Detlev Von Liliencron

Hayatı :
Asıl adı , Friedrich Adolf Axel olan Liliencron ; 3 haziran 1844'te , o zamanlar Danimarka'ya ait olan , Kiel'in , Schleswig-Holstein bölgesinde doğarBüyük babası , Amerika'da bir general ve George Washington'ın dostuyduBabası , Danimarkalı bir gümrük memurudur ve bir general kızıyla evlenmiştirAsker bir aileden gelen Liliencron , bu yüzden , askeri bir yaşama özlem duymuştur1863 yılında , Mainz şehrine gelerek , Prusya ordusuna girer ve teğmen olarak göreve başlarBu görevdeyken , 17 garnizonu dolaşır1866'da , Avusturya-Prusya ve 1870-71'de de , Alman-Fransız savaşlarına katılır ve her iki savaşta da yaralanır
Aldığı yaralar ve biriken borçları yüzünden , 1875'te , askerdeki görevinden yüzbaşı rütbesiyle ayrılırŞansını Amerika'da denemeye karar verirAmerikan ordusuna katılmak için başvururAncak , kabul edilmezBunun üzerine , her türlü işte çalışır ve birçok mesleği denerAhır bakıcısı , badanacı , piyanist ve dil öğretmeni olarak çalışırAncak , bu , işlerde tutunamaz ve geri dönecek parayı bile zor bulurDönüşünde , önce Hamburg'da şan öğretmeni olarak çalışırKendine ait bir kasayı açtığında , yazdığı ilk dizelerin bulunduğu bir defter bulur ve yazarlık yeteneğini keşfetmiş olur
1878'de , Helene Von Bodenhausen ile evlenir1882'de , Kuzey Frizya adası Pellworm'da , su bendi müfettişi olarak görev alırAncak , borçları yüzünden , bu görevi de bırakmak zorunda kalırDaha sonra , Schleswig'in bir köyünde , bir memuriyete gelir1885'te eşinden ayrılır ve serbest yazar olarak ; Berlin , Münih ve Altona'da çalışır
Münih'in sanat çevresinde , belli başlı edebiyatçılarla , özellikle de naturalist akımın üyeleriyle tanışırBu yazarlardan biri de Bierbaum'durBu çevrede , adı yavaş yavaş duyulmaya başlayınca ; 30 yıl boyunca , başına dert olan borçlarından da kurtulmaya başlarBir süre sonra Holstein'daki Kellinghusen'in yönetimine getirilirBu görevde , 1887'ye kadar kalır1889'da , Hamburg Ottersen'e gelirBurada ; Dehmel , Falke ve Spiero ile tanışır1890'da , ikinci kez evlenirAynı yıl , "Modern Yaşam Derneği" 'ni kurar
1899'da 3 kez evlenir ve Hamburg yakınlarında bir yere taşınır1901'de , imparator 2Wilhelm , kendisine onur maaşı bağlarYazar , bu maaşı hayatı boyunca alacaktır1909'da , Kiel Üniversitesi ona ; "Honoris Causa" , yani "Onurlu Görev" doktoru ünvanı verirBir süre sonra , ailesi ile birlikte , Fransa'ya gider40 yıl sonra , yine savaş ortamına girmiştirAynı yıl , ülkesine geri döner ve Hamburg yakınlarındaki , Alt-Rahl-Stedt'e yerleşirYazar , burada , 22 temmuz 1909'da ölür

Eserleri :
Liliencron'un ilk eseri , 1883 yılında yazdığı , "Bir Yaverin At Gezintileri ve Diğer Şiirler" adlı kitabıdırBirkaç dizelik kıtalardan oluşan bu kısa şiirler , savaşın trajik güzelliğini ve dramatik karakterini anlatırEmpresyonist bir yapıya sahip olan şair , gelenekçiliğin her türüne karşı gelirSavaşı , vatan ve yurttaşlık sevgisinin temeli olarak görürHer dört dizenin ya da her dört kıtanın içinde , şair ; savaş alanını betimlerAğaç gölgesinde yatan yaralılar , can çekişenlerin çığlıkları , uzaktan duyulan borazan sesleri , gökyüzünde bir karga sürüsünün uçuşu , bu savaş alanı betimlemelerinde yer alır
