felsefe Sanat İlişkisi

**Prof. Dr. Sinsi** · 06-27-2012

FELSEFE SANAT İLİŞKİSİ

Felsefe gibi sanatta insana özgü bir etkinliktir

Ancak, felsefe yapabilmek
için toplumun belli bir kültür düzeyine erişmiş, ayrıca özgürlükçü bir
düzeye kavuşmuş olması gerekmektedir

Nitekim felsefenin ne zaman doğup
geliştiği ve ilk filozofların kimler olduğu bilinmesine karşılık, sanatın
nasıl doğduğu ve ilk sanatçıların kimler olduğu bilinmemektedir

Kimi
düşünürlere göre sanat büyüden doğmuştur

İlk sanat etkinlikleri tarih
öncesi dönemlerde yaşamış olan insanların mağara duvarlarına yaptıkları
resimlerle başlamıştır

Felsefe ili sanat işlevleri bakımından birbirlerine çok yakındır

Filozof
evren, bilgi, eylem vb

ile ilgili “doğruları”arar

Sanatçı ise “güzel”i,
“hoşa giden”i bulmaya çalışır; hatta daha da ileri gider

Acaba sanat veya sanatçı herkesin anlayabileceği bir biçimde duygu veya
düşüncelerini dile getirdiğinde bize bir şey bildirir mi ? Başka deyişle
sanatçının verdiği bilgi ne tür bir bilgidir, daha doğrusu o bir bilgi
midir? Bilimden ve hatta felsefeden farklı olarak sanat yapıtı, normal
algılanan dünya ile, nesneler dünyası ile ilgili olarak bize bir şey
bildirmez

Onda yine felsefe ve bilimden farklı olarak hiçbir olay veya yasa
ileri sürülmez ve yine bilim ve felsefeden farklı olarak onda hiç bir şey
doğru veya yanlış değildir

Sanat, sanatçının dünyasını onun gerçeğini bize
anlatır

Bu gerçek şüphesiz bilim ve felsefede alışılagelen anlamda nesnel
veya evrensel bir gerçek değildir, öznel ve kişisel bir gerçektir

Öte
yandan ama amacıda zaten bize bir şey söylemek değil , bir şey telkin etmek
veya bizde bir şey, özellikle bir duygu, bir heyecan uyandırmaktır

Bundan
dolayı onun dili bilim veya felsefenin diline en fazla yaklaştığı durumda
bile alışılagelen anlamda normal bir dil değildir, özel bir dildir

Bununla
birlikte iyi kurulmuş bir felsefi sistem bizde, iyi düzenlenmiş bir roman
veya iyi yazılmış bir şiir kadar estetik bir duygu veya heyecan uyandırdığı
da bir gerçektir

Her ikiside varligi, hayat ve insani yaratici bir zeka ile kavrar
ve yorumlar

Ancak filozofun amaci yalnizca dogru olani aramak ve kavramak
iken sanatçinin amaci güzeli bulmak, duymak ve yasamaktir

sanatçi sezgi ve coskuyu kullanirken felsefe ise akil ve mantik ilkeleri ile
hareket eder

her ikisi de dis olaylarin objektif gerçekligini ferdi duyus ve görüslerle
asmak ister

her ikisi de evrenin temelindeki ahenk ve bütünlügü bulmaya, varligin
sirlarini açmaya çaslisirlar

sanat ruh ve duygu dünyamizi kendi bilincimizde derinlestirir

felsefe ise
zihin ve düsünce dünyamizi derinlestiri

06-27-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	felsefe Sanat İlişkisi FELSEFE SANAT İLİŞKİSİ Felsefe gibi sanatta insana özgü bir etkinliktir Ancak, felsefe yapabilmek için toplumun belli bir kültür düzeyine erişmiş, ayrıca özgürlükçü bir düzeye kavuşmuş olması gerekmektedir Nitekim felsefenin ne zaman doğup geliştiği ve ilk filozofların kimler olduğu bilinmesine karşılık, sanatın nasıl doğduğu ve ilk sanatçıların kimler olduğu bilinmemektedir Kimi düşünürlere göre sanat büyüden doğmuştur İlk sanat etkinlikleri tarih öncesi dönemlerde yaşamış olan insanların mağara duvarlarına yaptıkları resimlerle başlamıştır Felsefe ili sanat işlevleri bakımından birbirlerine çok yakındır Filozof evren, bilgi, eylem vb ile ilgili “doğruları”arar Sanatçı ise “güzel”i, “hoşa giden”i bulmaya çalışır; hatta daha da ileri gider Acaba sanat veya sanatçı herkesin anlayabileceği bir biçimde duygu veya düşüncelerini dile getirdiğinde bize bir şey bildirir mi ? Başka deyişle sanatçının verdiği bilgi ne tür bir bilgidir, daha doğrusu o bir bilgi midir? Bilimden ve hatta felsefeden farklı olarak sanat yapıtı, normal algılanan dünya ile, nesneler dünyası ile ilgili olarak bize bir şey bildirmez Onda yine felsefe ve bilimden farklı olarak hiçbir olay veya yasa ileri sürülmez ve yine bilim ve felsefeden farklı olarak onda hiç bir şey doğru veya yanlış değildir Sanat, sanatçının dünyasını onun gerçeğini bize anlatır Bu gerçek şüphesiz bilim ve felsefede alışılagelen anlamda nesnel veya evrensel bir gerçek değildir, öznel ve kişisel bir gerçektir Öte yandan ama amacıda zaten bize bir şey söylemek değil , bir şey telkin etmek veya bizde bir şey, özellikle bir duygu, bir heyecan uyandırmaktır Bundan dolayı onun dili bilim veya felsefenin diline en fazla yaklaştığı durumda bile alışılagelen anlamda normal bir dil değildir, özel bir dildir Bununla birlikte iyi kurulmuş bir felsefi sistem bizde, iyi düzenlenmiş bir roman veya iyi yazılmış bir şiir kadar estetik bir duygu veya heyecan uyandırdığı da bir gerçektir Her ikiside varligi, hayat ve insani yaratici bir zeka ile kavrar ve yorumlarAncak filozofun amaci yalnizca dogru olani aramak ve kavramak iken sanatçinin amaci güzeli bulmak, duymak ve yasamaktir sanatçi sezgi ve coskuyu kullanirken felsefe ise akil ve mantik ilkeleri ile hareket eder her ikisi de dis olaylarin objektif gerçekligini ferdi duyus ve görüslerle asmak ister her ikisi de evrenin temelindeki ahenk ve bütünlügü bulmaya, varligin sirlarini açmaya çaslisirlar sanat ruh ve duygu dünyamizi kendi bilincimizde derinlestirir felsefe ise zihin ve düsünce dünyamizi derinlestiri