Konu
:
Kompozisyon Nasıl Yazılır?-Kompozisyon Yazmanın Yolları
Yalnız Mesajı Göster
Kompozisyon Nasıl Yazılır?-Kompozisyon Yazmanın Yolları
08-25-2012
#
1
Prof. Dr. Sinsi
Kompozisyon Nasıl Yazılır?-Kompozisyon Yazmanın Yolları
Kompozisyon Nasıl Yazılır?-Kompozisyon Yazmanın Yolları
Başarılı
ve güzel bir yazı yazmak için bilinmesi gerekenleri
sırasıyla şöyle gösterebiliriz:
1
Bilgi birikimi
2
Konu seçme
3
Plân yapma
4
Başlık bulma
5
Paragraf bilgisi
6
Dilin kurallarını bilme
7
Yazma
8
Yazının
okunması ve düzeltilmesi
Şimdi bunları sırasıyla anlatalım:
1
BİLGİ BİRİKİMİ
Üniversite eğitimiyle bir meslek için hazırlık yapılır
o mesleğin gerektirdiği birikim aktarılmaya çalışılır
Aydın insanın bilmesi gerekenler ise sadece kendi mesleğiyle
ilgi alanlarıyla
çevresiyle ve dönemiyle sınırlanamaz
Kendisine yöneltilen hemen her soru için az çok söyleyecek sözlerinin olması beklenir
“Ben inşaat mühendisiyim
ülke sorunlarından
sosyal çevreden
spor
faaliyetlerinden
trafikten
hiç
anlamam” demek aydın insana yakışmaz
Kişinin çevresine karşı duyduğu sorumluluk; onu araştırmaya
incelemeye ve öğrenmeye yönlendirir
Böylece bilgi birikimi için ilk adımlar atılmış olur
Herhangi bir bilim veya sanat dalıyla ilgili
özel
araştırmalar ve deneyimler sonunda elde edilecek uzmanlık bilgisini saymazsak genel bir kültür sahibi olmak ve (sözlü veya yazılı) kompozisyonlar meydana getirmek için aşağıda sayılan etkinliklerin yapılmasında yarar vardır:
a) Okuma
Yazılı veya sözlü anlatım yeteneğini geliştirmenin en etkili ve en güzel yollarından biri
çok okumaktır
İlgi duyulan alanlarla ilgili gazeteleri
dergileri
kitapları
okumak insanı hiç şüphesiz
başkalarından daha bilgili kılacaktır
Bilhassa
sanat değeri taşıyan
okumaya değer
klâsik kitapları
yazıları okumakla yazarının bilgi birikiminden
deneyimlerinden de yararlanmak mümkündür
Kişi ne kadar çok okursa dil ve anlatım yeteneği
düşünme yeteneği
bilgisi
duygu ve hayâl gücü
o derecede gelişir
Okuyan insan doğruyu yanlıştan
güzeli çirkinden
iyiyi kötüden daha kolay ve isabetli ayırt eder; kendisini
çevresini
insanları
dünyayı
daha iyi tanır
b) Kütüphanelerden yararlanma
Herhangi bir konuda ayrıntılı bilgiye sahip olmak; konuyu araştırmak
incelemek
öğrenmek
kısacası kendimizi daha iyi yetiştirmek için gidilecek yerlerin başında kütüphaneler gelir
“Ulusların kalkınmasında iki önemli kaynak başta gelir: Bunlardan biri
bilgi birikimlerinin toplandığı yer olan kütüphanelerdir; diğeri de
yeni
bilgilerin yöntemlerin araştırıldığı yer olan lâboratuvarlardır
Kütüphanelerin sayısı ne kadar çoksa
içindeki kitapların sayısı duyulan gereksinmeyi tam olarak karşılayabiliyorsa
daha da önemlisi
oradan yararlananların sayısı ne kadar çok ise
o ülke o ölçüde kalkınmıştır
”[1]
Günümüzün imkânlarıyla kütüphanelerden değişik şekillerde yararlanmak mümkündür: Klâsik bir yol olarak
kitabı okur
işimiz bitince yerine koyarız veya kütüphaneye üye olarak kitapları ödünç alıp istediğimiz yerde okur