Kitapta yer alan , "Buğdaylar Arasında Ölüm" adlı şiir , hasat zamanı olgunlaşmış başaklar arasında , 2 gündür yaralı yatan bir askeri anlatırAsker can çekişmektedirAncak , hasat zamanının neşesine sahiptir ve kendini bir şenlikteymiş gibi görür"Uzakta Borazan Sesleri" adlı şiirde; süvari alayı , borazan sesine göre , uygun adımlarla ilerlemektedirSesler yavaş yavaş yok olur ve ıssız yolda , sadece bir kelebeğin sesi duyulur"Mezarlıkta" adlı şiir ise , aynı motifle başlayıp biten iki dizeden oluşurYağmurlu bir günde ; unutulmuş mezarlar , ıslanmış haçlar , silinmeye yüz tutmuş mezar taşları betimlenmektedirKitapta , ayrıca , denizi ve doğayı betimleyen bir dizi lirik şiir vardır
Liliencron , daha sonra , sırasıyla şu eserleri yazmıştır : 1885'te " Efendi Knut" , adlı bir dram , 1886'da "Randzowlar vePogwischler" adlı bir dram , "Triefel ve Palermo" adlı bir trajedi ve "Bir Yaz Savaşı" adlı bir roman yazar1887'de "Çalışmak İnsanı Soylu Yapar" adlı bir dram ile "Bleide Hümmelsbüttel" adlı bir roman yazar"Bleide Hümmelsbüttel" , dekoratif ve canlı bir eserdirEser , bir konunun sınırlarına sığmazAncak , yine de , bir destan havası verir1888'de "Merowingeler" adlı bir trajedi ve "Dalgalanan Bayraklar Altında" adlı bir öykü kitabı yazarLiliencron'un tiyatro eserleri , özgün bir karaktere ve dramatik gelişime sahip değildirTek tek sahneler , güçlü ve dolgun bir anlatıma sahiptir
Liliencron , 1889'da , "Şiirler" adlı kitabını yazarAynı yıl , bir öykü kitabı olan , "Mesen" 'de çıkar1890'da "Düzlüğü Aşanlar" ve "Yaprak Tacı ve Diğer Şiirler" adlı şiir kitaplarını , 1891'de ise "Savaş ve Barış" adlı öykü kitabını yazar1893'te "Yeni Şiirler" 'i , 1895'te ise "Savaş Öyküleri" 'ni yazar
Liliencron , 1896'da , "Poggfred (Kurbağa Barışı) : Baş Aşağı Bir Destan" adlı bir eser yazarBu şiirsel destanın yazım tarihi , 1879'lara kadar uzanırEserde , stil ve formların kesintisiz oluşu , Liliencron'un başarısı sayılır12 şarkılık destan ; ne esas bir kahramana , ne de kesintisiz devam eden bir konuya sahiptirEserin başı ve sonu belirsizdirYazar , eserin girişinde ; "Hem baştan , hem de sondan okuyabilirsinizİsterseniz eserin ortasından da başlayabilirsiniz" demiştirYazar , Richard Dehmel'e adanan bu 12 şarkılık destanı ; 1904'te , 24 ve 1908'de de , 29 şarkıya genişletmiştir
Poggfred , doğanın ortasında yapayalnız duran küçük ve masalsı bir saray-ev'dirBurada , fantezi ; gerçeğin izin vermediği her şeyi , düş dünyasında yaşatmaktadırBireysel olarak yaşanmışlıklar , genel insani şeylerin yanında yer alırKozmik olan , dünyeviliğin ; fanteziler de , nesnelliğin yanında yer alırAğırbaşlılık , ironi ile ; coşku , grotesk ile ; derin düşünce de , banallikle karışırİsa ; Sezar ve Hannibal ile karşılaşırDante ve Byron gibi ünlü şairlerden , alıntılar yapılırSavaş ve ölüm , sevgi ve evlilik , nefret ve öç , bir arada bulunurDoğa , baş tacı edilirDin ; Tanrı ve ölümden korku , olarak kabul edilirYaşam ise ; acı , korku ve kavgayla dolu olarak betimlenirLiliencron , destanına , mizahi bir görünüm vermiştirKendini , dönemini , eserlerini ve şiir formunu , satirik bir şekilde yorumlar
