Emevi Devleti

Emeviler:
Emeviler Dört Halife Dönemi’nden sonra Müslüman Arap devletine egemen olan hanedandır
Hz Ali’nin 661’de öldürülmesinden sonra başa geçen Emeviler, 750’de Abbasiler tarafından yıkılıncaya değin hüküm sürdüler
Dini siyasette kullanmaya çalışan, yaptıkları her işin din adına yapıldığını söyleyen Emevi liderler, Hz Muhammed (sav)’in torunlarını da öldürmekten çekinmemişlerdir
Dönemleri:
1Muaviye Dönemi:
Hz Ali'nin ölümü ile Muaviye İslam Devleti’nin başına halifesi oldu Muaviye Emevi kabilesinden olduğu için Muaviye ve daha sonra kendi soyundan gelen halifeler dönemine Emeviler dönemi denir Muaviye halife olmakla birlikte tam anlamı ile rahat değildi Çünkü Hz Ali 'nin oğlu Hz Hasan harekete geçmişti Müslümanlar arasında yeniden bir savaş ortamı oluşuyordu Ancak Hz Hasan Müslümanlar arasında yeni bir savaşın olmasını istemediğinden Muaviye 'ye bazı şartlar öne sürerek savaştan çekildi Buna göre Muaviye ölünce yerine Hz Hasan’ın kardeşi Hz Hüseyin halife olacaktı Muaviye bu teklifi kabul etti
Muaviye döneminde bir taraftan iç karışıklıklar olurken diğer taraftan fetih hareketleri hızını kesmeden devam ediyordu Rodos ve Girit adalarına seferler yapıldı İstanbul ilk defa İslam donanması tarafından kuşatıldı Ancak İstanbul'un kalın surları ve suda da yanan grejuva ateşi sayesinde kuşatmadan kurtuldu
2Yezid Dönemi:
Muaviye daha ölmeden oğlu Yezid'i halife ilan etti Hz Hasan ile yapmış olduğu antlaşmaya uymadı Bunun üzerine Hz Hüseyin harekete geçti Küçük bir grupla Kufe şehrine doğru yola çıktı Ancak Kerbela şehri yakınlarında Yezid'in ordusu tarafından kuşatıldı, direnmesi üzerine etrafındakilerle beraber öldürüldü Hz Hüseyin'in öldürülmesi İslam Dünyasındaki ayrılıkları daha da arttırdı HzAli taraftarları Ayrılarak Şİİ mezhebini kurdular
3Abdülmelik Dönemi:
Halife Abdülmelik iç karışıklıkları giderdikten sonra fetih hareketlerine devam etti Arapça resmi dil olarak ilan edildi İlk İslam parası bu dönemde bastırıldı
4Velid Dönemi:
Halife Velid döneminde fetih hareketleri daha da hızlandı İslam orduları bir taraftan Orta Asya'da fetihler yaparken diğer taraftan Kuzey Afrika'nın fethi tamamlanmış İslam orduları Kadiks Savaşı ile Cebelitarik boğazını geçerek İspanya'ya girmişti
Tarık Bin Ziyad komutasındaki İslam orduları kısa sürede İspanya'yı fethettiler
Devlet Yönetimi:
Emeviler dönemindeki devlet yönetimi sonraki İslam devletlerine örnek oluşturduHz Ömer döneminde ortaya çıkan divan adlı kurumu Emeviler daha da geliştirdi Halifeler devlet işlerini vezirler aracılığıyla yürütmeye başladılar Emevi toprakları eyaletlere ayrılarak yönetildi, ama eyaletler Şam’daki merkezi devlete bağlıydı Emevi Devleti, İslam devleti olmaktan çok bir Arap devletiydi Emeviler, Müslüman Araplar ile Arap olmayan Müslümanları birbirinden ayırıyorlardı; Arap olmayan Müslümanlara Mevali diyorlardı Emevi Devleti’nin yıkılmasında en önemli etkenlerden biri bu ayrımcılık oldu Araplaştırma siyasetinin bir sonucu olarak Arapça devletin tek resmi diliydi Devlet gelirleri, dinsel gereklerden kaynaklanan vergiler ile fethedilen yerlerden ve savaşlardan elde edilen ganimetlerden oluşuyordu İslam tarihinde ilk altın para da Abdülmelik döneminde basıldı
Emevilerin Yıkılış Sebepleri:
Emevilerin Arap olmayan Müslümanlara değer vermemeleri, Arapları üstün görmeleri (Arap olmayan Müslümanlara "Mevali" diyorlardı)
Önemli görevlere Emevi ailesinden olanların getirilmesi ve bu durum sonucu oluşan Arap kabileleri arasındaki huzursuzluk
