Spor Sakatlanmalarynda Ylk Yardym - Spor Sakatlyklary Ve Ylk Yardym

Spor Sakatlanmalarynda Ylk Yardym - Spor Sakatlyklary ve Ylk Yardym

Spor Yaralanmalary Ylk Yardym
Yeterince ön hazyrfyk yapmadan egzersizlerde a?yry zorlamalar dikkatin azalmasyna, kazalara ve sakatlyklara yol açabilir…

Sporun zihin ve fizik yapyyy geli?tirmekte oldu?u her geçen gün daha iyi anla?ylmaktadyr
Bununla birlikte, bu yeni u?ra?yda egzersize katylan ki?iler organizmalarynrn toleranslary üstüne çykabilmektedir Yeterince ön hazyrfyk yapmadan egzersizlerde a?yry zorlamalar dikkatin azalmasyna, kazalara ve sakatlyklara yol açabilir

Sakatlanmanyn daha ciddi boyutlara çykmasyny önlemek bakymyndan ilk yardym uygulamalary büyük önem ta?ymaktadyr

Bu gibi durumlarda son karar her zaman hekimin sorumlulu?u altyndadyr Ancak hekimin hastaya ula?yp yardymcy olmasyna kadar geçecek süre içinde ilk yardymyn yapylmasy kaçynylmaz bir zorunluluktur
Bu güncel kitapçyk en syk görülen bazy spor sakatlyklarynyn nedenlerini, tanyyla ilgili bazy temel bilgileri, ilk yardym uygulamalaryny ve önlemler konusunda önerileri içermektedir
Kitapçyk uygun boyutlan ile her spor çantasynda bulunabilir
Öncelikle önlemlerle ilgili bilgileri incelemenizi öneririz Kitapçy?yn çantanyzda bulunmasy gerekli durumlarda anynda ba?vurmanyzy sa?layabilecektir
Spor Sakatlyklary A?YL TENDYNYTYSYYlk Yardym
Nedeni: Baldyr kaslannyn kramp yada spazmlara neden olacak derecede a?yry zorlanmasy
Özel Bulgular: Topu?un üsi kysmynda uzun süren a?rylar
Ylk Yardym: A?ryly tarafy tesbit edin ve zorlamadan kaçynyn Ylgili uzmana dany?yn
Ek Uygulamalar: Baldyr kaslaryna masaj Topu?un ayakkaby içine konacak bir parça i!e yükseltilmesi (Bu, a?il tendonuna binen yükü azaltyp iyile?meyi hyziandyracaktyr Bir gel sürülerek belirtiler gerilinceya kadar tedaviye devam edilir
Tedavi Sonrasy: Baldyr kaslary için gerdirme egzersizleri Antranmanlardan sonra tendon ve çevresine buz ile so?uk uygulama
Önlem: Beslenme ile uygun Magnezyum alynmasy sorunlara kar?y öntemlerden birisi olabilecektir

Spor Sakatlyklary A?YL TENDONU KOPMASIYlk Yardym
Nedeni: Koordine olmayan kas gerilmesi veya direk fizikseletki ile ani ve a?yry zorlama
Özel Bulgular: Diz-dirsek pozisyonunda, her iki ayak muayene masasy kenarynda serbest olarak sarkarken, baldyr kavrama testinde sa?lam tarafta ayak parmaklarynda kopan tarafta hareket yoktur Tendon üzerinde bir çukur izlenir
Ek Uygulamalar: Mutlaka cerrahi onarym gereklidir Kysa stireli olarak operasyona kadar alçyly tesbit yapylabilir
Ylk Yardym: Eklem fonksiyonunu korumak için erken dönemde egzersizlere ba?lanmalydyr Düzenli olarak gel uygulanmasy önerilir
Tedavi Sonrasr: Yetkili uzman gözleminde gerdirme egzersizleri yapylmalyciyr Zedeli bölgeye herhangi bir zorlanmadan sonra buz ile so?uk uygulanmalydyr gel sürülmeye devam edilir
Önlem Zedelenen bölgede olu?an yeni doku koordine olmayan kas kasylnyalaryna yol açabilece?i için a?yry yüklenmelerden sakyrymalydyr

Spor Sakatlyklary A?YL TENDONU ZORLANMASI (ÇEKMESI)Ylk Yardym
Nedeni: Ani ve kuvvetli zorlanma veya direk fiziksel travma
Özel Belirtiler: Egzersiz syrasynda topuk ve tendon bölgesinde hareketi engelleyici tipte deliniyor hissi veren a?ry
Ek Uygulamalar Destekleyici bandaj kullanylmaly ve düzenli olarak gel uygulanmalydyr
Tedavi Sonrasy Baldyr kaslary için gerdirme egzersizleri yapylmalydyr
Önlem Kas olu?umlarynyn korunmasy için dülzenli olarak Magnezyum preparatlarynyn alynmasy önerilmektedir