Liliencron'un , "Poggfred" 'den sonra yazdığı eserler şunlardır : 1897'de "Savaş ve Oyunlar" , 1899'da "Sol Dirsekle" adlı bir roman , 1900'de "Krallar ve Çiftçiler" ile "Çavdar ve Buğday" adlı öykü kitaplarını ve "Otobiyografik Taslak" ile "Sis ve Güneş" adlı kitaplarını yazar1901'de "Bataklardan ve Kumullardan" adlı öykü kitabını , 1903'te "Renkli Ganimet" adlı şiir kitabını yazar1904'te "Binbaşının Çıngırağının Maceraları" adlı öykü kitabını , 1906'da " Baladlar Kroniği" 'ni , 1908'de "Yaşam ve Yalan" adlı otobiyografisini , 1909'da ise "İyi Geceler" adlı şiir kitabıyla , "Son Hasat" adlı öykü kitabını yazarLiliencron'un ayrıca , 200'den fazla mektubu vardır

Sanatı :
Liliencron , romantik gelenekten ayrılan ilk Alman şairlerden biridirMizah duygusuyla beslenen şiirleri , doğalcı olmaktan çok , empresyonist (İzlenimci)'tirHareketli ve zaman zaman güç bir yaşamı olan Liliencron ; doğalcılıkla empresyonizm akımlarını belli yönleriyle şiirinde birleştirmiştirOnun empresyonizmi , saf ve doğal bir yaradılıştadırKarşısına çıkanı , olduğu gibi kabul eder ; onu duygularla çözümlemezGündelik yaşamdan , canlı , küçük olayları şiirine katarken , doğalcılığın ayrıntılara inme yönetimine kapılmamış ; tutumlu bir dil anlayışı ve birkaç çizgi ile anı yakalayıp şiir dolu resimler oluşturmuşturDildeki tutumu ; şiirinde yakaladığı anı , büyük bir yoğunlukla , yer yer çarpıcı bir etkiyle yansıtmasını sağlamıştırÖlçülü bir duygusallık , dilindeki sürükleyicilik , ses oyunları , nesneye ve olaylara yapaylıktan uzak yaklaşımı , onu ; döneminin , en önemli şairlerinden biri yapmıştırOnun şiirleri , natüralizm ve yeni romantizm arasındaki dönemi kapsarModern hayatın tematize edildiği şiirleri , erken dönem empresyonistleri de etkilemiştir
Liliencron'un erken dönem eserleri , daha duygusaldırModern yaşama ; farklı duyu etkilerini karıştırıp , edebi duruma getiren bir Sinestezi (Duyum İkiliği) ile tepki vermektedirİlk yayınlanmış şiirlerinde bile görülen ve Liliencron'un her zaman denediği form zenginliği ; farklı ve zor dizelerle , şiir formlarını ustalıkla kullandığını göstermektedirO , şiirlerinde , genç kuşağın yaptığı gibi , sadece hayatın kötülüklerini yansıtmamış ; tam tersine , doğayı , duyduğu ve gördüğü şekilde betimlemiştirİlk eserlerini yayınlamaya başladığı yıllarda, diğer şairlerin düştüğü yanlışlardan kaçınmış ; katıldığı savaşların ve yaşadığı serüvenlerin verdiği olgunlukla , insanın en kutsal duygularını , yetkin bir şekilde anlatmıştır
Şair , bütün derinliğine rağmen , materyalist bir insandırKişiliğinin tinsel yönü , fazla gelişmemiştirBu bakımdan , natüralist akım , gerek duygusu gerekse hayat görüşü açısından , kendisi için en uygun sanat anlatımı olmuş ; gerçekliği , tam bir bağlılıkla yansıtma olanağını kendisine vermiştirAvcı ve subay olduğu için , doğal hayatı çok iyi tanıyor ve eserlerinde , yetkin bir üslup ve şekil içinde canlandırabiliyorduAyrıca , tinsel sorunları , felsefi yoldan çözmek yerine ; hayatı olduğu gibi yansıtmayı yeğliyordu
Liliencron'un özelliği ; Münih şair çevresinin , cılız idealizmini bozguna uğratmış olmasıdırOnların , kuşaktan kuşağa geçen ve artık yürürlükten kalkmış olan sanatlarını , Liliencron ; güçlü bir empresyonizmle yenilemiştirOnun , Münih şair çevresinin öykünmeci , duygusal soğukluğunu Mörike , Lenau , Eichendorff ve Platen'den aldığı açıktır