süresi içinde geri veririz
Yeni bir yol olarak internet aracılığıyla kütüphanelerin web sayfalarına girerek bilgisayar ortamına aktarılan kitapları inceleyebilir
yararlanılacak yerleri kendi bilgisayarımıza kopyalayabilir veya istediğimiz say*faları yazdırabiliriz
Okuyucuya daha kolay ve daha iyi hizmet verebilmek için kütüphanelerde -imkânlar ölçüsünde- bilgisayarlardan ve bilgisayar programlarından yararlanılmaktadır
Bugün kütüphanelerde yavaş yavaş ayrı bölümler açılarak CD kütüphaneleri oluşturulmaya başlanmıştır
c) İnternetten yararlanma
Akla gelebilecek hemen her alandaki ve her konudaki bilgiye internet sayesinde kolaylıkla ulaşmak mümkündür
Sanal kütüphaneler
on-line araştırma dergileri
internet ortamındaki kitaplar
dergiler
antoloji sayfaları
meraklıları için sadece birkaçıdır
d) Bilgisayar programları ve CD (VCD
DVD)’lerden yararlanma
Bilgisayar programları kullanılarak ciltlerlerce kitapta yer alan bilgi
harita
resim veya belgeseller
filmler CD veya DVD’lere aktarılabilmektedir
Etkileşimli (interaktif) olarak hazırlanan eğitim programlarıyla daha çok bilgiye
çok çabuk
çok ekonomik ve çok keyifli bir şekilde ulaşmak mümkündür
e) Dinleme
Bir dersi
konferansı
açık oturumu
tartışmayı
sohbeti vb
dinlerken de çok şeyler öğrenmek mümkündür
Özellikle bir amaca yönelik yapılan dinleme; dinlemeye hazır durumda
dikkati konu üzerinde toplayıp
kavramaya çalışarak
duyguları kontrol edip not tutarak yapılacak olursa dinlemeden elde edilecek yarar daha da artacaktır
f) Gözlem yapma
Başarılı bir kompozisyon oluşturmanın temel şartlarından biri de gözlemdir
Çevrede olup bitenleri
varlıkları
nesneleri
tabiatı duyular aracılığıyla (bir anlamda) fark etmek
bunlardan yararlı sonuçlar elde etmek ve deneyimler kazanmak iyi bir gözlemle mümkündür
Sanatçıları diğer insanlardan ayıran önemli özelliklerden biri
bunların iyi bir gözlem yeteneğine sahip olmalarıdır
Onlar
bizim göremediğimizi
önemsemediğimizi
fark etmediğimizi hemen görürler
Çünkü onlar bakma ile görmeyi birbirinden çok iyi ayırırlar
Üzerinde iyi gözlem yapmadığımız konuları veya eşyayı başkalarına anlatmak oldukça güçtür
Ömründe deniz görmemiş birine denizin ne olduğunu anlatabilmek ancak iyi bir gözlem sonunda mümkündür
Gözlem yoluyla hayattan dersler almak
deneyimler kazanmak da ihmal edilmemelidir
Meselâ
on dakika geciktiği için derse alınmayan arkadaşlarını gören öğrenciler
bundan kendileri için bir ders çıkarabilmelidirler
g) Kesik (Kupür) biriktirme
Kesik (kupür); gazete
dergi vb
yerlerden kesilen yazılardır
Okunan gazetelerde
dergilerde ilgi çeken
daha sonra kaynak olarak kullanılabilecek türden haber
makale
fıkra vb
gibi yazılar kesilerek gereğinde konulara göre ayrı ayrı zarflarda veya dosyalarda biriktirilerek bir arşiv oluşturulabilir
“Ünlü bir yazara kendisini nasıl yetiştirdiğini sormuşlar
şöyle açıklamış: Okuduğum bir kitaptan beğendiğim sözleri not eder
