| 
Prof. Dr. Sinsi
 | 
				  Mülakat Nedir-Mülakat Ne Demek 
 
             Mülakat Nedir
 Mülakat Ne Demek, Mülakat Anlamı, Mülakat Yöntemeleri ve Mülakat Türleri Nelerdir, Mülakatın Tanımı
 
 Bir çok meslek grubuna aday meslek ehli personele, iş veren kurumlar mülakatlar uygular
  Peki mülakat nedir ve mülakatta nasıl davranılmalıdır? 
 MÜLAKAT NEDİR
 
 İki kişi ya da bir kişi ile bir grup arasında sözlü bilgi alışverişidir
  Belirli bir amaç doğrultusunda yapılan yüzyüze görüşmedir  Bu bilgi alışverişi her zaman olmasa da genellikle planlanmıştır  İki tarafın da konuşma ve dinlemesini içerir  
 MÜLAKAT YÖNTEMLERİ VE TÜRLERİ
 
 Herhangi bir iş görüşmesi farklı şekillerde uygulanabilir
  Görüşmeciler, farklı görüşme yöntemlerini uygulayarak söz konusu pozisyon için en uygun adayı belirlemeye çalışırlar  Görüşmenin çeşidine göre, görüşmenin yapısı, sorulacak sorular ve ölçülmek istenen nitelikler ve yetkinlikler farklılık gösterebilir  Altı farklı görüşme çeşidinden bahsedilebilir; 
 BİREBİR GÖRÜŞMELER
 
 Yapılandırılmamış mülakat da denir
  
 En çok kullanılan, esnek ama sonuçları çok tartışılan bir yöntemdir
  Aday ile tüm görüşmeler bire bir olarak, yalnız yapılır  Bu yöntemde subjektif değerlendirmelerin görüşmeyi etkilemesi kaçınılmazdır; uygulanması halinde görüşme sürecinin çok iyi planlanması ve etkin bir ön hazırlık yapılması şarttır  Birebir görüşmeler genellikle işveren firmanın bir temsilcisi tarafından yürütülür  Bu görüşmelerin yapısı önceden belirlenebileceği gibi, sohbet havasında da geçebilir  Amaç, söz konusu pozisyon için uygunluk derecesinin belirlenmesidir  Bazı firmalar, birebir görüşmeleri çok rahat ve sohbet havasında yürütmeyi tercih eder  Bunun aday üzerinde rahatlatıcı etki yaptığına ve bilgi alış verişini kolaylaştırdığı savunulur  Buna karşılık bazı firmalar “stres görüşmesi” denilen ve adayın doğal tepkilerini ortaya çıkardığı savunulan yöntemleri kullanmayı tercih eder  Birebir görüşmelerin en büyük dezavantajı değerlendirmenin tek bir kişi tarafından yapılması ve daha subjektif kararların verilmesine neden olmasıdır  
 Bu tür görüşmelerde katılımcıya görüşmeyi yönlendirme imkanı verilmiştir
  Açık uçlu soruar sorulur  “Son işinizde hakkında neler söyleyebilirsiniz?” vb  
 Amaç, tartışmalarda alınmayacak bilgi, duygu ve davranışalr hakkında bilgi almaktır
  Bu görüşmeyi katılımcılar kontrol ettiğinden, yapılandırılmış sorular sorular sorulmadığından katılımcıları birbirleri ile karşılaştırmak zordur  Bu yöntem daha çok üst düzey yönetici seçiminde kullanılır  
 PANEL GÖRÜŞMELER
 
 Bu yöntem, ikiden fazla görüşmecinin veya yöneticinin, birlikte, tek bir aday ile yaptıkları görüşmelerdir
  Genellikle çok sayıda elemanın farklı bölümlerde işe alınması planlandığında “toplu alımlar” tercih edilir ve özellikle bankacılık sektöründe sıklıkla kullanılır  Adayı zorlayıcı bir yöntemdir  Şirket açısından bakıldığında ise iyi bir panel yöneticisi ve koordinasyon olduğu takdirde sağlıklı sonuçlar ortaya çıkabilmektedir  
 ÇALIŞMA ARKADAŞLARI GRUBU
 
