Sıralı Bağlı Cümle Nedir?-Sıralı Bağlı Cümle Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Sıralı Bağlı Cümle Nedir?-Sıralı Bağlı Cümle Hakkında

En az iki yüklemi bulunan cümlelerdir

Örnek: “Kalktı

gitti

” cümlesinde “kalktı” ve “gitti” yüklemleri birbirinin öğesi durumunda bulunmayan ayrı yüklemlerdir ve sıralı cümle oluşturmuşlardır

Eğer yüklemler birbirlerine bir bağlaçla bağlanmışlarsa buna bağlı cümle denir

Örnek: "Aradım

fakat evde yoktun

” cümlesinde “aradım” cümlesiyle “evde yoktun” cümlesi birbirine “fakat” bağlacıyla bağlanmıştır

Dolayısıyla bağlı cümle oluşturmuştur

Örnek: “Seni çağırdım

çünkü sana bir haberim var

”

Örnek: “Mademki sen de gelecektin

niçin bana haber vermedin?”

Örnek: “Ne konuyu biliyorsun ne de öğrenmeye çalışıyorsun

” cümleleri değişik bağlaçlarla bağlanan bağlı cümlelerdir

Sıralı cümlelerde yüklemlerin ortak öğesi bulunabilir

Bu tür cümlelere bağımlı sıralı cümle denir

Örnek: “Öğrenciler kitaplarını aldılar

çantalarına koydular

” cümlesinde “aldılar” birinci cümlenin yüklemidir

“Öğrenciler” özne

“kitaplarını” nesnedir

İkinci cümlenin yüklemi “koydular” dır

Bu cümlenin de öznesi “öğrenciler”; nesnesi “kitaplarını”dır

Görüldüğü gibi hem “aldılar” hem “koydular” yüklemlerinin özneleri ve nesneleri ortaktır

Bu nedenle cümle bağımlı sıralı cümledir

Sıralı cümlede yüklemlerin hiçbir ortak öğesi yoksa cümle “bağımsız sıralı cümle” adını alır

Örnek: “Çocuklar bahçede oynuyordu; anneleri onları bekliyordu

” cümlesinde “oynuyordu” ve “bekliyordu” yüklemlerinin hiçbir ortak öğesinin olmadığını görüyoruz

Dolayısıyla cümle bağımsız sıralı cümledir

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Sıralı Bağlı Cümle Nedir?-Sıralı Bağlı Cümle Hakkında Sıralı Bağlı Cümle Nedir?-Sıralı Bağlı Cümle Hakkında En az iki yüklemi bulunan cümlelerdir Örnek: “Kalktı gitti” cümlesinde “kalktı” ve “gitti” yüklemleri birbirinin öğesi durumunda bulunmayan ayrı yüklemlerdir ve sıralı cümle oluşturmuşlardır Eğer yüklemler birbirlerine bir bağlaçla bağlanmışlarsa buna bağlı cümle denir Örnek: "Aradım fakat evde yoktun” cümlesinde “aradım” cümlesiyle “evde yoktun” cümlesi birbirine “fakat” bağlacıyla bağlanmıştır Dolayısıyla bağlı cümle oluşturmuştur Örnek: “Seni çağırdım çünkü sana bir haberim var” Örnek: “Mademki sen de gelecektin niçin bana haber vermedin?” Örnek: “Ne konuyu biliyorsun ne de öğrenmeye çalışıyorsun” cümleleri değişik bağlaçlarla bağlanan bağlı cümlelerdir Sıralı cümlelerde yüklemlerin ortak öğesi bulunabilir Bu tür cümlelere bağımlı sıralı cümle denir Örnek: “Öğrenciler kitaplarını aldılar çantalarına koydular” cümlesinde “aldılar” birinci cümlenin yüklemidir “Öğrenciler” özne “kitaplarını” nesnedir İkinci cümlenin yüklemi “koydular” dır Bu cümlenin de öznesi “öğrenciler”; nesnesi “kitaplarını”dır Görüldüğü gibi hem “aldılar” hem “koydular” yüklemlerinin özneleri ve nesneleri ortaktır Bu nedenle cümle bağımlı sıralı cümledir Sıralı cümlede yüklemlerin hiçbir ortak öğesi yoksa cümle “bağımsız sıralı cümle” adını alır Örnek: “Çocuklar bahçede oynuyordu; anneleri onları bekliyordu” cümlesinde “oynuyordu” ve “bekliyordu” yüklemlerinin hiçbir ortak öğesinin olmadığını görüyoruz Dolayısıyla cümle bağımsız sıralı cümledir