Osmanlıda İlk Düzenli Posta Teşkilatı

osmanlıda ilk posta teşkilatını kim kurdu - Osmanlıda Posta Teşkilatı - Osmanlıda İlk Düzenli Posta - İlk Düzenli Posta Teşkilatı - Osmanlıda ilk düzenli posta ne zaman kuruldu




İlk Posta Teşkilatı Tanzimat Fermanıyla yaşanan gelişmelerin sonucu olarak Osmanlı Devletinin tüm halkının ve yabancıların posta ihtiyaçlarına cevap vermek amacıyla II Abdülmecit tarafından 23 Ekim 1840 tarihinde kurulmuştur


Osmanlı Devleti'nde Posta Teşkilatı

İlk Postahane ise İstanbul'da Yeni Camii avlusunda Postahane-i Amire adı ile açılmış İlk memurlar Süleyman Ağa, tahsildar Sofyalı Ağyazar Türkçe dışında yazılmış gönderilerin adreslerini tercüme etmek üzere mütercim olarak atanmışlardır




Mehmed Ali Bey Tarafından Posta ve Telgraf Mecmuasında Yayımlanan Bir Makale
Mehmet Ali, Postahane-i Amire (Yenicami Postahanesi), PTM, sayı:180, (Nisan 1331)

Postanın kuruluş döneminde postahane olarak kullanılmak üzere ayrılan binanın, işlemler için elverişli olmaması nedeniyle yeni bir postahane binası yapımı için çalışmalara başlanmıştır Postahane binasının, taşımacılıkta kullanılan hayvanları alacak kadar geniş olması ve aynı zamanda başkentin en işlek ticari merkezlerinden birinde bulunması, sahile yakın olması gerektiği için en uygun nitelik ve şartlar taşıyan Yeni Cami Meydanında bulunan Yeni Cami’ye ait arsanın içinde ahşap bir Postahane binası inşa edilmişti Bu binanın alt katı, gişelere ve işlem yerlerine, üst katı da Posta Nezareti dairesi ile İdari kalemlere ayrılmıştı Yeni Cami Meydanı geniş olduğundan Rumeli’den her biri 130 hayvanla ve 40 Jandarma gözetiminde gelen postanın alınıp verilmesi rahatça gerçekleştirilebiliyordu Hatta önceleri Yeni Cami Meydanında Salı günü kurulmakta olan pazar, aynı gün postanın da buraya varacak olması yüzünden sıkışıklığa meydan verilmemesi için Pazartesi günlerine alınmıştıBu binanın resmi, Osmanlı Devletinde Şehir Postasının kuruluşunun 50 Yıldönümü anısı olarak basılmış olan pulların üzerinde görülmektedir Resimde Postahanenin yanında görünen diğer bina da Yenicami sebil ve çeşmesidir İstanbul’daki menzilhane Yerebatan’da bulunuyordu Burada üç yüzü aşkın hayvan bulunuyordu Postanın kuruluşunda ilk olarak yönetimin başındaki kişiye posta müdürü denilmiş, daha sonra Posta Nazırı unvanı verilmiş ve nazırlar da bu binada bulunmuşlardır Posta Nazırları ve görev yaptıkları dönemler sırasıyla şöyledir:

1287 (Rumi)senesinde Posta ve Telgraf Nezareti tevhit edilerek Posta ve Telgraf Nazırlığına sırasıyla

1287 senesinde Posta ve Telgraf idarelerinin birleştirilmesiyle bir nazırın yönetimine verilmesinden sonra Postahane-i Âmireye, Dersaadet Postahanesi adı verilerek bir Müdürün yönetimine verilmiş ve Müdürlüklerine sırasıyla, Ali Mümtaz Bey, Lebib Efendi, Ahmet Efendi, Vehbi Efendi getirilmiş ve bundan sonra Mehmet Ali Bey Dersaadet Postahanesi Müdürü olmuştur Mehmet Ali Bey, Dersaadet Postahanesinin Paket Postahanesine çevrilmesine kadar 1314 senesinden 1325 senesine kadar Postahane müdürlüğünü sürdürmüştür Eski Postahane binası işlemlerin artan yükünü tayşıyamadığı ve bütün ileri ülkelerde postahane binaları büyük ve kullanışlı bir şekilde inşa edildiği halde Osmanlı başkentindeki postahanenin böyle eski ve ahşap bir binada bulunması uygun olmadığından bu eski bina 1306’da yıktırılarak yerine aynı yere ikinci postahane binası inşa edilmiştir

Binanın inşası için bir ihale açılmış ve bu ihale sonunda inşaatın yapım işi 12000 altın lira ile Şeyh Talat Efendi’ye verilmiştir İnşaata hemen başlanmış ancak, ikinci katın duvarları bitmek üzereyken, binanın temellerinin sağlam olmadığı yolunda bazı söylentiler çıkmış ve inşaat bir süre için durdurulmuştur Birkaç kez binanın temelleri incelenmiş ve sonunda sağlamlığı onaylanarak, inşaatın tamamlanması istenmiştir Sonuçta Padişah II Abdülhamit’in doğum gününe rastlayan 22 Eylül 1308 tarihinde Posta ve Telgraf Nazırı Hasan Âli Efendi tarafından resmi açılışı yapılmıştır Bina diğer bazı ekleriyle birlikte 15000 liraya mal olmuştur
Posta İşlemlerinin artması üzerine bu bina da yetersiz kalınca evrak postası yeni inşa edilen binaya alınarak Yenicami Postahanesi de 1325 senesinde yalnızca Paket Postahanesi olarak işletilmeye başlanmıştır