 Bu yöntem, son yıllarda gittikçe daha fazla önem kazanan ekip / takım anlayışının eleman seçme sistemine yansımasıdır
  Bu yöntemde seçimin ağırlığı, seçilecek kişinin birlikte çalışacağı ekip üyelerindedir  Bir anlamda panel yöntemine dönüştüğü söylenebilir  Ancak buradaki görüşmenin asıl amacı gruba uyumun ölçülmesidir  Ekip çalışması ve proje bazlı işlerde kullanımın olumlu sonuçlar verdiği gözlenmiştir  Bu tür küçük gruplardan oluşan iş görüşmelerinin amacı daha çok derinlemesine bir görüşme yapmak veya teknik bilgiyi ölçmektir  Bu yöntem ayrıca son işe alım kararını vermeyecekleri halde, başka çalışanların da işe alım sürecinde rol almalarını sağlar  En büyük avantajı, uzun vadede birlikte çalışması söz konusu olan kişilerin önceden birbirlerini tanımalarını sağlamasıdır  Ayrıca çalışanların işe alım sürecine dahil edilmesi onları motive etmekte, karar mekanizmasında önemli rol aldıklarını düşünmelerine olanak vermektedir  
 SIRALI GÖRÜŞMELER
 
 Sıralı görüşmelerde birebir ancak birbiri ardına yapılan birkaç görüşme söz konusudur
  Burada mülakat yapan her kişi, söz konusu pozisyonun tek bir yönünü inceler – tecrübe, teknik bilgi, yönetim becerisi gibi  Sıralı görüşmeler de birebir görüşmelerin bütün dezavantajlarına sahiptir  
 DEĞERLENDİRME MERKEZİ
 
 Bu yöntemde panel görüşmelerin tersine, adayların sayısı üçten fazladır
  Adaylara, çalışmak istedikleri alan ile ilgili ve/veya genel yöneticilik yeteneklerini ortaya koyabilecekleri örnek olay / olaylar verilir  Belirlenen süre içerisinde eğitilmiş değerlendiriciler olayı izlemekle yetinirler  Süre sonunda örnek olay tartışılır  Adayların bu süre içerisindeki tüm tutum ve davranışları değerlendirmede dikkate alınır  Adaylar, bunun yanı sıra bazı testlerden de geçirilebilir  
 TELEFON GÖRÜŞMELERİ
 
 Sonuçları sağlıklı ancak uygulanması zor bir yöntemdir
  
 Özellikle ülkemizde az kullanılan görüşme tekniklerinden biridir
  Kullanılıp kullanılmayacağı kararı yine pozisyona ve görüşmeleri yürütecek olan kişilerin tercihine kalmıştır  Telefon görüşmeleri iki şekilde kullanılabilir: 
 Bunlardan ilki gazete ilanında verilen telefonlara adayların başvurması ve telefon eden adaylarla görevliler tarafından telefonda bir ön görüşme yapılmasıdır
  
 İkinci bir alternatif ise başvuran adayların özgeçmişleri üzerinden bir ön eleme yapılmasının ardından yüzyüze görüşmelere geçilmeden önce bir ikinci eleme unsuru olarak; veya özgeçmişte açık olmayan bazı konuları aydınlatmak amacı ile telefon görüşmelerinin yürütülmesidir
  Telefon görüşmelerinin en büyük avantajı diğer yöntemlere göre daha hızlı olmasıdır  En acil olarak ihtiyacınız olan bilgileri telefonda öğrenebilirsiniz  Ses tonu, dil hakimiyeti, telaffuz gibi konularda önemli bilgiler verir, ve bu nedenle özellikle telefonda müşteri hizmeti veren birimler için yapılan eleman alımlarında tercih edilen bir yöntemdir  
 GÖRÜŞME SORULARI
 
 Görüşmeye gitmeden önce en çok düşüneceğiniz ve kafanızı meşgul edecek konulardan biri görüşmede size ne gibi sorular sorulabileceğidir
  Herhangi bir görüşmede size dört ayrı tipte soru sorulabilir  
 İZLEME SORULARI
 
 Projede kiminle çalıştınız? Projenin sonucu ne oldu? Proje ne zaman sonuçlandı? Proje üzerinde nerede çalışıyordunuz?
 
 Bu firmadaki işinizden nasıl ayrıldınız? Neden ayrılmaya karar verdiniz?
 
