İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinde Devlet Yönetimi
 

İslamiyet Öncesi Türk Devletlerinde Devlet Yönetimi
Devlet Yönetimi
Türk Devletlerinde Devlet Yönetimi

http://frmsinsi.net/images/forumsins...sinsi.net_.jpg

A. DEVLET YÖNETİMİ

İlk türk devletlerinde boylar federasyonu şeklinde bir öğütleme söz konusudur.

Hükümdarlar çevitli unvanlar kulanmıştır.

Hükümdar Unvanları:

Kağan
Han
Hakan
Tanhu
İdikut
İlteber
Şanyü

Hükümdarlıkyetkisini ilahi kaynaklı olduğuna ve Tanrı tarafından verildiğine inanılmıştır. KUT adı verilen bu yetkinin kan yoluyla hanedanın erkek uyelerine
geçtiği kabul edilmiştir.

Hanedan içndeki tüm erkeklerin kut taşıdığı düşünüldüğünden ve ülke hanedan üyelerinin ortak malı kabul edildiğinden bu anlayış zamanla taht kavgalarının ortaya çıkmasına ortam hazırlamıştır

Hükümdarın Görevleri:

1.Orduya komuta etmek
2.Töreyi uygulamak
3.Adaleti sağlamak
4.Halkı korumak
5.Toy düzenlemek

Hükümdarın görevleri incelendiğinde türklere sosyal devlet anlayışınıngeçerli olduğu anlaşılmaktadır.

Hükümdarlar çeşitli semboller kulanmışlardır.

Hükümdarlık Sembolleri:

Sancak
Taht (Örgin)
Davul(Nevbet)
Tuğ
Sorguç(Kotuz)
Otağ(çadır)
Unvan alma

İlk Türk devletlerinde devlet işleyişinin görüşülüp karara bağlandığı büyük meclise Kurultay (Toy-Kengeş) adı verilmiştir.

Meclisbelli zamanlarda toplanır, devlet meselelerini görüşür ve karara bağlanırdı.

Kurultayda genellikle son zös hükümdara ait olduğundan meclis sedece danışma nitliğindedir.

Kurultay üyeleri:

Hakan
Hatun (Katun)
Hanedan üyeleri
boy beyleri

NOT BİLGİ:

Türk devletlerinde kurultay üyeleri içinde din adamlarının görülmesi teokratik yapının olmadığının göstergesidir.

Hatun adı verilen hükümdar eşleri de idarede söz sahibiydi. Hatunların kurultaya katılma, elçi kabul etme gibi birtakım haklarının bulunması, Türklerde kadınlara değer verildiğinin göstergesidir.

ilk Türk devletlerinde düzenli bir veraset anlayışı görülmemiştir. Kut anlayışına da bağlı olarak ortaya çıkan veraset sisteminde hanedan üyesi her erkek tahta geçebilme hakkına sahip olmuş, bu durum sık sık taht kavkalarının yaşanmasına yol açmıştır.

Türklede ilk teşkilatlanma asya hun devleti hukümdarı mete zamanında gerçekleştirilmiştir. İlk Türk devletlerinde ülke, doğu-batı (sağ-sol) şeklinde ikiye ayrılarak yönetilmiştir. Bu anlayışa ikili teşkilat adı verilmiştir.

Gök Tanrı inancına göre güneşin doğduğu yer batıya göre üstün sayılmış, hakan ülkenin doğu kanadında otururken, batı kanadını yabgu unvanı ile hükğmdarın kardeşi yönetmiştir.

İkiliteşkilat Türk devletlerinde federal bir yapı olduğunun göstergesidir.

İkili teşkilatın uygulanmasında ülke yönetimini kolaylaştırmak ve yabuguyu yönetime ortak etmek gibi amaçlar bulunmaktadır.

İslamiyet öncesi türk devletlerinde hükümdar çocuklarına tigin adı verilirdi.

Tiginlerin tahta geçişlerinde veraset durumu, kurultayın ve beylerin ortak kararı etkili olmuştur.

1. Türk Devletlerinin Yıkılışında Etkili Olan Sebebler

Ülke yönetimnde hanedanın erkek oyelerinin söz sahibi olmasının

İkili teşkilatın bölünmeye yol açması

Boylanın kendi siyası teşekküllerini oluştura bilmek için merkezden ayrılması.

Dış güçlerin baskısı ve hiyleleri (Çin'nin Böl-Parçala-Yönet politikası).

Kut yetkisinin ölümsüz etkisi.