Spor Sakatlanmalarynda Ylk Yardym - Spor Sakatlyklary Ve Ylk Yardym
 

Spor Sakatlanmalarynda Ylk Yardym - Spor Sakatlyklary ve Ylk Yardym

Spor Yaralanmalary Ylk Yardym
Yeterince ön hazyrfyk yapmadan egzersizlerde a?yry zorlamalar dikkatin azalmasyna, kazalara ve sakatlyklara. yol açabilir…

Sporun zihin ve fizik yapyyy geli?tirmekte oldu?u her geçen gün daha iyi anla?ylmaktadyr.
Bununla birlikte, bu yeni u?ra?yda egzersize katylan ki?iler organizmalarynrn toleranslary üstüne çykabilmektedir. Yeterince ön hazyrfyk yapmadan egzersizlerde a?yry zorlamalar dikkatin azalmasyna, kazalara ve sakatlyklara. yol açabilir.

Sakatlanmanyn daha ciddi boyutlara çykmasyny önlemek bakymyndan ilk yardym uygulamalary büyük önem ta?ymaktadyr.

Bu gibi durumlarda son karar her zaman hekimin sorumlulu?u altyndadyr. Ancak hekimin hastaya ula?yp yardymcy olmasyna kadar geçecek süre içinde ilk yardymyn yapylmasy kaçynylmaz bir zorunluluktur.
Bu güncel kitapçyk en syk görülen bazy spor sakatlyklarynyn nedenlerini, tanyyla ilgili bazy temel bilgileri, ilk yardym uygulamalaryny ve önlemler konusunda önerileri içermektedir.
Kitapçyk uygun boyutlan ile her spor çantasynda bulunabilir.
Öncelikle önlemlerle ilgili bilgileri incelemenizi öneririz. Kitapçy?yn çantanyzda bulunmasy gerekli durumlarda anynda ba?vurmanyzy sa?layabilecektir.
Spor Sakatlyklary A?YL TENDYNYTYSYYlk Yardym
Nedeni: Baldyr kaslannyn kramp yada spazmlara neden olacak derecede a?yry zorlanmasy.
Özel Bulgular: Topu?un üsi kysmynda uzun süren a?rylar.
Ylk Yardym: A?ryly tarafy tesbit edin ve zorlamadan kaçynyn. Ylgili uzmana dany?yn.
Ek Uygulamalar: Baldyr kaslaryna masaj. Topu?un ayakkaby içine konacak bir parça i!e yükseltilmesi (Bu, a?il tendonuna binen yükü azaltyp iyile?meyi hyziandyracaktyr. Bir gel sürülerek belirtiler gerilinceya kadar tedaviye devam edilir.
Tedavi Sonrasy: Baldyr kaslary için gerdirme egzersizleri. Antranmanlardan sonra tendon ve çevresine buz ile so?uk uygulama
Önlem: Beslenme ile uygun Magnezyum alynmasy sorunlara kar?y öntemlerden birisi olabilecektir

Spor Sakatlyklary A?YL TENDONU KOPMASIYlk Yardym
Nedeni: Koordine olmayan kas gerilmesi veya direk fizikseletki ile ani ve a?yry zorlama.
Özel Bulgular: Diz-dirsek pozisyonunda, her iki ayak muayene masasy kenarynda serbest olarak sarkarken, baldyr kavrama testinde sa?lam tarafta ayak parmaklarynda kopan tarafta hareket yoktur. Tendon üzerinde bir çukur izlenir.
Ek Uygulamalar: Mutlaka cerrahi onarym gereklidir. Kysa stireli olarak operasyona kadar alçyly tesbit yapylabilir.
Ylk Yardym: Eklem fonksiyonunu korumak için erken dönemde egzersizlere ba?lanmalydyr. Düzenli olarak gel uygulanmasy önerilir.
Tedavi Sonrasr: Yetkili uzman gözleminde gerdirme egzersizleri yapylmalyciyr. Zedeli bölgeye herhangi bir zorlanmadan sonra buz ile so?uk uygulanmalydyr. gel sürülmeye devam edilir.
Önlem Zedelenen bölgede olu?an yeni doku koordine olmayan kas kasylnyalaryna yol açabilece?i için a?yry yüklenmelerden sakyrymalydyr.

Spor Sakatlyklary A?YL TENDONU ZORLANMASI (ÇEKMESI)Ylk Yardym
Nedeni: Ani ve kuvvetli zorlanma veya direk fiziksel travma.
Özel Belirtiler: Egzersiz syrasynda topuk ve tendon bölgesinde hareketi engelleyici tipte deliniyor hissi veren a?ry.
Ek Uygulamalar Destekleyici bandaj kullanylmaly ve düzenli olarak gel uygulanmalydyr.
Tedavi Sonrasy Baldyr kaslary için gerdirme egzersizleri yapylmalydyr.
Önlem Kas olu?umlarynyn korunmasy için dülzenli olarak Magnezyum preparatlarynyn alynmasy önerilmektedir.