bir zarfa koyarım; gazetelerden
dergilerden kestiğim yazıları bir başka dosyada saklarım
Zamanla bir hazine ortaya çıkar
Yazmaya oturduğum zaman benim için her şey artık hazırdır
”[2]
h) Şiir defteri tutma
Şiir kitaplarındaki şiirler güzeldir
Ancak bazı şiirler vardır ki bize göre daha güzeldir
en güzeldir
İşte bu şiirlerin bir defterde toplanmasıyla hem güzel yazılar yazarak yazma alıştırması yapılmış olacak hem de duyguları en güzel şekliyle ifade yolları konusunda birikim kazanılacaktır
ı) Günlük yazma
Herhangi bir olay
haber veya yorumla ilgili kişisel düşüncelerin sıcağı sıcağına
günü gününe bir deftere veya ajandaya düzenli olarak yazılması anlatım yeteneğinin geliştirilmesinde etkili yollardan biridir
i) Özlü sözleri derleme
Yazılı veya sözlü anlatımda sözü uzatmamak
etkiyi artırmak
örnek vermek
için özlü sözler başlığı altında topladığımız atasözleri ve özdeyişlerden yararlanılabilir
Bu sözlerde uzun yılların deneyimi ve birikimi en veciz şekliyle ifadesini bulmuştur
Özlü sözlerin derlendiği kitaplar okunup (istenirse konularına göre) seçme yapılarak bir deftere yazılabilir
Böylelikle hem düşünce ufku genişletilmiş hem de yazı veya konuşma için malzeme de toplanmış olur
2
KONU SEÇME
Yukarıda sıralanan yollarla ve bunlara ilâve edilebilecek değişik etkinliklerle birikim kazandıktan sonra sıra
üzerinde söz söylenecek veya yazı yazılacak konuyu seçmeye gelir
Konunun araştırma yapmaya uygun
bol kaynağı olan ve kişinin ilgi alanına giren
sınırları belli olan bir konu olmasına özen gösterilir
3
PLÂN YAPMA
Plânın olmadığı yerde düzensizlik
dağınıklık
zorluk
zevksizlik ve kabalık kendini nasıl gösteriyorsa plânlanmadan ortaya konan yazılı veya sözlü kompozisyonda da benzer aksaklıklar hemen kendini gösterecektir
Esasen iyi bir yazı veya konuşma plânsız olmaz
4
BAŞLIK BULMA
Başlık
yazının veya konuşma konusunun adıdır
Tabiatta adı olmayan
ismi konmayan varlık olmadığına göre yazıya da bir isim konmalıdır
İyi bir başlık;
·Kısa ve öz
·Dikkat çekici ve merak uyandırıcı
·Konuyla ilgili
·
Ana düşünceyi etkili bir biçimde anlatan
·Kolay söylenebilen ve akılda kalıcı
·Yazının içeriği hakkında fikir verici
olmalıdır
Film adlarına
kitap adlarına
makale başlıklarına
haber başlıklarına
dikkat edilirse bunların yukarıda sayılan nitelikleri taşıdığı görülür
Düşünce yazıları için
konu
konunun maddesi
veya
ana düşünce
uygun başlıklar olarak seçilirken olay yazıları için daha geniş bir yelpazeden başlık seçmek mümkündür:
Olayın geçtiği yer; olay kahramanı; olayın adı; olay kahramanı ve olayın yeri; olayın özü olan eylem
gibi
Nelerin başlık olarak kulla*nılabileceği hakkında bir fikir vermek için başlıklardan bazı örnekler aşağıda sıralanmıştır:
Bilim ve Teknik
Yurt Duyguları
Edebiyatımızın İçinden
Türkçenin Sırları
Osmancık
Atatürk Şiirleri Antolojisi
Türk Dili
Çoban Çeşmesi
İstanbul’u Dinliyorum
Bizim Duvarlar
Çile
Suç ve Ceza
Silâhlara Veda
Cemile
Kılıbık
