Genleşme | Makale

Genleşme

Genleşme

Katıları,sıvıları veya gazları oluşturan tanecikler, ortalama konumları çevresinde sü

rekli çalkalanma halindedirlerBu cisimlerden birine hararet biçiminde güç verilirse,bu güç kinetik enerjiye dönüşür;dolayısıyla,kinetik enerjisi artan tanecikler daha şiddetle çalkalanır ve daha geniş alana yayılmaya çalışırlar;yani sıcaklığı yükselen cisim (katı,sıvı,

gaz)aynı zamanda genleşir

A-KATILARDA GENLEŞME

Dışarıdan hararet alan maddenin taneciklerinin kinetik enerjisi,dolayısıyla taneciklerin titreşim hızları artarTanecikler birbirinden uzaklaşmaya başlarBu hadise genleşme adını alırTersine bi şekilde nesne dışarıya hararet verdiğinde (madde soğutulduğunda)maddenin taneciklerinin kinetik enerjisi ,dolayısıyla taneciklerin titreşim hızı azalır ve maddenin hacmi küçülür

Çubuk gibi uzun biçimli katılarda genleşme,1 uzunluk artışı bi şekilde ortaya çıkarKatı cisimler normal bi şekilde (yakılmadan)ısıtılırsa boyları uzarUzama katsayısı, 1 katı cismin birim boyunu 1santigrat aşama ısıttığımızda boyundaki artmaya verilen addır İle gösterilirUzama katsayısı her katı cisimlerin ayırt edici özelliklerden biridirKatılarda yüzeyce genleşmede , mesela 1 levha ısıtıldığında yüzeyce genleşir veya soğuduğunda yüzeyce büzülürYüzeyce genleşme katsayısı(b),1 levhanın birim yüzeyini bir santigrat aşama ısttığımızda yüzeyindeki artmaya denirUzama katsayısının 2 katına eşittir( )

İlk yüzeyi S ,ilk sıcaklığı t ,yüzeyce genleşme katsayısı b olan 1 levhayı t C ye kadar ısıttığımızda yüzeyi S olursa;genleşme miktarı S=S-S S=S b t bağıntısı birlikte bulunulurBu bağıntıya göre yüzeyce genleşme miktarı ilk yüzey,yüzeyce genleşme vkatsayısı ve sıcaklık artışı birlikte doğru orantılı olup,farklı özelliklere bağlantılı değildir

Isıtılan cisimlerin molekülleri daima ısınma sırasında içerden dışarıya doğru devinim ederlerSoğuma sırasında da dışardan içeri doğru devinim ederler

Hacimce genleşme,ısıtılan her cisimler 3 boyutta uzayarak hacimce genleşirTersine soğudukları vakit da büzülürler1 cismin sıcaklığını bir C artırdığımızda birim hacminde meydana gelen genleşme miktarına ,hacimce genleşme kat sayısı denirHacimce genleşme kat sayısı a birlikte gösterilir Hacimce genleşme katsayısı katı ve sıvıların ayırt edici özelliklerinden olup gazlar sebebiyle geçerli değildirÇünkü her gazların hacimce genleşme katsayıları eşdeğer olup o da 1273e eşittir buna ilave olarak katılar sebebiyle a =3 dırKatı,sıvı ve gazların genleşme katsayıları arasında a