Emevi ailesi arasındaki geçimsizlikler
Fetihlerin durması
Hz Ali taraftarlarının (Şiiler) çalışmaları
Hz Abbas'ın soyundan gelenlerin çalışmaları (Hz Abbas, Hz Muhammed (SAV)'ın amcasıdır)
Emevi Devletinin Genel Özellikleri:
Emeviler döneminde sınırlar doğuda Seyhun nehrine batıda Atlas okyanusuna, kuzeyde pirene dağlarına ve Anadolu içlerine kadar genişlemişti
Emeviler döneminde İslam kültür ve uygarlığının temelleri atıldı
Emeviler devrinde halifelik babadan oğula geçmeye başladı ve halifelik bir saltanata dönüştü
Türklerle Araplar arasında şiddetli mücadeleler yapıldı ( Emevilerin Arapçılık politikası bunda etkili olmuştur)
Ülke yönetimi eyaletlere bölünmüştür
Emevi Devleti Siyasi Gelişmeler:
1Konstantinopolis Kuşatması:
Muaviye 674 yılında bu donanma Cyzicus'dan ayrılarak denizden Konstantinopolis'i kuşatmaya aldı Bu çeşit denizden kuşatma o zamanki bu eski Konstantinopolis şehri için yeniydi, çünkü daha önceki barbar kavimler kuşatmaları karadan batıdan şehrin kara surlarına gelmişti Fakat eski Konstantinopolis'in Marmara Denizi surları da iyi pekiştirilmişti Bu pekiştirilmiş duvarlara karşı Arap donanması ve yeni kuşatma aletleri pek başarılı olamadı Araplar bu nedenle şehri Boğaz boyunca abluka altına aldılar Fakat kış mevsimi gelince Araplar donanmaları ile üsleri olan Cyzicus'a çekildiler Burada donanma tamir ve takviye edildi ve Suriye'den yeni asker ve malzeme getirildi 675 baharı ile Arap donanması tekrar Konstantinopolis'i denizden ablukaya ve kuşatmaya aldı O yıl da başarı kazanılamadı ve kışın donanma yine Cyzicus üssüne çekildi Bu, uygun mevsimde şehrin kuşatılması ve kışın Arap donanmasının Cyzicus'a çekilmesi 678 yılı sonlarina kadar 5 defa tekrarlandı
2Kerbela Olayı:
Kerbela Olayı, 10 Ekim 680 tarihinde bugünkü Irak sınırları içindeki Kerbela şehrinde, İslam Peygamberi Muhammed'in torunu Hüseyin bin Ali'ye bağlı küçük bir birlik ile Emevi Halifesi I Yezid'e bağlı ordu arasında cereyan etmiştir Bu savaş Şii ve Alevi inanışının belkemiğini oluşturan en önemli olaylardan biridir Peygamberin kızı Fatıma 'nın peygamberin kuzeni Ali'den olma oğlu olan Hüseyin'in ölümü, Şiilerce her sene Aşure Günü'nde yâd edilir
3İspanya’nın Fethi:
Kuzey Afrika Valisi Musa Bin Nusayr, basanda sınır tanımayan bir yönetici ve komutandı, ispanya’daki Vizigot Krallığının iç çekişmeler sonucu zayıfladığını görünce, bu ülkenin fethine karar vermişti Ünlü İslam komutanı Tank Bin Ziyad komutasmdaki bir öncü kuvveti İspanya’ya gönderdi Tank Bin Ziyad kendi adıyla anılan Cebeli Tarık’ı geçti (711) Askerlerine, geri dönme umudunu bırakmamak için bütün gemileri yaktırdı, ispanya içlerine doğru ilerlemeye başladı
İspanya Kralı Radrik’in yüz bin kişiye yakın ordusunu yenerek kralı kendi eliyle öldüren Tank, Avrupa topraklarında ilerlemeye başladı Vali Musa Bin Nusayr, ona haber göndererek kendisini beklemesini istedi Ancak dağılan Vizigotlara aman vermek istemeyen Tank Bin Ziyad bu emri dinlemeyerek ilerlemesini devam ettirdi ve Vizigotlann başkenti Toledo’yu aldı
Bu sırada Toledo’ya gelen Vali Musa Bin Nusayr emrini dinlemeyen muzaffer komutan Tarık’ı hapsetti, ispanya’nın (Endülüs) fethi, islam dünyasında büyük bir sevince sebep oldu Aynı sevinci duyan Halife Velid, Musa Bin Nusayr’ a Tank Bin Ziyad’ın hapisten çıkarılmasını ve fetihlere birlikte devam etmelerini emretti, iki komutan, ispanya’nın Pirene Dağlan’na kadar olan kısmını fethettiler Bundan sonra ispanya “Endülüs” ismi ile anılarak Müslümanlann bir eyaleti haline geldi