Otuz Beş Yaş
Duvar
Küçük Kız
Mihriban
Düşünmek
Üç Nasihat
Kurumuş Ağaçlar
Bayrak
Karadeniz
Memleket Türküsü
Güle Yel Değdi
Sinekli Bakkal
Acımak
Sarnıç
Yaprak Dökümü
Türkçe Bilen Aranıyor
Bölüm başlıkları ve ana başlıklar satırı ortalayacak şekilde büyük harflerle yazılır ve (ünlem veya soru ifadesi yoksa) sonuna herhangi bir noktalama işareti konmaz
Alt bölümlere ait başlıklar ise küçük harflerle yazılır
Önce başlık konup yazının buna göre geliştirilebileceği gibi
yazıyı tamamladıktan sonra da uygun bir başlık seçilebilir
5
PARAGRAF BİLGİSİ
Herhangi bir yazının bir satır başından öteki satır başına kadar olan bölümüne
paragraf
denir
Paragraf
geniş bir konunun belli bir bölümünü ifade eden düşünce birimidir
Paragraflar
bütün bir konunun ayrı ayrı bölümlerini ifade eden
kendi içinde de bütünlüğü olan birimlerdir
Bu bakımdan iyi düzenlenmiş bir paragrafta cümlelerin açık
etkili ve birbirine bağlı olması gereklidir
Uzun bir yazının bölümlere ayrılmaması okuyucuyu yoracağı için yazıdaki çeşitli ana fikirlerin birbirinden ayrılması paragraflarla mümkün olur
Böylelikle yazının kolay okunması ve anlaşılması sağlanır
Yazıda ilk satırın biraz içeriden başlaması (paragraf şekli)
bir düşüncenin veya konunun bir bölümünün tamamlanıp diğer bir bölümüne geçildiğini gösterir
Böylelikle okuyucunun ilgisi devam ettirilir
yazının daha kolay kavranması da sağlanır
İyi bir paragrafın özellikleri
İyi bir paragrafta;
a) Temel cümle
b) Yan cümleler (yardımcı fikirler)
c) Birlik
d) Düzen
e) Ölçü
bulunur
a) Temel cümle
Paragrafta
işlenecek düşüncenin özünü oluşturan bir cümle (temel cümle) mutlaka bulunur
Bu cümle
üzerinde durulacak temel düşünceyi açıkça veya dolaylı yoldan ifade eden bir cümle olabilir
Bu cümle paragrafın özeti olarak değerlendirilebilir; ancak paragraftaki diğer cümlelerde bulunan düşüncelerin hepsini kapsamaz
Temel cümle yazarın üslûbuna göre
paragrafta değişik yerlerde bulunabilir: Önce temel cümle yazılıp yardımcı fikirlerle geliştirilebileceği gibi
açıklamalar yapıldıktan sonra
“işte buradan çıkarılacak sonuç budur” dercesine paragrafın sonuna yazılabilir veya bir başka yol olarak temel cümle paragrafta doğrudan doğruya yer almaz
yazar bunu bizim bulmamızı ister
b) Yan cümleler (Yardımcı fikirler)
Temel cümle
yardımcı fikirlerle uygun bir tarzda
değişik metotlarla açılarak geliştirilir
(Böyle olmasa
bütün paragrafların birer cümleden ibaret olması gerekirdi
) Paragrafta; ortaya atılan temel düşünceyi
aynı doğrultuda destekleyen yardımcı fikirlerle konu ve düşünce bütünlüğü sağlanır
Paragrafta işlenen konunun
düşüncenin özelliğine göre ana düşünceyi açmak
geliştirmek için aşağıda sıralanan metotlar kullanılabilir
Bu metotlara
düşünceyi geliştirme yolları
da denir
Bir paragrafta bunlardan sadece biri kullanılabileceği gibi
birkaçı aynı anda kullanılabilir:
·
Tanımlama:
Bir kavramın veya nesnenin ne olduğunu
ne işe yaradığını; belirleyici özellikleriyle anlatmaktır