Spor Sakatlyklary BA? ZEDELENMELERYYlk Yardym
Nedeni: Eklemi do?al synyrlary ötesinde harekete zorlayan harhangi bir kuwet ba? zedelenmesine yol açabilir.
Özel Belirtiler: Etkilenen eklemde a?ry, fonksiyon bozuklu?u ve eklem içi kanamaya ve syvy arty?yna ba?ly olarak ?i?me.
Ylk Uygulamalar: gel ile birlikte so?uk (buz) uygulama. Eklemin ba?kaca bir zorlanmaya maruz kalmamasy için bandajlama. Ciddi durumlarda hekime ba?vurulmalydyr.
Ek Uygulamalar: Sakatly?yn ciddiyet derecesine ba?ly olarak geçici bir süre için sportif aktivitelerden uzak kalynmaly. llgili uzman bu siireyi saptamada önerilerde bulunacaktyr. Destekleyici bandaj kullanylmaly ve düzenli olarak gel uygulanmalydyr.
Tedavi Sonrasy: Ikinci bir zedelenmeye kar?y önleyici olarak eklem fonksiyonunu sa?lamak amacyyla egzersizlere mümkün oldu?u kadar erken ba?lanmalydyr.
Spor Sakatlyklary SU TOPLAMASIYlk Yardym
Nedeni: Ayakkaby ya da di?er spor malzemelerinin deri üzerine yapty?y basky ya da tahri?.
Özel Bulgular: Derinin dy? tabakasynyn altynda syvy birikimi ile birlikte üst tabakanyn ayrylmasy.
Ylk Uygulamalar: Su toplanmasy durumunda syvy bo?altylmaly bölge dezenfekte edilmeli ve etkylenen alan hava geçi?i sa?lanacak ?ekilde pansuman yapylmalydyr.
Önlem: Ayakkabylann içini ve giyilen çoraplaryn dy?yny hafifçe sabunlamak veya ayakkabylaryn deri kysymlarynyn iç kysmyna yumu?atrcy ya? sürmek yararly sonuçlar vermektedir. Ellerdeki su toplamasy uygun eldiven giyerek önlenebylir.

Spor Sakatlyklary KIRIKLARYlk Yardym
Nedeni: Dy? kökenli fiziksel etmenler, dü?me ya da çarpy?malar.
Özel Bulgular: Kyryk olan tarafta yüklenme kapasitesi yitimi ve hareket synyrlyly?y. Kyryk bölgesinde görülebilecek ya da elle muayenede farkedilebilecek de?i?iklikler (?ekil bozuklu?u gibi) Bölgesel kanamaya ba?ly olarak belirgin bir ?i?me dokunma ve hareketlerle birlikte ?iddetli a?ry.
Ylk Uygulamalar: En uygun malzeme ile kyry?yn tesbit edilmesi (atelleme) gerekmektedir. Ancak kyryk uçlarynyn yana?tyrylmasy (reduksiyon) yapylmaya çaly?ylmamaly ve en kysa süre içinde ilgili uzmana ba?vurulmafydyr. Bu arada kyryk bölgesine so?uk uygulanabilir ve a?yzdan a?ry kesiciler verilebilir. Uzman hekimin reduksiyonunu takiben kyry?yn iyile?mesi için alçyly tesbit yapylyr.
Tedavi Sonrasy: Kas kitlesi ve kuvvetin azalmasyny engellemek için sistemli olarak , egzersizler yapylmalydyr. , Yük ta?yyan taraf ve bölgelerde ödem olu?umunu engellemek için günde birkaç kez gel uygulanmalydyr.

Spor Sakatlyklary KASIK ZORLANMASIYlk Yardym
Nedeni: Spora katylym öncesi yetersiz ysynma ve gerdirme sonucu uylu?un iç kysmyndaki kas ve tendonlann a?yry zorlanmasy.
Özel Bulgulay: Uylu?un üst ve iç kysmynda ?iddeti gittikçe artan a?ry.
Ylk Uygulamalar: Etkilenen bölgeye 20 dakika kadar buz uygulanyr ve baskyly bandaj yapylyr.
Tedavi Sonrasy: 3 gün içinde gerdirme-gev?etme egzersizlerine ba?lanabilir. Kasyk bölgesine düzenli olarak gel uygulanyr. Gerdirme -gev?etme egzersizleri a?rysyz olarak yapylmaya ba?landy?ynda tedricen ko?u içeren çaly?malara geçilebilir. E?er a?ry hisedilirse egzersizlere devam edilmeli ve ara verilmelidir.
Önlem: Antrenman ya da yary?malar öncesinde uyluk ve kasyk bölgesinde kaslaryn uygun bir ?ekylde ysytylmasy ve gerdirme egzersizlerinin yayylmasy önlem açysyndan önemlidir.

