08-20-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası Kapatılması
Kapatılması
Şubat 1925'te baş gösteren Şeyh Said isyanı dolayısıyla Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası iktidar tarafından eleştirilere maruz kalmıştır Dönemin başbakanı Ali Fethi Okyar istifa etmiş ve güvenoyu alarak başbakan olan İsmet Paşa Takrir-i Sükun kanununu yürürlüğe koyarak basına ciddi cezalar kesilmesinin yolunu açmıştır Bu arada TCF'nin kapatılması süreci hızlanır ve fırka 5 Haziran 1925'te kapatılır Haziran 1926'da İzmir Suikasti sonrasında bazı paşalar tutuklanır ve idam hükmüyle yargılanır Fakat içlerinde Kazım Karabekir ve Ali Fuat Paşa gibi İstiklal Savaşı'na katılanlar da bulunduğu bu komutanlar, Türk Ordusu subaylarının protesto gösterileri sonucu, Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın "özel affı" ile idamdan kurtulmuşlardır
13 Şubat'ta Şeyh Sait isyanı başladı 15 isyan bölgesinde hükümet sıkıyönetim ilan etti Elaziz, Genç, Muş, Ergani, Dersim, Diyarbakır, Mardin, Urfa, Siverek, Siirt, Bitlis, Van, Hakkari, Kiğı, Hınıs TCF'nin bu yerlerde dini propaganda yaptığı iddia edildi Ali Fethi Bey başvekillikten istifa etti, CHF içindeki aşırı kanat sertlik yanlısı İsmet Paşa'yı başa getirdi 4 Mart'ta Takrir-i Sükun Kanunu kabul edildi Tevhidi Efkar, Son Telgraf, İstiklal, Sebilürreşad, Aydınlık, Orakçekiç gibi gazete ve dergiler kapatıldı İstiklal Mahkemeleri kuruldu TCF, yasadışı bir örgütmüş gibi yargılandı ve 3 Haziran 1925'de bütün şubeleri kapatıldı Fırkanın kapatılmasının en büyük nedeni olarak fırka programındaki 6 madde gösterildi: "Fırka efkar ve itikadatı diniyyeye hürmetkardır " şeyh sait isyanın nedenleri:
Kaynak : Wikipedia
|
|
|