İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinde Devlet Yönetimi

İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinde Devlet Yönetimi
Devlet Yönetimi
Türk Devletlerinde Devlet Yönetimi



A DEVLET YÖNETİMİ

İlk türk devletlerinde boylar federasyonu şeklinde bir öğütleme söz konusudur

Hükümdarlar çevitli unvanlar kulanmıştır

Hükümdar Unvanları:

Kağan
Han
Hakan
Tanhu
İdikut
İlteber
Şanyü

Hükümdarlıkyetkisini ilahi kaynaklı olduğuna ve Tanrı tarafından verildiğine inanılmıştır KUT adı verilen bu yetkinin kan yoluyla hanedanın erkek uyelerine
geçtiği kabul edilmiştir

Hanedan içndeki tüm erkeklerin kut taşıdığı düşünüldüğünden ve ülke hanedan üyelerinin ortak malı kabul edildiğinden bu anlayış zamanla taht kavgalarının ortaya çıkmasına ortam hazırlamıştır

Hükümdarın Görevleri:

1Orduya komuta etmek
2Töreyi uygulamak
3Adaleti sağlamak
4Halkı korumak
5Toy düzenlemek

Hükümdarın görevleri incelendiğinde türklere sosyal devlet anlayışınıngeçerli olduğu anlaşılmaktadır

Hükümdarlar çeşitli semboller kulanmışlardır

Hükümdarlık Sembolleri:

Sancak
Taht (Örgin)
Davul(Nevbet)
Tuğ
Sorguç(Kotuz)
Otağ(çadır)
Unvan alma

İlk Türk devletlerinde devlet işleyişinin görüşülüp karara bağlandığı büyük meclise Kurultay (Toy-Kengeş) adı verilmiştir

Meclisbelli zamanlarda toplanır, devlet meselelerini görüşür ve karara bağlanırdı

Kurultayda genellikle son zös hükümdara ait olduğundan meclis sedece danışma nitliğindedir

Kurultay üyeleri:

Hakan
Hatun (Katun)
Hanedan üyeleri
boy beyleri

NOT BİLGİ:

Türk devletlerinde kurultay üyeleri içinde din adamlarının görülmesi teokratik yapının olmadığının göstergesidir

Hatun adı verilen hükümdar eşleri de idarede söz sahibiydi Hatunların kurultaya katılma, elçi kabul etme gibi birtakım haklarının bulunması, Türklerde kadınlara değer verildiğinin göstergesidir

ilk Türk devletlerinde düzenli bir veraset anlayışı görülmemiştir Kut anlayışına da bağlı olarak ortaya çıkan veraset sisteminde hanedan üyesi her erkek tahta geçebilme hakkına sahip olmuş, bu durum sık sık taht kavkalarının yaşanmasına yol açmıştır

Türklede ilk teşkilatlanma asya hun devleti hukümdarı mete zamanında gerçekleştirilmiştir İlk Türk devletlerinde ülke, doğu-batı (sağ-sol) şeklinde ikiye ayrılarak yönetilmiştir Bu anlayışa ikili teşkilat adı verilmiştir

Gök Tanrı inancına göre güneşin doğduğu yer batıya göre üstün sayılmış, hakan ülkenin doğu kanadında otururken, batı kanadını yabgu unvanı ile hükğmdarın kardeşi yönetmiştir

İkiliteşkilat Türk devletlerinde federal bir yapı olduğunun göstergesidir

İkili teşkilatın uygulanmasında ülke yönetimini kolaylaştırmak ve yabuguyu yönetime ortak etmek gibi amaçlar bulunmaktadır

İslamiyet öncesi türk devletlerinde hükümdar çocuklarına tigin adı verilirdi

Tiginlerin tahta geçişlerinde veraset durumu, kurultayın ve beylerin ortak kararı etkili olmuştur

1 Türk Devletlerinin Yıkılışında Etkili Olan Sebebler

Ülke yönetimnde hanedanın erkek oyelerinin söz sahibi olmasının

İkili teşkilatın bölünmeye yol açması

Boylanın kendi siyası teşekküllerini oluştura bilmek için merkezden ayrılması

Dış güçlerin baskısı ve hiyleleri (Çin'nin Böl-Parçala-Yönet politikası)

Kut yetkisinin ölümsüz etkisi