Makale gibi fikir yazılarında ve giriş paragraflarında daha çok kullanılır
Tanımlama
kimdir
nedir
sorusunun cevabıdır
“
Yazıcılar
klavye veya daha değişik giriş aygıtlarıyla bilgisayara girilen bilgileri veya yazıları kâğıt üzerine aktarmaya yarayan aygıtlardır
”
örneğindeki gibi
·
Örnekleme:
Soyut niteliği olan düşünceyi (veya görüşü)
okuyanın veya dinleyenin zihninde canlandırmak
onun kolay kavranmasını sağlamak için yapılan somutlaştırmadır
·
Karşılaştırma:
Birbiri arasında benzer veya farklı yönler bulunan iki kavram veya nesnenin ortak ya da farklı yönlerini incelemeye
karşılaştırma
denir
Sık kullanılan metotlardan biridir
Roman ve hikâye olay yazıları olduğu için benzer yönleri çoktur
Hikâyede olay
romanda olaylar vardır
Kahramanların ve çevrenin tanıtı*mına romanda çok yer verildiği hâlde hikâyede ayrıntıya girilmez
·
Tanık gösterme:
Fikir yazılarında
ortaya atılan düşünceye okuyanı inandırmak için tanınmış kişilerin görüşlerinden yararlanmaya
tanık gösterme
denir
Okuyucuya veya dinleyiciye “ben bu konuda böyle düşünüyorum ama bu alanın uzmanı ve sizin de tanıdığınız
itimat ettiğiniz falanca da aynı kanaattedir” mesajı verilerek inandırıcılık artırılmaya çalışılır
·
Benzetme:
Anlatıma güç kazandırmak için aralarında benzerlik ilgisi bulunan iki kavram veya nesneden zayıf olanı kuvvetliye benzetmedir
“Şimdi
buz gibi soğuk su içmek istiyorum
” cümlesinde
su
soğukluğu yönüyle
buz
a benzetilmiştir
·
Tasvir:
Anlatılmak isteneni okuyucuların gözü önünde canlandırmak gerektiği zaman başvurulan yollardan biri tasvirdir
“Bu balçıktan insanlar
aralarında hiç konuşmadan yürürler
Kiminin sırtında bir tutam çalı
kiminin bir çuval saman vardır
Kimi bir keçi yavrusunu kucağına almıştır; kimi bir mandayı dürtüşleyerek önüne katmıştır
Boz eşek
İsmail’in ardından
başını önüne eğmiş
küçücük küçücük adımlarla yürür
”
( Y
K
Karaosmanoğlu
Yaban
)
Temel cümle
zıt fikirlerle de açılabilir
Bu metotta
önce karşıt düşünceler yazılır sonra bunların yanlışlığı belgelerle ortaya konur
c) Birlik
Paragrafta üzerinde durulan temel düşünceden
işlenen konudan uzaklaşmamaya
birlik
denir
Her paragrafta konunun sadece bir yönü ele alınmalı
diğer bir yönüne geçileceği zaman yeni bir paragrafa başlanmalıdır
Bağımsız olarak düşünüldüğünde
her biri işlediği konuyu mükemmel olarak ifade eden cümleler
arada ilgi olmadan bir paragrafta toplanırsa paragrafın konu bütünlüğü
birliği bozulmuş olur
Her cümlenin bir yönüyle temel cümleye bağlanmasıyla paragrafın birliği sağlanmış olur
Meselâ bir yazıda sınıfın tanıtımı yapılacaksa; sınıfın konumu
ölçüleri
eşyası
öğrencileri
her biri ayrı paragraflarda işlenmelidir
d) Düzen
Paragrafı oluşturan temel cümle ve yardımcı düşüncelerin
işlenen konunun özelliğine göre bir sıraya konması gereklidir
İlginç fikirlerin ve ayrıntıların mantıklı bir düzene göre sıralanması
okuyucunun paragrafı daha kolay kavramasını sağlar
Konunun özelliğine göre;
