Ikilemeler
 

Anlatım gücünü arttırmak, anlamı pekiştirmek, kavramı zenginleştirmek amacıyla aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın yahut karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran iki sözcüğün yan yana kullanılmasıdır.

I -Yapı Ve Kuruluş Bakımından İkilemeler :

1) Yansımadan kurulan ikilemeler

* Bebek mışıl mışıl uyuyordu.

* Cam şangur şungur kırıldı.



2) Türkçe ve yabancı sözcüklerle kurulan ikilemeler.

* Güçlü kuvvetli bir delikanlıydı.

* Hal hatır sormak için eve kadar geldi.



3) Sayılarla yapılan ikilemeler

* Sekiz on kişi üstümüze saldırdı.

* Üç beş kuruş kazanmaya çalışıyor.



4) Tamlamalarla yapılan ikilemeler

* Güzeller güzeli bir kız aklımı çeldi.

* Kahramanlar kahramanı Atatürk



5) Pekiştirmeli ikilemeler

* Temiz mi temiz bir otelde kaldık.

* Güzel mi güzel yemekler yapmış.



6) Aynı türden sözcüklerle yapılan ikilemeler

* Yıldan yıla yaşlanıyorum. (isimlerle)

* Kendi kendinize zarar vermelisiniz. (zamirlerle)

* Yarım yamalak konuşmasını anlamıyorum. (sıfatlarla)

* Güle oynaya okula gitti. (ulaçlarla)

* Haydi haydi kazanır bu çalışmayla. (ünlemlerle)

* Durur durur hatırlar eski günleri. (eylemlerle)



7) Yakıştırma sözcüklerle yapılan ikilemeler. (m’li) ikileme

* Şaka maka derken gerçek oldu.

* Bu zamanda memur ev mev alamaz.

* Çoluk çocuk pikniğe gittik.



II-Anlam Bakımından İkilemeler :

1) Anlamı güçlendirmek için yapılan ikilemeler.

* Dün akşam güle güle bir hal olduk.

* Onu yalvara yalvara ikna ettik.



2) Anlamı çoğaltmak için yapılan ikilemeler.

* Bu yumuk yumuk eller geleceğe uzanıyordu.

* Ev ev dolaşıp kitaplarını pazarlıyordu.



3) Aynı anlamlı sözcüklerle yapılan ikilemeler.

* Gecenin ilerlemiş saatinde ses seda kesilmişti.

* Evlerine gidince yüz surat vermedi bize.



4) Yakın anlamlı sözcüklerle kurulan ikilemeler.

* Akıl fikir bırakmadı ki insanda.

* Eş dost bizi hiç yalnız bırakmaz.

* Hısım akraba sizi soruyor.



5) Karşıt anlamlı sözcüklerle kurulan ikilemeler.

* Er geç benim sözlerime geleceksin.

* Uzak yakın tüm akrabalar bizde toplandı.