Please register or login to add your comments to this article

1843 yılında telgrafın icadını müteakip 11 yıl sonra Türkiye'de de telgraf hizmeti başlamış, bu hizmeti disipline etmek üzere 1855 yılında ayrı bir Telgraf Müdürlüğü kurulmuştur
1871 yılında ise Posta Nazırlığı ile Telgraf Müdürlüğü birleştirilerek Posta ve Telgraf Nezaretine dönüştürülmüştür
1876 yılında milletlerarası posta nakli şebekesi kurulmuş, 1901 yılında ise koli ve havale işleminin kabulüne başlanmıştır
23 Mayıs 1909 tarihinde ilk manuel telefon santralının İstanbul'da hizmete verilmesinden sonra Posta ve Telgraf Nezareti, 1909 yılında Posta, Telgraf ve Telefon Nezareti haline dönüştürülmüş, 1913 yılında da Posta, Telgraf ve Telefon Umum Müdürlüğü adını almıştır
Cumhuriyetimizin ilk yıllarında İçişleri Bakanlığına bağlı olarak görev yapan PTT Genel Müdürlüğü 1933 yılında katma bütçeli bir idare olarak Bayındırlık Bakanlığına, 1939'da ise Ulaştırma Bakanlığına bağlanarak hizmet vermeye devam etmiştir
1954 yılında Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) olan PTT Genel Müdürlüğü, 1984 yılında Kamu İktisadi Devlet Teşebbüslerinin yeniden düzenlenmesi ile ilgili olarak çıkarılan 233 sayılı KHK ile Kamu İktisadi Kuruluşu (KİK) statüsüne geçirilmiştir
18 Haziran 1994 tarih ve 4000 sayılı Kanun ile PTT İşletmesi Genel Müdürlüğünün, TC Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü ve Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketi şeklinde yeniden yapılanması öngörülmüş olup, 24 Nisan 1995 tarihinden itibaren TC Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü müstakilen çalışmaya başlamıştır
29 Ocak 2000 tarih ve 23948 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4502 sayılı kanunun 24 maddesi ile "TC Posta İşletmesi Genel Müdürlüğü" olan Kuruluşumuzun adı "TC Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü" (PTT) olarak değiştirilmiştir
Genel müdürleri

• Hüseyin Suphi Kıyat 1934-1934 11 ay
• M Edip Cemil Oyhon 1934-1934 8 ay
• Kadri Musluoğlu 1934-1934 5 gün
• Mehmet Nazif Ergin 1934-1937 3 yıl 2,5 ay
• Bekir Vefa Çeyrekbaşı 1938-1938 6 ay
• Şerafettin Karacan 1938-1939 9 ay
• Nazım Turunç 1939-1939 3 ay
• Kadri Musluoğlu 1934-1942 7 yıl, 7 ay
• Halil Naki Köstem 1942-1948 7 yıl 10 ay
• DrM Haldun Sarhan 1948-1950 1 yıl 10 ay
• M Emin Sözen 1950-1951 5,5 ay
• Orhan Kubat 1951-1953 2 yıl, 10 ay
• Mehmet Arif Demirer 1953-1954 4 ay, 20 gün
• Talat Tolunay 1954-1955 16 ay, 20 gün
• Mustafa Cahit Akyar 1955-1959 4 yıl, 8 gün
• A Necmettin Tan 1959- 1960 2 ay, 2 gün
• Mithat Ülker 1959-1959 2 ay 5 gün
• A Necmettin Tan 1959-1960 7,5 ay
• Reşat Bayramiçli 1960-1960 28 gün
• Enver Kutaydın 1960-1964 4 yıl 1 ay
• M Necmettin Özgür 1964-1971 6 yıl, 5 ay
• ANecdet Tanay 1971- 1971 10 ay
• M Hicri Göçeoğlu 1971-1976 4 yıl, 5 ay
• Naci Ünver 1976-1978 1 yıl 9 ay
• B Sıtkı Garipağaoğlu 1978-1979 1 yıl 9 ay
• Fikri Çağlar 1979-1981 1 yıl 9 ay
• M Servet Bilgi 1981-1985 4 yıl 2 ay
• Emin Başer 1985-1991 6,5 yıl
• Veli Bettemir 1991-1997 6,5 yıl
• Nuri Alagöz 1997-1999 1 yıl 4 ay
• Dursun Dağaşann 1999-2001 2 yıl 3ay
• A Murat Kaya 2001-2003 1 yıl 3 ay
• İbrahim Şahin 2003-2005
• Osman Tural 7 Haziran 2005-