Spor Sakatlyklary DYZ EKLEMLERI KIKIRDAK ZEDELENMELERYYlk Yardym
Nedeni: Yerde sabit ve diz bükülü durumdayken iç ya da dy? kuvvetlerin etkisiyle diz ekleminin zorlanmasy.
Özel Bulgular: Dizin bükülme ve dönme hareketlerinde eklem bölgesinde a?ry duyulur. A?ry nedeniyle dizin tam olarak gerilme pozisyonuna gelmesi hemen hemen imkansyzdyr.
Ylk Uygulamalar: Diz çevresine gel uygulanyr. Buz ile so?uk-baskyly bandaj yapylyr. Zaman kaybetmeden hekime ba?vurulmalydyr. Bu tip sakatlyklar genellikle operatör gerektiren durumlardandyr.
Tedavi Sonrasy: Operasyon sonrasy uygun bir ?ekilde planlanmy? kassal egzersiz programyyla dizin kuvvet deste?i sa?lanmalydyr. Düzenli alarak gel uygulanmalydyr. Operasyondan 6 hafta sonra yumu?ak bir’ zeminde hafif ko?u antrenmanlaryna ba?lanabilir.

Spor Sakatlyklary KAS LYFY KOPMASI (YIRTI?I)Ylk Yardym
Nedeni: Yetersiz kondüsyonlanma, antrenman ve yary?malar öncesi yetersiz ysynma ve gerdirme hareketleri.
Özel Bulgular: Egzersizler syrasynda batycy ya da kesici tipte a?ry. Genellikle damar dy?yna kan syzmasyna ba?ly olarak morarma görülebilir.
Ylk Uygulamalar: En az 20 dakika süreyle buz (so?uk) uygulama.
Ek Uygulamalar: 2-3 gün süreyle baskyly bandaj ve günde birkaç kez gel uygulanyr.
Tedavi sonrasy: Sakatly?yn ciddiyetine göre karar verilmek üzere, zedelenmeden 72 saat kadar sonra aktif hareketlere ve gerdirme egzersizlerine ba?lanabilir.
Önlem: Antrenman ve yary?malar öncesinde kaslaryn uygun bir ?ekilde ysytylmasy ve gerdirme egzersizlerinin yapylmasy.

Spor Sakatlyklary KAS SERTLY?Y, YORGUNLUKYlk Yardym
Nedeni: Uygun olmayan antrenman rejimi, kaslaryn a?yry kullanymy, bazy minerallerin yetersizli?i.
Özel Bulgular: Kysa süreli kas a?rylary ve yorgunluk.
Ylk Uygulamalar: Etkilenen kas gruplarynyn gerdirme egzersizleri ile gev?etilmesi. Sycak-yslak uygulamalar (sycak du? ve banyo). Gel uygulamasy.
Önlem: Yeterince Magnezyum alymyna dikkat edilmesi. Antrenman planlamasynda yüklenmelerin tedrici olarak arttyrylmasy prensibine dikkatle uyulmalydyr. Antrenman ve yary?malar öncesinde uygun ysynma ve gerdirme egzersizleriyle kaslar yüklenmeye hazyrlanmaly. Bu uygulama en azyndan 20 dakika kadar sürmelidir.