Onun şiirinde , iki özellik öncelik gösterir : Doğa sevgisi ve tonlamasındaki erotik unsurları , günlük yaşamda ön plana çıkarmasıLirik stil , onda ; kendi ruh durumunun , bir imitatio (Kopya)'sudur ve katı form kurallarına bağlı kalmayı gerektirmezLiliencron , "Naturalistler" adlı şiirinde , naturalist lirikten uzaklaşmasını ve şiir sanatının koşullarını ; mizah ve en zarif sanatçı eli olarak açıklarMizah ve Heine geleneğinde ironik bir ton , onu ; hem naturalistlerden , hem de " Sanat , sanat içindir" düşüncesindeki estetikçilerden ayırır
Liliencron'nun şiiri , olup biten her ana ışık tutar ve ardı ardına akan , renkli imgeler ve görüntülerle yüklüdürDizeler , canlı ve ölçülü bir sağlamlık içerirYaşanan zamanın canlılığına yönelen Liliencron , yaşama aşkının şarkısını söyler ve yeryüzü neşesini muştularÖlüm takıntısı olarak , yer yer göze çarpan melankolinin izini sürmekten uzaktır oUyakların ya da dizelerin gevşekliğine el atmayı düşünmez"Sicilya Kıtaları" diye adlandırılan , en zor kıtalara yönelirAncak , sözcüklerin seçimindeki ince ve özenli hesaplama , argo kullanımının belirgin olduğu yerlerde ya da belirsiz terimlerle yansıtılan ironik kullanımlar karşısında gerilemezBu serbest davranış , bohem görünüş , yer yer göze çarpan lirizm ve imgelerinin kabul edilemez özgünlüğü yüzünden ; Liliencron'a , pek çok kez sitem edilebilirŞair anılarının , deneyimlerinin ve çağrışımlarının gücüyle yazmaktadırDoğanın gösterileri de , Liliencron'un esinlendiği bir alandırVe özellikle de , doğum yeri olan Holstein'ın buruk görünümü , alçakgönüllü ve yoksul insanlarının kaba saba duyarlıkları , onun şiirinin temelini oluştururAncak , tüm bu ögeler şairin yazımında ; derinlikli ve insancıl tablolara ve betimlemelere dönüşür
Liliencron'un , varolma sorunları sonucu oluşan kırgınlığı , "Açlık" şiirinde betimlenirModern hayatın eleştirisi , birçok şiirinde ; örneğin "İstasyonda" şiirinde görülür"New York'da Broadway" adlı şiirinde ; kendini , çaresizlik ve korku içerisinde hissettiği bu dev şehri betimlerTüm çığlıklar , itişmeler ve küfürlerden kurtulmak için , düşsel bir idil'e kaçarBu , onun tutuna bildiği tek şeydirBüyük caddelerden uzakta , romantik bir doğanın ortasında , kırılmış olan ben duygusunu ve toplum birliğini yeniden kazanmaya çalışırLiliencron , modern hayatın rahatsız ediciliğini yaşamış olduğundan ; sanatın başarabilecekleri konusundaki kuşkuları da , bu noktada başlarLiliencron'un doğa liriğinde , doğa ve görünüm ; devamlı bir kaçış ortamı işlevi görürAncak , umut edilen uyum , hiçbir zaman sürekli olmaz"Bir Yaz Boyunca" ve "Mart Günü" şiirlerinde olduğu gibi , kısa süren bir mutluluk olarak kalır
Liliencron , sanatla , kendisine ait sanatsal bir karşı-dünya yaratmaya çalışmış olsa bile ; tarzının , hayatını estetik kılmakla ilgisi yoktuŞiirlerinden bazıları , Brahms ve Richard Strauss tarafından bestelenmiştir
Kaynakça :
-Alman Edebiyatı Burhanettin Batıman
Remzi Kitabevi-1945
-Dictionnaire des Litteratures Philippe van Tieghem/1984
-Dictionnaire Biographique des Auteurs Laffont-Bompiani /1964
-Le Nouveau Dictionnaire des Oeuvres Laffont-Bompiani /1994
-Kindler Neues Literatur Lexikon 1990
-Encyclopedia Britannica 1911 Baskısı
-The Columbia Encyclopedia 2001 Baskısı
-Ana Britannica Ana Yayıncılık / 1986
-Büyük Larousse Gelişim Yayınları / 1986
-Türk Ansiklopedisi Milli Eğitim Yayınları / 1946
-Sosyalist Kültür Ansiklopedisi May Yayınları/1979