için ilaç tedavisi farklydyr ve alerjisinin a?yrly?yna göre bu de?i?mektedir Bu tedavi programy profosyonellik gerektiren bir yönetimdir ve alerji uzmanlary tarafyndan planlanmalydyr Bu tedavide burundaki ve gözdeki ka?ynty, hap?yrma ve akyntyyy giderecek anti-histaminik denilen antialerjik ilaçlar en syk kullanylan ilaçlardyr Bu ilaçlar a?yzdan kullanylabilece?i gibi, direk buruna ve göze sykylan damlalar halinde de kullanylabilir Ancak burun tykanykly?yny gidermek ve daha ciddi Alerjik rinit bulgularyna hakim olmak için buruna sykylan kortizonlu spreyler doktor kontrolünde kullanylmalydyr Bu ilaçlar hasta için uygun doz ve formulasyonda kullanyldy?ynda yan etkileri olmayan oldukça güvenilir ilaçlardyr Ayryca hastanyn ön plandaki yakynmasyna göre burundaki tykanykly?y gideren, akyntyyy azaltan, gözdeki kyzarykly?y azaltan vs ilaçlar da kulanylabilir Ancak yakynmalaryn uzun sürdü?ü, syk ve uzun süreli ilaç kullanmak gerekti?i durumlarda hele Alerjik rinitle birlikte alerjik astym bulgulary da varsa allerji uzmany kontrolünde alerji a?ysy yapylmasy oldukça etkili bir tedavi yöntemidir

Tedavi Yöntemleri


- Alerjenlerden korunmak

Polen alerjisi olanlaryn alerji yapan maddelerden uzak durarak korunma yollaryna harfiyen uymalary gerekiyor

- Medikal tedavi

Doktora dany?yp alerjiye yol açan polenin etkisini en aza indirgeyecek ilaçlar alynmaly

- A?y tedavisi

E?er alerjik ?ikâyetler ilaçlarla geçmiyorsa ve giderek artyyorsa a?y tedavisi (immunoterapi) uygulanyrBu a?ylaryn içinde alerjiye neden olan alerjenler vardyr Çok az miktarlardan ba?lanarak giderek artyrylan miktarlar a?y ile vücuda verilir Bu alerjenlere kar?y vücudun ba?y?yk hale gelmesi sa?lanyr Bu enjeksiyonlarla vücutta antikorlar olu?ur, bunlar alerjenleri engeller Tedavi süresi 4-5 yyl sürer