İi. Mahmut (1808–1839) İslahatları Nelerdir?

II Mahmut (1808–1839) Islahatları Nelerdir?

Askeri Alandaki Islahatlar
* Sekban-ı Cedit Ocağı kuruldu
* Eşkinci Ocağı kuruldu
* İlk kez askeri amaçlı nüfus sayımı yapıldı sadece erkekler sayıldı (1831)
* Yeniçeri Ocağı kaldırıldı (1826) Tarihte bu olaya “Vaka’yı Hayriye/Hayırlı Olay” denir
* Yeniçeri Ocağı’nın yerine “Asakir-i Mansure-i Muhammediye” (Muhammed’in Övülmüş Askerleri) ordusu kuruldu
* Tıp Okulu ve Harp Okulu kuruldu
NOT: Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması ile padişahlar yeniden yönetime egemen olmuştur Yapılacak ıslahatların önü açılmıştır
Yönetim Alanındaki Islahatlar
* Divan kaldırılarak yerine “nazırlılar/bakanlıklar” kuruldu
* Memurlar “iç işleri/dâhiliye” ve “dış işleri/hariciye” memurları olmak üzere ikiye ayrıldı
* Askeri ve idari işleri düzenlemek için danışma meclisleri kuruldu
* Dirlik sistemi (tımar ve zeamet) kaldırıldı memurlara maaş bağlandı
* “Sened-i İttifak” imzalandı (Sened-i İttifak; II Mahmut ile ayanlar [büyük toprak sahipleri] arasında imzalandı Sened-i İttifak’a göre ayanlar devlet otoritesini tanıyacak ıslahatları benimseyecek buna karşılık bulundukları bölgede vergi toplama hakkını elde edeceklerdi)
NOT: Osmanlı Devleti’nde demokratikleşme alanında atılan ilk adım 1808 yılında imzalanan Sened-i İttifak’tır Bu belge ile padişahın otoritesi ilk kez kısıtlanmıştı Ayrıca Osmanlı Devleti’nin ayanlara söz geçiremeyecek kadar zayıf olduğunu gösterir
Kültür ve Eğitim Alanındaki Islahatlar
* Ortaokul seviyesinde Rüştiye okulları açıldı
* Medreselerin yanında Avrupa tarzında eğitim kurumları açıldı Bu da kültür ikiliğine neden oldu
* Enderun kaldırılarak yerine devlet adamı yetiştiren okul kuruldu
* İlköğretim zorunlu oldu
* İlk defa Avrupa’ya öğrenci gönderildi
* Harp Okulu Tıp Fakültesi ve Bando Okulu açıldı
* “Takvim-i Vakayi” adıyla ilk resmi gazete çıkarıldı
Sosyal Alanda Yapılan Islahatlar
* Müsadere Usulü yani devletin vatandaşların mallarına el koyması uygulaması kaldırıldı
* İlk Posta ve Polis örgütü kuruldu
* İlk Karantina Sistemi ve Sağlık Örgütü oluşturuldu
* Kıyafette değişiklikler ve düzenlemeler yapıldı Memurlara fes ve pantolon uygulaması getirildi
* Devlet dairelerine padişah portresi asılması uygulaması getirildi
Ekonomi Alanında Yapılan Islahatlar
* Yerli malı kullanımı teşvik edildi memur ve asker elbiselerinin yerli kumaştan yapılması emredildi
* Yerli üretimi arttırmak amacıyla yerli üreticiye gümrük kolaylığı sağlandı
NOT: Her alanda (ekonomik sosyal askeri eğitim gibi) ıslahat yapan tek padişah II Mahmut’tur
NOT: 17 yüzyılda Avrupa örnek alınmamış yapılan ıslahatlar yüzeysel olmuş padişahın hayatıyla sınırlı kalmış ayaklanmalar şiddet ve korkuyla bastırılmaya çalışılmıştır 18 ve 19 yüzyılda yapılan ıslahatlarda Avrupa örnek alınmış gerilemenin nedenleri araştırılmıştı