Spor Sakatlyklary KAS EZYLMELERYYlk Yardym
Nedeni: Sert bir cisime ya da sakattanmaya yol açabilecek bir baskynyn kasta bölgesel olarak bir doku bütünlü?ü bozuklu?u yaratmasy.
Özel Bulgular: Bazy durumlarda damar dy?yna syvy syzmasyna ba?ly olarak morarma görülebilir.
Ylk Uygulamalar: Gel ve so?uk-baskyly bandaj ile 48 saat tedavi yapylyr.
Ek Uygulamalar: Gel ile bandajlama, günde 2-3 kez yapylyr. Tedavi Sonrasy a?rynyn ?iddeti azaldy?ynda egzersizlere ba?lanyr. (Basamakiarda inip çykma veya yüzme gibi).
Spor Sakatlyklary KAS ZORLANMALARI (ÇEKMELERY) Ylk Yardym
Nedeni: Tek bir kas grubunun gerilebiime synyryndan daha fazla zorlanmasy. Yetersiz kondüsyon. Antrenman ve gerdirmelerinin uygun olarak yapylmamasy. Magnezyum alymynda yetersizlik.
Özel Bulgular: Ani zorlanmalarda kas a?rylary. Yfk Uygulamalaw Sportif aktivitelerden geçici olarak uzak kalynmalydyr. REPARIL-GEL ve so~uk uygulamalar yapylmalydy~.
Ek Uygulamalay: Kas gruplaryna günde bi~kaç kez REPARIL-GEL uygulanabilir. Baskyly bandaj iyile?meyi hyzlandyrabili~. Sonraki birkaç gün içinde ise zedelenen kas mümkün oldu?unca syk gerdirme egzersizleriyle esnetilmeye, yumu?atylmaya çaly?ylmalydyr.
Tedavi Sonrasy: Mafif ko?ular ve jogging yapylmaya ba?lanyr. Ilk birkaç gün içinde masaj yapylmamalydyr.
Önlem: Antrenman ve yary?malar öncesinde kaslaryn uy~un ysynma ve gerdirme egzersizlerynyn yapylmasy önlem açysyndan büyük önem ta?ymaktadyr.

Spor Sakatlyklary SIYRIK VE KESYKLER Ylk Yardym
Nedeni: Genellikle dü?melere ba?ly olarak deride ortaya çykan yüzeysel zedelenmeler.
Özel Bulgular: Etkilenen alanda a?ry ve kyzaryklyk. Bazy durumlarda hafif kanama.
Ylk Uygulamalar: Alkol içermeyen dezenfekten syvy ile yara temizlenmelidir. Hava akymyna izin verecek bir malzeme ile yara pansumany yapylyr.
Uyary: Deride doku bütünlü?ünün bozuldu?u bütün durumlarda tetanoza kar?y önlem alynmalydyr. Hastanyn tetanoza kar?y daha önceki ba?y?yklyk durumuna göre kararla?tyrylyr (örn. a?ylama ya da serum gibi).

Spor Sakatlyklary ÇIKlKLAR Ylk Yardym
Nedeni: Dy? kökenli bir fiziksel kuvvet uygulamasy sonucunda eklemi olu?turan kemik uçlarynyn normal pozisyonlary dy?ynda yer de?i?tirmeleri.
Özel Bulgular: Etkilenen eklem bölgesinde a?ry.
Ylk Uygulamalar: So?uk ve baskyly bandaj uygulanyp çykan eklem hareketsizle?tirilmelidir (Atelleme). Derhal ilgili hekime ba?vurulmalydyr.
Uyan: Hiçbir zaman çyky?y yerine koymayy denemeyiniz. Bilinçsiz zorlamalarda kemik çevresindeky yumu?ak dokularyn, damar ve tendonlaryn zedelenme olasyly?y vardyr.
Ek Uygulamalar: A?ry synyryny a?madan yapylan eklem hareketleri, etkilenen bölgeye hafif masaj fizyoterapi egzersyzleri ve günde birkaç defa gel uygulama öneriler arasyndadyr.

Spor Sakatlyklary BURKULMALAR Ylk Yardym
Nedeni: Bir eklem iç ya da dy? kökenli bir fiziksel etken tarafyndan normal hareket synyrlarynyn ötesinde zorlandy?ynda eklemin ba?lary a?yry gerilebilir veya kopabilir.
Özel Bulgular: Oldukça kysa bir süre içinde eklem çevresinde ?i?me ortaya çykar. Damar zedelenmesi nedeniyle eklem çevresinde ve içinde kanama olabilir.


Ylk Uygulamalar: Yeterli süre ve syklykla buz ve so?uk uygulanmalydyr (genellikle 1/2 -1 saat ara ile 8 -10 dakika kadar ve 48 – 72 saat boyunca). Gel sürülür ve baskyly bandaj yapylyr. Burkulan tarafta (örn. ayak bile?i burkulmasy ise) bacak yüksekte tutulur (elevasyon) ve yer çekimi etkisinden yararlanylarak ?i?me engellenmeye çaly?ylyr.


Uyary: Sycak du? alynmamasy ve bölgeye sycak uygulanmamasy aynca ylgili hekime dany?ylmasy önerilmektedir.
Tedavi Sonrasy: A?ry azaldy?ynda ve bölgedeki morarma düzeldi?inde eklem fonksiyonunu korumak için aktif egzersizlere ba?lanmaly ve atrenmanlar tedricen arttyrylmalydyr.
Önlem: Kassal kuvvet yetersizli?i olan, ba? zayyfly?y bulunan eklemler atrenman ve yary?malar öncesinde bandajla desteklenmelidir.