zaman
bakış açısı
görüş tarzı
ve
mantıkî düzen
ölçü olarak kullanılabilir
Zamana göre yapılacak bir düzenlemede olaylar veya konu geçmişten bugüne veya bugünden geçmişe doğru bir sıra izlenerek yazılır
Zamana göre sıralama; hikâye
roman
hatıra
biyografi
öz geçmiş gibi yazılarda daha çok kullanılır
Görüş tarzına göre yapılacak düzenlemede; yuka*rıdan aşağıya
aşağıdan yukarıya; sağdan sola
soldan sağa; içeriden dışarıya
dışarıdan içeriye; uzaktan yakına
yakından uzağa gibi bir sıra izlenir
Tasvir bölümleri genelde görüş tarzına göre düzenlenir
Mantıkî düzenlemede ise genelden özele
özelden genele; parçadan bütüne veya bütünden parçaya doğru bir sıra izlenir
Düşünce yazılarında bu metot daha çok kullanılır
e) Ölçü
İyi düzenlenmiş paragraflar arasında düşüncelerin önemine göre bir ölçü bulunur
Basit konunun işlendiği bir paragrafın uzunluğu ile önemli bir düşüncenin işlendiği paragrafın uzunluğu aynı olmaz
Paragraflar arasındaki bu dengeyi koruyabilmek için şunlar yapılabilir:
·
Paragrafta işlenecek düşünceler
okuyucuya göre ayarlanmalıdır
·
Önemli düşünceleri içermeyen paragraflar kısa yazılmalıdır
·
Yazmaya başlamadan önce konunun tamamı hesaba katılmalıdır
·
Açıklama gerektiren
önemli düşüncelerin bulunduğu paragraflar
diğerlerine göre uzun olmalıdır
·
Paragrafların uzunluğu ile ilgili bir sınırlama olmadığı için bu ölçüyü
yazar ayarlamalıdır
Paragrafların
birbirine uygun bir şekilde bağlanması gerektiği unutulmamalıdır
Paragraf çeşitleri
Herhangi bir konunun farklı bölümlerini oluşturan paragrafları
yerine ve özelliğine göre
başlangıç paragrafı
giriş paragrafı
geçiş paragrafı
gelişme paragrafı
ve
sonuç paragrafı
gibi çeşitlere ayırmak mümkündür:
Başlangıç paragrafı:
Uzun yazılarda konuya girmeden önce
o konuyla doğrudan ilgisi olmayan fakat yine de onu aydınlatmaya yarayacak düşüncelerin bulunduğu paragraftır
Başlangıç paragrafı
yazının ilk paragrafı demek değildir ve her yazıda olmaz
Giriş paragrafı:
Okuyucuyu konuya hazırlamak
düşünceleri (veya olay yazılarında yeri) tanıtmak
onu okumaya yönlendirmek amacıyla düzenlenen paragraftır
Bir anlamda yazının vitrini olan bu paragrafın dikkat çekici bir şekilde
iyi düzenlenmesi gerekir
Geçiş paragrafı:
Özellikle
uzun yazılarda paragraflar veya bölümler arasında ilgi kurmak için düzenlenen paragraftır
Bir paragraftan diğerine geçildiğinde bazen arada bir kopukluk hissedilir
İşte bunu gidermek için iki paragrafı birbirine bağlayan bir geçiş paragrafı düzenlenir
Gelişme paragrafı:
İşlenen konunun düşünceyi geliştirme yollarından istifadeyle
çeşitli yönleriyle açıklandığı
geliştirildiği paragraftır
Yazıda giriş bölümünden sonra yer alır
Sonuç paragrafı:
Giriş veya gelişme bölümündeki düşüncelerin kısaca özetlendiği
ana düşüncenin hatırlatıldığı paragraftır
Usta yazarların yazılarında genellikle bu paragraf bulunmaz
Çünkü yazar söyleyeceklerinin hepsini daha önceden tamamlamıştır
Ancak
