Bağımsız Devletler Topluluğu-BDT

Bağımsız Devletler Topluluğu-BDT



(BDT) 18 Ağustos 1991'deki başansız darbe girişimi Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nin (SSCB) dağılma sürecini hızlandırdı Sovyet cumhuriyetleri birbiri ardı sıra bağımsızlıklarını ilan ettiler 8 Arahk'ta Brest kentinde bir araya gelen Beyaz Rusya, Rusya ve Ukrayna önderleri SSCB'nin artık var olmadığı konusunda görüş birliğine vardılar ve merkezi Beyaz Rusya'nın başkenti Minsk'te olmak üzere Bağımsız Devletler Topluluğu' nun kurulduğunu ilan ettiler

İzleyen günlerde, eylülde bağımsızlıklarını kazanan Baltık cumhuriyetleri ile iç karışıklıkların sürdüğü Gürcistan dışında kalan eski Sovyet cumhuriyetleri Azerbaycan, Ermenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (eskiden Moldavya), Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan da BDT'ye katıldı Yeni birliği oluşturan cumhuriyetlerin önderleri 21 Arahk'ta Kazakistan'ın başkenti Alma Ata'da bir araya gelerek BDT'yi biçimlendiren anlaşmaları imzaladılar


Kuruluşundan bu yana bir yıla yakın bir süre geçmesine karşın, BDT'nin nasıl bir yapıya kavuşacağı henüz açıklık kazanmamıştır Ayrıca, topluluğu oluşturan cumhuriyetler arasındaki sorunlar da BDT'nin geleceği konusunda ciddi kuşkular uyandırmaktadır Örneğin, eski SSCB'nin elindeki savaş araç ve gereçlerinin cumhuriyetler arasında nasıl paylaştırılacağı bu sorunların başında gelmektedir

Bu çerçevede, Rusya, Ukrayna, Beyaz Rusya ve Kazakistan'da bulunan nükleer silahların denetimi yeni oluşturulan Devlet Başkanları Konseyi'ne bırakılmıştır
Daha da önemli bir sorun, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ sorununun açık çatışmaya dönüşmüş olmasıdır Ayrıca, bazı cumhuriyetlerdeki azınlıkların bağımsızlık istekleri de çatışmalara yol açmaktadır

Örneğin, Gürcistan'daki Güney Osetyahlar'la Abhazlann ve Moldova'daki Rus azınlığın bağımsızlık girişimleri sonucunda ortaya çıkan silahlı çarpışmalar sürmekte
dir Tacikistan'da ise, radikal dinci kesimlerin ağırlıkta olduğu muhalefet güçleri ile hükümet yanlısı güçler arasındaki çatışmalar, Devlet Başkanı Rahman Nabiyev'in görevinden ayrılmasıyla sonuçlanmıştır Rusya, Kazakistan ve Özbekistan, sözü edilen çatışmaları önleyebilmek amacıyla Gürcistan, Moldova ve Tacikistan'a barış gücü göndermiştir


Merkezi planlamalı ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçiş amacıyla özel girişime yer veren, yabancı yatırımlara açık, karma bir ekonomiyi hedefleyen BDT üyesi cumhuriyetler ciddi ekonomik sorunlarla karşı karşıyadır Bunların başında, eskiden bu ülkelerde pek bilinmeyen işsizlik ve enflasyon gibi sorunlar gelmektedir