Spor Sakatlyklary BA? ZEDELENMELERYYlk Yardym
Nedeni: Eklemi do?al synyrlary ötesinde harekete zorlayan harhangi bir kuwet ba? zedelenmesine yol açabilir
Özel Belirtiler: Etkilenen eklemde a?ry, fonksiyon bozuklu?u ve eklem içi kanamaya ve syvy arty?yna ba?ly olarak ?i?me
Ylk Uygulamalar: gel ile birlikte so?uk (buz) uygulama Eklemin ba?kaca bir zorlanmaya maruz kalmamasy için bandajlama Ciddi durumlarda hekime ba?vurulmalydyr
Ek Uygulamalar: Sakatly?yn ciddiyet derecesine ba?ly olarak geçici bir süre için sportif aktivitelerden uzak kalynmaly llgili uzman bu siireyi saptamada önerilerde bulunacaktyr Destekleyici bandaj kullanylmaly ve düzenli olarak gel uygulanmalydyr
Tedavi Sonrasy: Ikinci bir zedelenmeye kar?y önleyici olarak eklem fonksiyonunu sa?lamak amacyyla egzersizlere mümkün oldu?u kadar erken ba?lanmalydyr
Spor Sakatlyklary SU TOPLAMASIYlk Yardym
Nedeni: Ayakkaby ya da di?er spor malzemelerinin deri üzerine yapty?y basky ya da tahri?
Özel Bulgular: Derinin dy? tabakasynyn altynda syvy birikimi ile birlikte üst tabakanyn ayrylmasy
Ylk Uygulamalar: Su toplanmasy durumunda syvy bo?altylmaly bölge dezenfekte edilmeli ve etkylenen alan hava geçi?i sa?lanacak ?ekilde pansuman yapylmalydyr
Önlem: Ayakkabylann içini ve giyilen çoraplaryn dy?yny hafifçe sabunlamak veya ayakkabylaryn deri kysymlarynyn iç kysmyna yumu?atrcy ya? sürmek yararly sonuçlar vermektedir Ellerdeki su toplamasy uygun eldiven giyerek önlenebylir

Spor Sakatlyklary KIRIKLARYlk Yardym
Nedeni: Dy? kökenli fiziksel etmenler, dü?me ya da çarpy?malar
Özel Bulgular: Kyryk olan tarafta yüklenme kapasitesi yitimi ve hareket synyrlyly?y Kyryk bölgesinde görülebilecek ya da elle muayenede farkedilebilecek de?i?iklikler (?ekil bozuklu?u gibi) Bölgesel kanamaya ba?ly olarak belirgin bir ?i?me dokunma ve hareketlerle birlikte ?iddetli a?ry
Ylk Uygulamalar: En uygun malzeme ile kyry?yn tesbit edilmesi (atelleme) gerekmektedir Ancak kyryk uçlarynyn yana?tyrylmasy (reduksiyon) yapylmaya çaly?ylmamaly ve en kysa süre içinde ilgili uzmana ba?vurulmafydyr Bu arada kyryk bölgesine so?uk uygulanabilir ve a?yzdan a?ry kesiciler verilebilir Uzman hekimin reduksiyonunu takiben kyry?yn iyile?mesi için alçyly tesbit yapylyr
Tedavi Sonrasy: Kas kitlesi ve kuvvetin azalmasyny engellemek için sistemli olarak , egzersizler yapylmalydyr , Yük ta?yyan taraf ve bölgelerde ödem olu?umunu engellemek için günde birkaç kez gel uygulanmalydyr

Spor Sakatlyklary KASIK ZORLANMASIYlk Yardym
Nedeni: Spora katylym öncesi yetersiz ysynma ve gerdirme sonucu uylu?un iç kysmyndaki kas ve tendonlann a?yry zorlanmasy
Özel Bulgulay: Uylu?un üst ve iç kysmynda ?iddeti gittikçe artan a?ry
Ylk Uygulamalar: Etkilenen bölgeye 20 dakika kadar buz uygulanyr ve baskyly bandaj yapylyr
Tedavi Sonrasy: 3 gün içinde gerdirme-gev?etme egzersizlerine ba?lanabilir Kasyk bölgesine düzenli olarak gel uygulanyr Gerdirme -gev?etme egzersizleri a?rysyz olarak yapylmaya ba?landy?ynda tedricen ko?u içeren çaly?malara geçilebilir E?er a?ry hisedilirse egzersizlere devam edilmeli ve ara verilmelidir
Önlem: Antrenman ya da yary?malar öncesinde uyluk ve kasyk bölgesinde kaslaryn uygun bir ?ekylde ysytylmasy ve gerdirme egzersizlerinin yayylmasy önlem açysyndan önemlidir