değerlendirmeyi okuyucuya bırakmamak (onun yanılmasını önlemek) veya etkili bir biçimde yazıyı tamamlamak anlayışıyla sonuç paragrafı düzenlenebilir
Paragraflar
(istenirse) konularına göre
olay paragrafı
tasvir paragrafı
tahlil paragrafı
gibi çeşitlere de ayrılabilir
UYARI:
Paragraf çeşitleriyle
yazının bölümleri birbirine karıştırılmamalıdır
Giriş bölümü sadece bir paragraftan ibaret olabileceği gibi birden fazla paragraftan da oluşabilir
Dolayısıyla giriş bölümüyle giriş paragrafı aynı anlamda kullanılamaz
Benzer şekilde
gelişme bölümü de tek paragraftan ibaret değildir
Bu bölümde gelişme paragrafları birden fazla olur
Sonuç bölümü ise bir paragraf olabileceği gibi birkaç paragraf şeklinde de düzenlenebilir
Düşünce yazılarındaki
giriş
gelişme
sonuç
bölümleri; olay yazılarında
serim
düğüm
çözüm
şeklinde adlandırılır
6
DİLİN KURALLARINI BİLME
İyi bir yazı yazmak veya başarılı bir konuşma yapmak için dilin (ses bilgisinden cümleye kadar bütün) kuralları
söz varlığı çok iyi bilinmelidir
Kelimelerin anlamlarını
bunlar arasındaki anlam inceliklerini ve dilin ifade kabiliyetini iyi bilmek
yazana (veya konuşana) kolaylık sağlayacaktır
Bu konudaki birikimin bir anda oluşması elbette mümkün değildir
Kişi
öncelikle konunun önemine inanır
bol bol okur
araştırır
yazma alıştırmaları yapar
sabırlı olur ve bunu zamana yayarsa bu birikimi kazanabilir
7
YAZMA
Bilgi birikimden yola çıkarak konuyu tespit edip plânladıktan sonra (paragrafların özellikleri dikkate alınarak) yazmaya başlanmalıdır
Ancak kişinin kendisini hazır hissetmesinin yazının güzelliği ile doğrudan ilgisi olduğunu belirtmekte yarar vardır
Yazmaya önce
kısa yazılar yazarak başlamakta yarar vardır
Hatta başlangıçta yatkınlık kazanmak için şiirler
kısa hikâyeler
olduğu gibi yazılabilir
Sonra bir üslûp kazanıncaya kadar bol bol yazı denemeleri yapılmalıdır
Bu konuda Benjamin Franklin diyor ki “Güzel yazıları derleyen bir kitap elime geçti
satın aldım
Baştan aşağı okudum
Üslûbu çok hoşuma gitti
Bu üslûp yeteneğine erişme isteğini duydum
Taklitle işe başladım
Önce kitaptaki en güzel makaleleri seçtim
Her paragrafın önemli yerlerini özetledim
Kitabı bir kenara attım
Birkaç gün sonra bu makaleleri aslına uygun olarak
kitaba bakmadan yazmaya çalıştım
Gördüm ki
kelime stokum
kelimeleri kullanışım oldukça zayıf
Ara sıra çıkardığım özetleri birbirine karıştırdım; birkaç hafta sonra özetleri tekrar düzelterek metni meydana çıkarmaya çalıştım
Bu çalışmalar yazı yazma yeteneğimde büyük gelişmeler sağladı
”[3]
8
YAZININ OKUNMASI VE DÜZELTİLMESİ
Yazı tamamlandıktan birkaç gün sonra sanki bir başkasının yazısını okuyormuş gibi; sayfa düzenine
imlâya
noktalamaya
dil bilgisi kuralları ve iyi bir anlatımın niteliklerine uygunluk gibi ölçütlerle dikkatli bir şekilde yeniden okunmalı
varsa yanlışlar düzeltilmelidir
Yazı
herkesin doğru ve kolay anlayabileceği bir hâle getirilmelidir
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul