Ikilemeler

Anlatım gücünü arttırmak, anlamı pekiştirmek, kavramı zenginleştirmek amacıyla aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın yahut karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran iki sözcüğün yan yana kullanılmasıdır

I -Yapı Ve Kuruluş Bakımından İkilemeler :

1) Yansımadan kurulan ikilemeler

* Bebek mışıl mışıl uyuyordu

* Cam şangur şungur kırıldı



2) Türkçe ve yabancı sözcüklerle kurulan ikilemeler

* Güçlü kuvvetli bir delikanlıydı

* Hal hatır sormak için eve kadar geldi



3) Sayılarla yapılan ikilemeler

* Sekiz on kişi üstümüze saldırdı

* Üç beş kuruş kazanmaya çalışıyor



4) Tamlamalarla yapılan ikilemeler

* Güzeller güzeli bir kız aklımı çeldi

* Kahramanlar kahramanı Atatürk



5) Pekiştirmeli ikilemeler

* Temiz mi temiz bir otelde kaldık

* Güzel mi güzel yemekler yapmış



6) Aynı türden sözcüklerle yapılan ikilemeler

* Yıldan yıla yaşlanıyorum (isimlerle)

* Kendi kendinize zarar vermelisiniz (zamirlerle)

* Yarım yamalak konuşmasını anlamıyorum (sıfatlarla)

* Güle oynaya okula gitti (ulaçlarla)

* Haydi haydi kazanır bu çalışmayla (ünlemlerle)

* Durur durur hatırlar eski günleri (eylemlerle)



7) Yakıştırma sözcüklerle yapılan ikilemeler (m’li) ikileme

* Şaka maka derken gerçek oldu

* Bu zamanda memur ev mev alamaz

* Çoluk çocuk pikniğe gittik



II-Anlam Bakımından İkilemeler :

1) Anlamı güçlendirmek için yapılan ikilemeler

* Dün akşam güle güle bir hal olduk

* Onu yalvara yalvara ikna ettik



2) Anlamı çoğaltmak için yapılan ikilemeler

* Bu yumuk yumuk eller geleceğe uzanıyordu

* Ev ev dolaşıp kitaplarını pazarlıyordu



3) Aynı anlamlı sözcüklerle yapılan ikilemeler

* Gecenin ilerlemiş saatinde ses seda kesilmişti

* Evlerine gidince yüz surat vermedi bize



4) Yakın anlamlı sözcüklerle kurulan ikilemeler

* Akıl fikir bırakmadı ki insanda

* Eş dost bizi hiç yalnız bırakmaz

* Hısım akraba sizi soruyor



5) Karşıt anlamlı sözcüklerle kurulan ikilemeler

* Er geç benim sözlerime geleceksin

* Uzak yakın tüm akrabalar bizde toplandı