Spor Sakatlyklary DYZ EKLEMLERI KIKIRDAK ZEDELENMELERYYlk Yardym
Nedeni: Yerde sabit ve diz bükülü durumdayken iç ya da dy? kuvvetlerin etkisiyle diz ekleminin zorlanmasy
Özel Bulgular: Dizin bükülme ve dönme hareketlerinde eklem bölgesinde a?ry duyulur A?ry nedeniyle dizin tam olarak gerilme pozisyonuna gelmesi hemen hemen imkansyzdyr
Ylk Uygulamalar: Diz çevresine gel uygulanyr Buz ile so?uk-baskyly bandaj yapylyr Zaman kaybetmeden hekime ba?vurulmalydyr Bu tip sakatlyklar genellikle operatör gerektiren durumlardandyr
Tedavi Sonrasy: Operasyon sonrasy uygun bir ?ekilde planlanmy? kassal egzersiz programyyla dizin kuvvet deste?i sa?lanmalydyr Düzenli alarak gel uygulanmalydyr Operasyondan 6 hafta sonra yumu?ak bir’ zeminde hafif ko?u antrenmanlaryna ba?lanabilir

Spor Sakatlyklary KAS LYFY KOPMASI (YIRTI?I)Ylk Yardym
Nedeni: Yetersiz kondüsyonlanma, antrenman ve yary?malar öncesi yetersiz ysynma ve gerdirme hareketleri
Özel Bulgular: Egzersizler syrasynda batycy ya da kesici tipte a?ry Genellikle damar dy?yna kan syzmasyna ba?ly olarak morarma görülebilir
Ylk Uygulamalar: En az 20 dakika süreyle buz (so?uk) uygulama
Ek Uygulamalar: 2-3 gün süreyle baskyly bandaj ve günde birkaç kez gel uygulanyr
Tedavi sonrasy: Sakatly?yn ciddiyetine göre karar verilmek üzere, zedelenmeden 72 saat kadar sonra aktif hareketlere ve gerdirme egzersizlerine ba?lanabilir
Önlem: Antrenman ve yary?malar öncesinde kaslaryn uygun bir ?ekilde ysytylmasy ve gerdirme egzersizlerinin yapylmasy

Spor Sakatlyklary KAS SERTLY?Y, YORGUNLUKYlk Yardym
Nedeni: Uygun olmayan antrenman rejimi, kaslaryn a?yry kullanymy, bazy minerallerin yetersizli?i
Özel Bulgular: Kysa süreli kas a?rylary ve yorgunluk
Ylk Uygulamalar: Etkilenen kas gruplarynyn gerdirme egzersizleri ile gev?etilmesi Sycak-yslak uygulamalar (sycak du? ve banyo) Gel uygulamasy
Önlem: Yeterince Magnezyum alymyna dikkat edilmesi Antrenman planlamasynda yüklenmelerin tedrici olarak arttyrylmasy prensibine dikkatle uyulmalydyr Antrenman ve yary?malar öncesinde uygun ysynma ve gerdirme egzersizleriyle kaslar yüklenmeye hazyrlanmaly Bu uygulama en azyndan 20 dakika kadar sürmelidir

