Leff Ü Neşir Nedir?-Leff Ü Neşir Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Leff ü Neşir Nedir?-Leff ü Neşir Hakkında

Genellikle bir beyit içinde

birinci dizede birkaç şeyi anlattıktan sonra

ikinci dizede bunlarla ilgili benzerlik ve karşıtlıkları belirt meye leff ü neşr denir

Bu sanat düzyazıda da görülebilir

Teşbih ve istiare ile yakından ilgili olan bu sanat

ilk dizede söylenenlerin
ikinci dizede düzenli ya da düzensiz açıklanışına göre ikiye ayrılır

ÖRNEKLER
* "Hakir olduysa millet şanına noksan gelir sanma
Yere düşmekle cevher

sâkıt olmaz kadr ü kıymetten

* "Sen bana en sadık arkadaştın
Gönlümde ateştin

gözümde yaştın
Ne diye tutuştun

ne diye taştın
Beni kıskandırıp durmalı mıydın?"

* "İşte gördüğünüz üzere

savaş ve barışa işaret olarak

bir elimizde kan dökücü mızrak

bir elimizde de zeytin dalı var; ikisinden birini seçerek kabul buyurunuz

"

* "Deli eder insanı bu deniz

bu gökyüzü
Göz kırpar yıldızlar

türkü söyler balıklar

"

* "Bakışların kor ateş / Duruşun durgun su
Biri yakar

biri boğar

"

* "Ârızın yâdıyla nemnâk olsa müjgânım nola
Zâyi olmaz gül temennâsıyla vermek hâre su

* "Bâğ-ı dehrin hem hazânın hem bahârın görmüşüz
Biz neşâtın da gamın da rûzgârın görmüşüz

"
Divan Edebiyatında Leff ü Neşr

Leff ü neşr

Bir beyitte birbirleriyle ilgili sözcüklerin sıralanmasıyla yapılan ve divan şiirinde çok sık kullanılan edebi sanattır

Şiirin ikinci dizesinde birinci dizede söylenmiş en az iki şeyle ilgili benzerlik ve karşılıklar verilerek uygulanır

Sözcüklerin birinci ve ikinci dizede belli bir sıra gözetilerek söylenmesine leff ü neşr-i müretteb (düzenli leff ü neşr) denir

Örnek:

Gonce kılmaz şâd gül açmaz tutulmuş gönlümü

Ârzûmend ruh-i leb-i handânınem
Fuzûlî
"Kederli gönlümü gonca memnun etmez

gül sevindirmez
Çünkü ben ben bunları değil al yanağını ve gülen dudağını istiyorum"

Gonca

yanak karşılığı ruh ve gül dudak karşılığı leb sözcükleriyle ilgilidir

Fuzûlî

burada düzenli leff ü neşr yapıyor

Birinci beytin ikinci dizesinde

birinci dizede söylenenlerle ilgili sözcüklerin ters bir sıra izlenmesiyle ya da karışık olarak bulunmasıyla yapılan leff ü neşr'e ise leff ü neşr-i gayr'i müretteb ya da leff ü neşr'i müşevveş (düzensiz leff ü neşr) denilir

Örnek:

Yürürem hâsret-i zülf ü meh-rûlar ile

Gündüzin gussalar ile gice kaygular ile
Meâlî
"Sevgilinin saçının ve ay yüzlü yanağının hasretiyle
Gündüz kederli gece kaygılı gezerim"

Saç anlamına gelen zülf geceyle

yanak anlamına gelen ruh gündüzle ilgilidir

Birinci ve ikinci sözcüğe karşılık ikinci ve birinci sözcükler sıralanarak düzensiz leff ü neşr yapılıyor

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Leff Ü Neşir Nedir?-Leff Ü Neşir Hakkında Leff ü Neşir Nedir?-Leff ü Neşir Hakkında Genellikle bir beyit içinde birinci dizede birkaç şeyi anlattıktan sonra ikinci dizede bunlarla ilgili benzerlik ve karşıtlıkları belirt meye leff ü neşr denirBu sanat düzyazıda da görülebilir Teşbih ve istiare ile yakından ilgili olan bu sanat ilk dizede söylenenlerin ikinci dizede düzenli ya da düzensiz açıklanışına göre ikiye ayrılır ÖRNEKLER * "Hakir olduysa millet şanına noksan gelir sanma Yere düşmekle cevher sâkıt olmaz kadr ü kıymetten * "Sen bana en sadık arkadaştın Gönlümde ateştin gözümde yaştın Ne diye tutuştun ne diye taştın Beni kıskandırıp durmalı mıydın?" * "İşte gördüğünüz üzere savaş ve barışa işaret olarak bir elimizde kan dökücü mızrak bir elimizde de zeytin dalı var; ikisinden birini seçerek kabul buyurunuz" * "Deli eder insanı bu deniz bu gökyüzü Göz kırpar yıldızlar türkü söyler balıklar" * "Bakışların kor ateş / Duruşun durgun su Biri yakar biri boğar" * "Ârızın yâdıyla nemnâk olsa müjgânım nola Zâyi olmaz gül temennâsıyla vermek hâre su * "Bâğ-ı dehrin hem hazânın hem bahârın görmüşüz Biz neşâtın da gamın da rûzgârın görmüşüz" Divan Edebiyatında Leff ü Neşr Leff ü neşr Bir beyitte birbirleriyle ilgili sözcüklerin sıralanmasıyla yapılan ve divan şiirinde çok sık kullanılan edebi sanattır Şiirin ikinci dizesinde birinci dizede söylenmiş en az iki şeyle ilgili benzerlik ve karşılıklar verilerek uygulanır Sözcüklerin birinci ve ikinci dizede belli bir sıra gözetilerek söylenmesine leff ü neşr-i müretteb (düzenli leff ü neşr) denir Örnek: Gonce kılmaz şâd gül açmaz tutulmuş gönlümü Ârzûmend ruh-i leb-i handânınem Fuzûlî "Kederli gönlümü gonca memnun etmez gül sevindirmez Çünkü ben ben bunları değil al yanağını ve gülen dudağını istiyorum" Gonca yanak karşılığı ruh ve gül dudak karşılığı leb sözcükleriyle ilgilidir Fuzûlî burada düzenli leff ü neşr yapıyor Birinci beytin ikinci dizesinde birinci dizede söylenenlerle ilgili sözcüklerin ters bir sıra izlenmesiyle ya da karışık olarak bulunmasıyla yapılan leff ü neşr'e ise leff ü neşr-i gayr'i müretteb ya da leff ü neşr'i müşevveş (düzensiz leff ü neşr) denilir Örnek: Yürürem hâsret-i zülf ü meh-rûlar ile Gündüzin gussalar ile gice kaygular ile Meâlî "Sevgilinin saçının ve ay yüzlü yanağının hasretiyle Gündüz kederli gece kaygılı gezerim" Saç anlamına gelen zülf geceyle yanak anlamına gelen ruh gündüzle ilgilidir Birinci ve ikinci sözcüğe karşılık ikinci ve birinci sözcükler sıralanarak düzensiz leff ü neşr yapılıyor