 Bu sorunu nasıl çözdünüz? Neden bu çözümü tercih ettiniz? Firmamıza başvurmaya nasıl karar verdiniz? Bizimle neden çalışmak istiyorsunuz?
 
 YANSITICI SORULAR
 
 Yansıtıcı sorular ile adayın belirttiği bir görüş, soru olarak yinelenir
  Yansıtıcı sorular tartışmayı önler, çünkü söylenileni red veya kabul etmeden karşılık verme olanağı tanır  Örnek: “Yani şu anda çalıştığınız firmada uygulamaya konulan yeni sistemden memnun değil misiniz?” 
 YÖNLENDİRİCİ SORULAR
 
 Yönlendirici sorular, belirli bir husus ya da konuya ilişkin bilginin istenmesi amacı ile kullanılır
  Yönlendirici sorular genellikle adayın konu hakkındaki sözlerini tamamlamasından sonraya saklanır  Yönlendirici sorular iletişimi sürdürmek ya da huni tekniğini uygulayarak konuyu özellikle görüşmeciyi ilgilendiren noktaya getirmek amacı ile kullanılır  Örnek: “Direkt satışı bu kadar çok seviyorsanız neden reklam konusunda çalışmak istiyorsunuz?” 
 ARAŞTIRICI SORULAR
 
 Şu anki görevinizden söz eder misiniz?
 
 Tipik bir iş gününüzü tarif eder misiniz?
 
 Şu anki ve önceki görevinizin size en cazip gelen yanı neydi?
 
 Halihazırdaki görevinizin en hoşlanmadığınız yönü nedir?
 
 Halihazırdaki pozisyonunuzda eksik olan ve yeni pozisyondan beklediğiniz neler var?
 
 Bir önceki işinizden neden ayrılmıştınız?
 
 Neden şu anda kariyerinizde değişiklik yapmak istiyorsunuz?
 
 Kendinize bir kariyer planı hazırladınız mı? Hazırladıysanız hangi yönde ve neden?
 
 Ne tür kararlar alırdınız?
 
 Üstesinden geldiğiniz en büyük sorun neydi?
 
 Müşterileriniz üzerinde en etkili olduğuna inandığınız satış tekniği nedir?
 
 Zor bir satış görüşmesi sırasında genellikle nasıl bir yaklaşım kullanmayı tercih edersiniz?
 
 Firmanızda uygulamaya koyabildiğiniz en büyük değişiklik neydi?
 
 Sizce bir yöneticinin sahip olması gereken en önemli özellik nedir? Neden?
 
 Sizce bu sektörün/firmanın önündeki en önemli engel nedir?
 
 Başarılı olamadığınız/olduğunuz bir durum/olay ve nedenleri?
 
 Pozisyonun gerekliliklerini ve görüşmenin yapısını göz önünde bulundurarak, görüşmeciye ilgili her tür sorularınızı sorabilirsiniz
  Burada görüşmede sorabileceğiniz sorulara bazı örnekleri göreceksiniz  
 Bu işe alınacak kişinin ilk önceliğinin ne olması planlanıyor?
 
 Bu pozisyonda çalışacak kişinin kaç kişilik bir ekibi yönetmesi bekleniyor?
 
 Bu görevi yürütecek kişinin sorumluluklarını yerine getirebilmesi için ne tür olanaklar sağlanması planlanıyor?
 
 Şirketin yönetim felsefesini nasıl tanımlayabilirsiniz?
 
 Şirketin yönetici ve süpervizörlerinin ortak özellikleri nelerdir?
 
 Şirketin şu an karşı karşıya olduğu en önemli sorun nedir?
 
 Bu işe alınacak kişinin ilk altı ayda/bir yılda neleri başarmasını bekliyorsunuz?
 
 Bu pozisyonda başarılı olan kişinin kariyer yolu nasıl planlanıyor?
 
 Performans değerlendirmesi hangi kriterlere bağlı olarak nasıl gerçekleştiriliyor?
 
 Şirketin önümüzdeki üç yıl için vizyonu nedir?
 