Spor Sakatlyklary KAS EZYLMELERYYlk Yardym
Nedeni: Sert bir cisime ya da sakattanmaya yol açabilecek bir baskynyn kasta bölgesel olarak bir doku bütünlü?ü bozuklu?u yaratmasy
Özel Bulgular: Bazy durumlarda damar dy?yna syvy syzmasyna ba?ly olarak morarma görülebilir
Ylk Uygulamalar: Gel ve so?uk-baskyly bandaj ile 48 saat tedavi yapylyr
Ek Uygulamalar: Gel ile bandajlama, günde 2-3 kez yapylyr Tedavi Sonrasy a?rynyn ?iddeti azaldy?ynda egzersizlere ba?lanyr (Basamakiarda inip çykma veya yüzme gibi)
Spor Sakatlyklary KAS ZORLANMALARI (ÇEKMELERY) Ylk Yardym
Nedeni: Tek bir kas grubunun gerilebiime synyryndan daha fazla zorlanmasy Yetersiz kondüsyon Antrenman ve gerdirmelerinin uygun olarak yapylmamasy Magnezyum alymynda yetersizlik
Özel Bulgular: Ani zorlanmalarda kas a?rylary Yfk Uygulamalaw Sportif aktivitelerden geçici olarak uzak kalynmalydyr REPARIL-GEL ve so~uk uygulamalar yapylmalydy~
Ek Uygulamalay: Kas gruplaryna günde bi~kaç kez REPARIL-GEL uygulanabilir Baskyly bandaj iyile?meyi hyzlandyrabili~ Sonraki birkaç gün içinde ise zedelenen kas mümkün oldu?unca syk gerdirme egzersizleriyle esnetilmeye, yumu?atylmaya çaly?ylmalydyr
Tedavi Sonrasy: Mafif ko?ular ve jogging yapylmaya ba?lanyr Ilk birkaç gün içinde masaj yapylmamalydyr
Önlem: Antrenman ve yary?malar öncesinde kaslaryn uy~un ysynma ve gerdirme egzersizlerynyn yapylmasy önlem açysyndan büyük önem ta?ymaktadyr

Spor Sakatlyklary SIYRIK VE KESYKLER Ylk Yardym
Nedeni: Genellikle dü?melere ba?ly olarak deride ortaya çykan yüzeysel zedelenmeler
Özel Bulgular: Etkilenen alanda a?ry ve kyzaryklyk Bazy durumlarda hafif kanama
Ylk Uygulamalar: Alkol içermeyen dezenfekten syvy ile yara temizlenmelidir Hava akymyna izin verecek bir malzeme ile yara pansumany yapylyr
Uyary: Deride doku bütünlü?ünün bozuldu?u bütün durumlarda tetanoza kar?y önlem alynmalydyr Hastanyn tetanoza kar?y daha önceki ba?y?yklyk durumuna göre kararla?tyrylyr (örn a?ylama ya da serum gibi)

Spor Sakatlyklary ÇIKlKLAR Ylk Yardym
Nedeni: Dy? kökenli bir fiziksel kuvvet uygulamasy sonucunda eklemi olu?turan kemik uçlarynyn normal pozisyonlary dy?ynda yer de?i?tirmeleri
Özel Bulgular: Etkilenen eklem bölgesinde a?ry
Ylk Uygulamalar: So?uk ve baskyly bandaj uygulanyp çykan eklem hareketsizle?tirilmelidir (Atelleme) Derhal ilgili hekime ba?vurulmalydyr
Uyan: Hiçbir zaman çyky?y yerine koymayy denemeyiniz Bilinçsiz zorlamalarda kemik çevresindeky yumu?ak dokularyn, damar ve tendonlaryn zedelenme olasyly?y vardyr
Ek Uygulamalar: A?ry synyryny a?madan yapylan eklem hareketleri, etkilenen bölgeye hafif masaj fizyoterapi egzersyzleri ve günde birkaç defa gel uygulama öneriler arasyndadyr

Spor Sakatlyklary BURKULMALAR Ylk Yardym
Nedeni: Bir eklem iç ya da dy? kökenli bir fiziksel etken tarafyndan normal hareket synyrlarynyn ötesinde zorlandy?ynda eklemin ba?lary a?yry gerilebilir veya kopabilir
Özel Bulgular: Oldukça kysa bir süre içinde eklem çevresinde ?i?me ortaya çykar Damar zedelenmesi nedeniyle eklem çevresinde ve içinde kanama olabilir


Ylk Uygulamalar: Yeterli süre ve syklykla buz ve so?uk uygulanmalydyr (genellikle 1/2 -1 saat ara ile 8 -10 dakika kadar ve 48 – 72 saat boyunca) Gel sürülür ve baskyly bandaj yapylyr Burkulan tarafta (örn ayak bile?i burkulmasy ise) bacak yüksekte tutulur (elevasyon) ve yer çekimi etkisinden yararlanylarak ?i?me engellenmeye çaly?ylyr


Uyary: Sycak du? alynmamasy ve bölgeye sycak uygulanmamasy aynca ylgili hekime dany?ylmasy önerilmektedir
Tedavi Sonrasy: A?ry azaldy?ynda ve bölgedeki morarma düzeldi?inde eklem fonksiyonunu korumak için aktif egzersizlere ba?lanmaly ve atrenmanlar tedricen arttyrylmalydyr
Önlem: Kassal kuvvet yetersizli?i olan, ba? zayyfly?y bulunan eklemler atrenman ve yary?malar öncesinde bandajla desteklenmelidir