Jet Motorları Nasıl Çalışır?
 

Jet Motoru

http://frmsinsi.net/images/frmsinsim...sinsi.net_.jpg

Jet motoru dışarıdan aldığı havayı jet yakıtı ile yakıp yanma sonucu oluşan basıncı egzozdan dışarı fışkırması için tasarlanmış kendi kendini takviye eden mekanizmalara verilen isimdir.Bu fışkırma sonucu ileriye doğru bir itme kuvveti oluşur.Bu kafa karıştırıcı tanımlamayı birazdan açacağız.Ancak bilinmesi gereken önemli bir nokta jet motorları kendi kendini besleyecek şekilde tasarlanmıştır.Her ne kadar anlaşılmaz bir gibi görünen bir mekanizması olsa da aslında bir jet motoru normal bir araç motorundan çok daha basit bir mekanizmayla çalışır ve çok daha az parçası vardır.İnsanların jet motorları hakkında en çok sorduğu sorulardan biri jet motorlarındaki yanma sonucu oluşan basınç neden her iki taraftan değil de sadece arka taraftan çıkar.Elbette bu sorunun cevabı jet motorlarının çalışma mekanizması kadar çok basittir.Çünkü jet motorlarının içinde 3 kademe halinde bulunan pervanelerin yönü ve boyutu ile alakalıdır.
Jet Motoru Nasıl Çalışır
Klasik jet motorlarında 3 kademeden oluşan bir pervaneler sistemi mevcuttur.Baştan itibaren ilk kademe pervanelere fan denir.İkinci pervane kademesine kompresör denir. Üçüncü ve son arka pervanelere de türbin kademeleri denir.Ancak bu üç kademe pervanelerde sadece 1 mil(demir çubuk) üzerine sabitlenmiştir.Biri döndüğünde bu milin üzerinde yer alan her üç kademede aynı hızla döner.

Öndeki ilk kademe fanlarının görevi atmosferdeki havayı toplayıp jet motorunun içine itmektir.Bu kısım motordaki en büyük pervanelerden oluşur.Tek görevi budur.
İkinci kısımda yer alan pervaneler sistemine kompresör denir.Ki jet motorlarındaki en küçük pervaneler burada yer alır.Ancak sayı olarak en çok pervanede burada yer alır.Kompresörün görevi fanın jet motorun içine çektiği havayı alıp sıkıştırıp daha büyük bir basınçla yanma odalarına göndermektir.Fandan devraldığı havayı daha da sıkıştırabilmesindeki marifet daha küçük olmalarıdır.Yani insanların kafasını kurcalayan özellikte budur.
Yanma Odaları
Yanma odaları aslında ağzı açılmış ve çivi ile kenarlarına bir sürü delik açılmış birer konserve kutuları gibidir.Her yanma odasında bir adet buji bulunur.Aynı zamanda her yanma odasına da jet yakıtının dışarıdan içeriye aktığı birde boru bağlıdır.Bujiye akım verildiğinde kıvılcım çıkar bu kıvılcımlar yanma odalarına akan yakıtı tutuşturur.Bu tutuşma sonucu yanma gerçekleşir ve bu yanma bir basınç oluşturur.Bu basınç yanma odasından çıkmak için yol arar ve en kolay yol olan arka taraftaki büyük delikten dışarı fışkırır.Kompresörün yanma odalarına bastığı havadan dolayı bu yanma sürekli devam eder ve bu fışkırma süreklilik kazanır.Ancak asıl mekanizmayı harekete geçiren yanma odalarının büyük deliklerinin önünde yer alan arka tribün(son kademe pervane sistemi) sistemidir.Yanma odalarının büyük deliklerinden fışkıran yanmış gazlar bu tribünün pervanelerine çarparak dönmelerini sağlar.Bu dönme sonucu aynı mil üzerinde yer alan ilk kademe pervane sistemi yani fan içeriye hava basar.Yine aynı mil üzerinde yer alan kompresör bu havayı daha büyük bir basınçla yanma odalarına yollar.Bu şekilde mekanizma yakıt aktığı sürece kendi kendini takviye ederek çalışmasına devam eder.Bu arada yanma odalarında oluşan bu yüksek basınç arkadaki tribünlere çarpıp döndürdükten sonra egzozdan tekrar atmosfere fışkırır.Bu fışkırma sonucu ileriye doğru bir iteme kuvveti oluştur.İşte jet motorlarının çalışma mekanizması ve uçakların uçabilmesindeki mucize budur