Yiyeceklerdeki Zehirli Katkı Maddelerin Etkileri Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Yiyeceklerdeki Zehirli Katkı Maddelerin Etkileri Nelerdir?

Yiyeceklerin bileşiminde doğal olarak bulunmayan bazı maddeler yiyeceklere amaçlı olarak katılabilir

Bunların katılması ülke sağlık yetkililerinin iznine tabidir

Bunlara besin katkı maddeleri denir ve yiyecekteki besin öğelerinin kaybını önlemek

dayanıklılığını ve kalitesini artırmak

albeni sağlayarak görünümünü çekici hale getirmek

çeşni ve tat vermek

besin değerini yükseltmek vb

amaçlarla katılabilir

Gıdalara katılan sülfitler ve tartarazin gibi renk maddeleri çok yüksek oranda alerji tepkisine neden olabilmektedir

Ancak bunların aşırı ve denetimsiz kullanılmaları zehirleyici etki yaparak zarar verir

Katılan boyaların ve çeşni maddelerinin bazıları zamanla tehlikeli hale gelebilirler

En iyisi bu gibi katkı maddelerinin katıldığı yiyecekleri mümkün olduğunca tüketmemek

son kullanma tarihi geçmiş besinleri satın almamaktır

Üzerinde Sağlık Bakanlığınca izin verildiği yazılmayan hiç bir katkı maddesi kullanılmamalıdır

Etiketleri dikkatle okunmalı

kuşkulanılan durumlarda sağlık yetkililerine danışılmalıdır

Toprak

su ve havadaki bazı zehirleyici etkenler yiyecekleri kirletebilir

Hayvanlarda kullanılan bazı ilaçlar hayvanın sütüne geçer

Yedikleri yiyeceklerdeki zehirli maddeler etine ve insanlarca tüketilen bölümlerine karışabilir

Böcek ve kemiricilerin yok edilmesi amacıyla kullanılan kimyasal maddelerin (haşerekırıcılar) besinlerimize karışması zehirleyici etki yapar

Bunların çok küçük miktarda alınmaları aldatıcı olmamalıdır

Çünkü bu gibi maddelerin bir bölümü yağ dokusu

karaciğer vb gibi dokularda birikerek zamanla zehirleyici düzeye çıkabilirler

Sözgelimi DDT besinlerle az miktarda alınsa bile insan vücudunda özellikle yağ dokusunda birikir ve bu birikim zamanla öldürücü boyutlara ulaşabilir

Haşerekırıcılar

kadmiyum

kurşun

cıva gibi maddeler yüksek oranda süte geçebilmektedir

Anne sütüyle bebeğe ulaşabilme olasılığı

aynı kirliliği hem anne hem de bebek sağlığı açısından önemli duruma getirir

Bebeğin karaciğeri

böbrekleri zehirli kimyasal maddelere karşı daha duyarlıdır

Bu durumda bir tehlike sınırı belirlenerek bunun aşılmamasının sağlık garantisi sağladığını düşünmek çok zordur

Tek bir besin maddesinin çok tüketilmesiyle bunlar çok yüksek miktarda alınmış olacaktır

Bazı maddeler ise yağ dokusunda birikir

Böylece yağda çözünmekte olan kimyasal maddelerin kalıcılığı dolayısıyla yaratabileceği etki daha yüksek olmaktadır

İşlenmiş yiyeceklerin içinde düşük düzeyde de olsa haşerekırıcı kalıntılarına rastlanabilmesi

meyve ve sebze denetiminin önemini artırmaktadır

Özellikle bebek ve çocuk yiyeceklerinde bu denetimin çok büyük önemi vardır

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Yiyeceklerdeki Zehirli Katkı Maddelerin Etkileri Nelerdir? Yiyeceklerdeki Zehirli Katkı Maddelerin Etkileri Nelerdir? Yiyeceklerin bileşiminde doğal olarak bulunmayan bazı maddeler yiyeceklere amaçlı olarak katılabilir Bunların katılması ülke sağlık yetkililerinin iznine tabidir Bunlara besin katkı maddeleri denir ve yiyecekteki besin öğelerinin kaybını önlemek dayanıklılığını ve kalitesini artırmak albeni sağlayarak görünümünü çekici hale getirmek çeşni ve tat vermek besin değerini yükseltmek vb amaçlarla katılabilir Gıdalara katılan sülfitler ve tartarazin gibi renk maddeleri çok yüksek oranda alerji tepkisine neden olabilmektedir Ancak bunların aşırı ve denetimsiz kullanılmaları zehirleyici etki yaparak zarar verir Katılan boyaların ve çeşni maddelerinin bazıları zamanla tehlikeli hale gelebilirler En iyisi bu gibi katkı maddelerinin katıldığı yiyecekleri mümkün olduğunca tüketmemek son kullanma tarihi geçmiş besinleri satın almamaktır Üzerinde Sağlık Bakanlığınca izin verildiği yazılmayan hiç bir katkı maddesi kullanılmamalıdır Etiketleri dikkatle okunmalı kuşkulanılan durumlarda sağlık yetkililerine danışılmalıdır Toprak su ve havadaki bazı zehirleyici etkenler yiyecekleri kirletebilir Hayvanlarda kullanılan bazı ilaçlar hayvanın sütüne geçer Yedikleri yiyeceklerdeki zehirli maddeler etine ve insanlarca tüketilen bölümlerine karışabilir Böcek ve kemiricilerin yok edilmesi amacıyla kullanılan kimyasal maddelerin (haşerekırıcılar) besinlerimize karışması zehirleyici etki yapar Bunların çok küçük miktarda alınmaları aldatıcı olmamalıdır Çünkü bu gibi maddelerin bir bölümü yağ dokusu karaciğer vb gibi dokularda birikerek zamanla zehirleyici düzeye çıkabilirler Sözgelimi DDT besinlerle az miktarda alınsa bile insan vücudunda özellikle yağ dokusunda birikir ve bu birikim zamanla öldürücü boyutlara ulaşabilir Haşerekırıcılar kadmiyum kurşun cıva gibi maddeler yüksek oranda süte geçebilmektedir Anne sütüyle bebeğe ulaşabilme olasılığı aynı kirliliği hem anne hem de bebek sağlığı açısından önemli duruma getirir Bebeğin karaciğeri böbrekleri zehirli kimyasal maddelere karşı daha duyarlıdır Bu durumda bir tehlike sınırı belirlenerek bunun aşılmamasının sağlık garantisi sağladığını düşünmek çok zordur Tek bir besin maddesinin çok tüketilmesiyle bunlar çok yüksek miktarda alınmış olacaktır Bazı maddeler ise yağ dokusunda birikir Böylece yağda çözünmekte olan kimyasal maddelerin kalıcılığı dolayısıyla yaratabileceği etki daha yüksek olmaktadır İşlenmiş yiyeceklerin içinde düşük düzeyde de olsa haşerekırıcı kalıntılarına rastlanabilmesi meyve ve sebze denetiminin önemini artırmaktadır Özellikle bebek ve çocuk yiyeceklerinde bu denetimin çok büyük önemi vardır