Proteinler

**Prof. Dr. Sinsi** · 07-14-2012

Proteinler

Hücrelerin yapy ta?laryny olu?turan proteinler, sindirim enzimleri tarafyndan parçalanarak, daha basit yapydaki amino asitlere ayrylyrlar

Amino asitlerin bile?iminde; C (karbon), H (Hidrojen), O (Oksijen), N (Azot) ve bunlara ek olarak da S (kükürt) bulunur

Toplam 20 çe?it amino asit vardyr

Bunlaryn içinde vücut tarafyndan yapylamayan, sadece besinlerden elde edilen 8 tanesine elzem amino asitler denir

Elzem amino asitler; triptofan, treonin, izolösin, lösin, lizin, fenilalanin, metionin ve valindir

Hücreler bir yandan yykylyr, di?er yandan yenilenir

Proteinlerin yardymyyla gerçekle?en bu yykylma ve yenilenme syrasynda, proteinlerin ço?u dy?ary atylyr

Vücutta kysa süreli yetersizlikleri giderecek kadar, az miktarda protein saklanyr

Vücuda alynan proteinlerin bir kysmy dy?ky ile dy?ary atylyr

Protein kaynaklary, hayvansal ve bitkisel olarak ikiye ayrylyr

Hayvansal kaynaklaryn yüzde 97’si, bitkisel kaynaklaryn ise yüzde 60-70’i sindirilir

Proteinlerin sindirimi midede ba?lar

Ardyndan ince ba?yrsa?a geçer, oradan da kana kary?yr

Kan dola?ymy ile karaci?ere ta?ynan amino asitler, burada enerjiye dönü?ür

Bu dönü?üm syrasynda amino asitlerden olu?an amonyak, üreye dönü?erek, idrar yoluyla dy?ary atylyr

Proteinler ne i?e yarar?
· Hücreleri onaryr ve yeniler

· Enfeksiyonlarla sava?an antikorlary üretir

· Hücre içi ve hücre dy?y syvylaryn ozmotik dengede tutulmasyny sa?lar

· Beden fonksiyonlaryyla birlikte, sinir ve kas çaly?malaryny koordine eden hormonlar ve enzimler için gereklidir

Vücudun ne kadar proteine ihtiyacy var?
Günlük enerjinin yüzde 10-15’i proteinden kar?ylanmalydyr

Bütün besin gruplaryndan tüketen bir ki?inin günlük protein ihtiyacy, kilosu ba?yna 1 gramdyr

Yani sa?lykly ve dengeli beslenen 60 kilogramlyk bir ki?inin, günde 60 gram protein tüketmesi yeterlidir

Enerji sa?lamak için fazladan alynan protein, ya?a dönü?erek depolanyr

Fazla protein tüketen bir vücut suyla birlikte, potasyum, kalsiyum, magnezyum gibi temel minerallerini kaybeder

Protein kaynaklary nelerdir?
Hayvansal kaynaklary; yumurta, et, tavuk, balyk, süt ve peynirdir

Bunlardan yumurta, et, tavuk ve balyk, elzem amino asitleri sa?lar

Bitkisel protein kaynaklary; mercimek, kuru fasulye, nohut gibi kurubaklagiller, fyndyk, tahyllar, bulgur, tam bu?day ekme?idir

Çok az miktarda da olsa, bazy ye?il sebzelerde protein bulunur ama emilimleri çok dü?üktür

Kaynak

07-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Proteinler Proteinler Hücrelerin yapy ta?laryny olu?turan proteinler, sindirim enzimleri tarafyndan parçalanarak, daha basit yapydaki amino asitlere ayrylyrlar Amino asitlerin bile?iminde; C (karbon), H (Hidrojen), O (Oksijen), N (Azot) ve bunlara ek olarak da S (kükürt) bulunur Toplam 20 çe?it amino asit vardyr Bunlaryn içinde vücut tarafyndan yapylamayan, sadece besinlerden elde edilen 8 tanesine elzem amino asitler denir Elzem amino asitler; triptofan, treonin, izolösin, lösin, lizin, fenilalanin, metionin ve valindir Hücreler bir yandan yykylyr, di?er yandan yenilenir Proteinlerin yardymyyla gerçekle?en bu yykylma ve yenilenme syrasynda, proteinlerin ço?u dy?ary atylyr Vücutta kysa süreli yetersizlikleri giderecek kadar, az miktarda protein saklanyr Vücuda alynan proteinlerin bir kysmy dy?ky ile dy?ary atylyr Protein kaynaklary, hayvansal ve bitkisel olarak ikiye ayrylyr Hayvansal kaynaklaryn yüzde 97’si, bitkisel kaynaklaryn ise yüzde 60-70’i sindirilir Proteinlerin sindirimi midede ba?lar Ardyndan ince ba?yrsa?a geçer, oradan da kana kary?yr Kan dola?ymy ile karaci?ere ta?ynan amino asitler, burada enerjiye dönü?ür Bu dönü?üm syrasynda amino asitlerden olu?an amonyak, üreye dönü?erek, idrar yoluyla dy?ary atylyr Proteinler ne i?e yarar? · Hücreleri onaryr ve yeniler · Enfeksiyonlarla sava?an antikorlary üretir · Hücre içi ve hücre dy?y syvylaryn ozmotik dengede tutulmasyny sa?lar · Beden fonksiyonlaryyla birlikte, sinir ve kas çaly?malaryny koordine eden hormonlar ve enzimler için gereklidir Vücudun ne kadar proteine ihtiyacy var? Günlük enerjinin yüzde 10-15’i proteinden kar?ylanmalydyr Bütün besin gruplaryndan tüketen bir ki?inin günlük protein ihtiyacy, kilosu ba?yna 1 gramdyr Yani sa?lykly ve dengeli beslenen 60 kilogramlyk bir ki?inin, günde 60 gram protein tüketmesi yeterlidir Enerji sa?lamak için fazladan alynan protein, ya?a dönü?erek depolanyr Fazla protein tüketen bir vücut suyla birlikte, potasyum, kalsiyum, magnezyum gibi temel minerallerini kaybeder Protein kaynaklary nelerdir? Hayvansal kaynaklary; yumurta, et, tavuk, balyk, süt ve peynirdir Bunlardan yumurta, et, tavuk ve balyk, elzem amino asitleri sa?lar Bitkisel protein kaynaklary; mercimek, kuru fasulye, nohut gibi kurubaklagiller, fyndyk, tahyllar, bulgur, tam bu?day ekme?idir Çok az miktarda da olsa, bazy ye?il sebzelerde protein bulunur ama emilimleri çok dü?üktür Kaynak