 GÖRÜŞMEDE BEDENSEL İŞARETLER – VÜCUT DİLİ
 
 Eller başın arkasında kenetli, dirsekler yana açık
  Görüşme sona ermiştir  
 Gözlüklerin takılması
  Asıl ilginç bölüme gelinmiştir  
 Gözlüklerin çıkarılması
  Anlaşmazlık (göz göze gelmek  ) 
 Öne eğilme
  İlgi  
 Geriye yaslanma
  Kaçınma, yanlış noktaya değinme  
 Göz teması
  İlgi  
 Kollar kavuşturulmuş
  Ölçülü olumsuz tavır, tehdit hissetme, red  
 Burnun okşanması
  Zayıf ya da güçlü olumsuz tepki  
 Ayakla / elle tempo tutulması
  Sabırsızlık, sinirlilik  
 Bir şey karalama
  İlgilenmeme ve konunun kendisi ile daha yakından ilgili bir yere gelmesini bekleme  
 Göz temasından kesilip hızla yere bakılması
  Dinleyici konuşmak istiyor  
 Defterin kapatılması, kalemin kapağının takılması, eşyaların yerlerinin değiştirilmesi
  Uzayan görüşme  
 Eller bitişik, parmak uçları birbirine değiyor
  Üstünlük taslama (ben bu alanda uzmanım)  
 Bacak bacak üstüne atılmış (ters yönde)
  Konuşma yanlış yöne gidiyor, düzeltilmesi gerek  
 Sandalyenin geriye itilmesi
  Olumsuz, anlamadan uzaklaşma eğilimi  
 Sandalyenin öne doğru çekilmesi
  İlgi (olumlu)  
 TESTLER
 
 Günümüzde özellikle üst seviye eleman alımlarında test kullanımı, hatalı eleman seçiminin riskini minimuma indirmek amacı ile giderek yaygınlaşmaktadır
  Mülakat sürecinde ilan ve başvuru formunun kötü hazırlanmış olması, mülakatların iyi planlanamamış veya subjektif olması gibi ihtimaller karşısında testler büyük önem taşır – diğer adımların yerini alamaz ancak test sonuçları her zaman verilecek karara destek olacak niteliktedir  Ancak işe alma sürecinde kullanılan testlerin geçerliliği konusundaki ikilem, halen devam etmektedir  
 İşe alım sürecinde kullanılan dört ana test türü bulunmaktadır:
 
 Sağlık Testleri (Adayın fiziksel ve ruh sağlığının yerinde olup olmadığını ölçer)
 
 Beceri Testleri (Adayın zekası, sözel-sayısal yeteneklerini ölçer)
 
 Kişilik Testleri (Adayın kendi kişilik özelliklerini tanımladığı testlerdir)
 
 Başarı Testleri (Söz konusu görev hakkında bazı durum analizleri içerir
  ) 
 Toplam mülakat süresinin en az %70′inde sizin konuşmanız gerekmektedir
  
 Sözle anlatılan mesaj iki kişi arasındaki toplam iletişimin %7’sini, sözle anlatılmayan mesaj ise gerçek mesajın %93′ünü oluşturur (%38 ses, %55 vücut dili)
  
 Eğer görüşmeci saatine bakıyor, gözlüklerini veya kalemini cebine yerleştiriyorsa görüşmeyi bitirmek istiyor olabilir
  
 Adayın işe alınmama sebebi, aşağıda belirtilen unsurlardan herhangi birine dayanabilir:
 
 Söz konusu pozisyonun gerektirdiği temel niteliklerde eksiklik
  
 Adayın pozisyon ile ilgili görev, çalışma saati, maaş, vb
  şartlara uyamaması  
 Uygulanan test sonuçlarının beklenenden düşük olması
  
 Herhangi bir sebeple daha uygun bir adayın bulunması
  
 Tatminkar olmayan referanslar
  
 Fiziksel özelliklerin söz konusu pozisyonun gerektirdikleri ile uyuşmaması
  
 SON SÖZ
 
 Kendine güven ve bunu çekinmeden göster
  Her zaman pozitif ol ve karşındakinin beklentilerini önceden sapta  Kafandaki sorulara yanıt bulmak için soru sormaktan çekinme  Her ne kadar heyecan doğal bir tepki olsa da, emin ol ki o kapılardan girince çok rahatlayacaksın  Orada sadece sen ve mülakatı yapan yetkililer olacak, unutma; kendi başınasın  Başaracağından emin ol  Rekabette senin de payın olsun  İyi şanslar    
 
 |