Konu
:
Dil Kültür İlişkisi Nedir?
Yalnız Mesajı Göster
Dil Kültür İlişkisi Nedir?
08-25-2012
#
1
Prof. Dr. Sinsi
Dil Kültür İlişkisi Nedir?
Dil Kültür İlişkisi Nedir?
Kültürün çeşitli tanımları yapılmaktadır
En genel anlamıyla kültür bir toplumun maddi ve manevi alanda ortaya koyduğu tüm eserlerdir
Toplumların yaşam biçimleri
gelenek-görenekleri kullandıkları araç gereçleri
inançları
dili
sanat anlayışı vb
kültürü oluşturur
Toplumlar yüzyıllar boyu maddi ve manevi alanda çok değerli eserler üretmişlerdir
Bu eserler gelecek kuşaklara dil sayesinde aktarılır
Örneğin İslâmiyet’ten önceki döneme ait destan
koşuk
sağu
savlar
Orhun Yazıtları
Dede Korkut Hikâyeleri
Yunus Emre’nin şiirleri dil sayesinde günümüze dek yaşamışlardır
Günümüz gençleri o eserleri okuyarak o dönemle ilgili bilgi sahibi olabilirler
Bu bilgilenme dil sayesinde olmaktadır
Bu bakımdan dil önemli bir kültür taşıyıcısıdır
Dilin kültürle olan ilişkisini Mehmet Kaplan şöyle açıklamaktadır:
DİL VE KÜLTÜR
Ziya Gökalp
dili kültürün temel unsuru sayar
O
bu görüşünde haklıdır
Zira dil
duygu ve düşüncenin âdeta kabıdır
Bir milletin bütün duygu ve düşünce hazinesi
dil kabına veya kalıbına dökülür ve bu dil kabı ile yerden yere
nesilden nesile aktarılır
Yazı
dilin sesini kaybeden bir vasıta olarak dilin bir parçasıdır
Fakat kültür
söz ile de bir millet arasına yayılır
Dil
kültürün temeli olduğuna göre
bir milletin dil ile ifade ettiği sözlü
yazılı her şey kültür kavramına girer
Sabahtan akşama kadar evde
sokakta
çarşıda
iş yerinde konuşan halk
farkında olmadan dil tarlasını eker biçer
Dilin duygu ve düşünce ile dolmasının sebebi
günlük hayata çok yakın olmasıdır
Aslında dili yaratan hayat
daha doğrusu sosyal hayattır
Anne çocuğuna bir oyuncak verir
“Bak sana otomobil getirdim
” der
Böylece çocuk
oyuncak otomobil ile beraber “otomobil” kelimesini öğrenir
Fakat dil her zaman böyle bir eşya gösterilerek öğrenilmez
Bebek etrafında manasını anlamadığı birtakım sesler duyar
Zamanla onların bir şeye tekabül ettiğini öğrenir
Dil deyince
konuşulan ve yazılan bütün kelime ve cümleleri anlamak lazımdır
Halk günlük hayatında kelimeleri menşelerine göre ayırmaz
Onu ilgilendiren
kelimelerin manası
işe yaramasıdır
Bir bakkal dükkanında on dakika oturup halkı dinleyerek hangi kelimeleri kullandığını tespit edebilirsiniz
Bir ülke sınırları içerisinde dil farklı biçimlerde kullanılabilir
Bu farklılığın başında konuşma dili ile yazı dili gelir
Konuşma dili: Günlük yaşamda
evde
sokakta
çarşı pazarda kullanılan dile konuşma dili denir
Konuşma dilinde el
yüz ve vücut hareketlerine
ses tonuna
vurguya ve tonlamaya dikkat edilir
Yani bu öğeler konuşmada sözün anlatım gücünü etkiler
Konuşma dili işitme duyumuza hitap eder
Konuşma dili kişilerin kültür düzeylerine ve bölgeden bölgeye farklılıklar gösterir
Okuma yazma oranı düştükçe dili kullanmada yöresel özellikler çoğalır
Böylece konuşmada ağız
şive ve lehçe farklılıkları görülür
Bu farklılaşmada yöresel konuşma biçimlerinden biri yazı dili olarak kabul edilir
Bugün Türkiye’de İstanbul ağzı yazı dili olarak kullanılmaktadır
Çünkü İstanbul yüzyıllardan beri Osmanlı İmparatorluğu’na başkentlik yapmış bir kentimizdir
İnsanlar yüzyıllardan beri imparatorluğun pek çok yöresinden buraya göç etmişler ve işleyip geliştirerek bir dil oluşturmuşlardır
Dillerde coğrafya ve toplumsal ayrılıklar nedeniyle farklılaşmalar olur
Sözcükler
bölgeden bölgeye farklı biçimlerde söylenir
Bu farklılaşmadan lehçeler meydana gelir: Çağatay lehçesi
Azeri lehçesi
Anadolu lehçesi gibi
Bir lehçeye bağlı kentler
ilçeler ve hatta köyler arasında dahi söyleyiş farklılıkları görülür
Bu farklılıklardan şiveler
ağızlar oluşur
Yazı dili: Yazı dili resmî yazışmalarda
gazete ve dergi yazılarında kullanılan dildir
Yazı dili görme duyusuna hitap eden bir dildir
Yazı dilinde noktalama işaretlerine ve yazım kurallarına dikkat edilir
Konuşma diline göre uzun cümleler kullanılır
ÖZET
Duygu
düşünce ve isteklerin anlaşılması için yazı
konuşma
görsel ve işitsel araçlarla iletilmesine iletişim denir
İletişimin kurulmasında dört temel öge kullanılır
Sözü söyleyen kişi kaynak
söylenen söz (mesaj
ileti)
sözü alan bir alıcı ve iletişimin kurulduğu ortam vardır
İletişimin en güçlü olanı dille yapılan iletişimdir
Dil; duygu
düşünce ve istekleri karşımızdaki kişiye aktarmak için kullandığımız bir iletişim aracıdır
Dil insanlara özgü bir iletişim aracıdır
Doğadaki canlılar birtakım sesler çıkartarak anlaşırlar
İnsanlar da kendi aralarında konuşarak yazarak iletişim kurarlar
Dilin kültürle güçlü bir ilişkisi vardır
Bir toplumun maddi ve manevi alanda ortaya koyduğu eserlerin tümüne kültür denir
Kültürel varlıklar dil sayesinde aktarılır
Bir ülke sınırları içerisinde dil farklı biçimlerde kullanılabilir
Bu farklılık konuşma dili ile yazı dilinde görülür
Konuşma dili de lehçe
şive ve ağız gibi bölümlere ayrılır
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul