Jet Motorları Nasıl Çalışır?

Jet Motoru



Jet motoru dışarıdan aldığı havayı jet yakıtı ile yakıp yanma sonucu oluşan basıncı egzozdan dışarı fışkırması için tasarlanmış kendi kendini takviye eden mekanizmalara verilen isimdirBu fışkırma sonucu ileriye doğru bir itme kuvveti oluşurBu kafa karıştırıcı tanımlamayı birazdan açacağızAncak bilinmesi gereken önemli bir nokta jet motorları kendi kendini besleyecek şekilde tasarlanmıştırHer ne kadar anlaşılmaz bir gibi görünen bir mekanizması olsa da aslında bir jet motoru normal bir araç motorundan çok daha basit bir mekanizmayla çalışır ve çok daha az parçası vardırİnsanların jet motorları hakkında en çok sorduğu sorulardan biri jet motorlarındaki yanma sonucu oluşan basınç neden her iki taraftan değil de sadece arka taraftan çıkarElbette bu sorunun cevabı jet motorlarının çalışma mekanizması kadar çok basittirÇünkü jet motorlarının içinde 3 kademe halinde bulunan pervanelerin yönü ve boyutu ile alakalıdır
Jet Motoru Nasıl Çalışır
Klasik jet motorlarında 3 kademeden oluşan bir pervaneler sistemi mevcutturBaştan itibaren ilk kademe pervanelere fan denirİkinci pervane kademesine kompresör denir Üçüncü ve son arka pervanelere de türbin kademeleri denirAncak bu üç kademe pervanelerde sadece 1 mil(demir çubuk) üzerine sabitlenmiştirBiri döndüğünde bu milin üzerinde yer alan her üç kademede aynı hızla döner

Öndeki ilk kademe fanlarının görevi atmosferdeki havayı toplayıp jet motorunun içine itmektirBu kısım motordaki en büyük pervanelerden oluşurTek görevi budur
İkinci kısımda yer alan pervaneler sistemine kompresör denirKi jet motorlarındaki en küçük pervaneler burada yer alırAncak sayı olarak en çok pervanede burada yer alırKompresörün görevi fanın jet motorun içine çektiği havayı alıp sıkıştırıp daha büyük bir basınçla yanma odalarına göndermektirFandan devraldığı havayı daha da sıkıştırabilmesindeki marifet daha küçük olmalarıdırYani insanların kafasını kurcalayan özellikte budur
Yanma Odaları
Yanma odaları aslında ağzı açılmış ve çivi ile kenarlarına bir sürü delik açılmış birer konserve kutuları gibidirHer yanma odasında bir adet buji bulunurAynı zamanda her yanma odasına da jet yakıtının dışarıdan içeriye aktığı birde boru bağlıdırBujiye akım verildiğinde kıvılcım çıkar bu kıvılcımlar yanma odalarına akan yakıtı tutuştururBu tutuşma sonucu yanma gerçekleşir ve bu yanma bir basınç oluştururBu basınç yanma odasından çıkmak için yol arar ve en kolay yol olan arka taraftaki büyük delikten dışarı fışkırırKompresörün yanma odalarına bastığı havadan dolayı bu yanma sürekli devam eder ve bu fışkırma süreklilik kazanırAncak asıl mekanizmayı harekete geçiren yanma odalarının büyük deliklerinin önünde yer alan arka tribün(son kademe pervane sistemi) sistemidirYanma odalarının büyük deliklerinden fışkıran yanmış gazlar bu tribünün pervanelerine çarparak dönmelerini sağlarBu dönme sonucu aynı mil üzerinde yer alan ilk kademe pervane sistemi yani fan içeriye hava basarYine aynı mil üzerinde yer alan kompresör bu havayı daha büyük bir basınçla yanma odalarına yollarBu şekilde mekanizma yakıt aktığı sürece kendi kendini takviye ederek çalışmasına devam ederBu arada yanma odalarında oluşan bu yüksek basınç arkadaki tribünlere çarpıp döndürdükten sonra egzozdan tekrar atmosfere fışkırırBu fışkırma sonucu ileriye doğru bir iteme kuvveti oluşturİşte jet motorlarının çalışma mekanizması ve uçakların uçabilmesindeki mucize budur