Noktalama İşaretleri Ve Kullanıldıkları Yerler Nerelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 08-25-2012

Noktalama İşaretleri ve kullanıldıkları yerler nerelerdir?

Nokta (

)
a

Cümle sonunda yer alır

Teslime’nin İbrahim Erdem’i sevdiğini biliyorum

b

Kısaltmalarda kullanılır

vb

T

C

Prof

Dr

TBMM

TDK

MEB

AB

TÜBİTAK gibi kısaltmalarda nokta işareti kullanılmaz

c

Sayılarda sırayı belirtir

I

Dünya Savaşı

IV

Murat

10

öğrenci
d

Tarih yazımında kullanılır

10

03

2005
Virgül (

)
a

Eş görevli sözcük

sözcük grupları ve cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır

Matematik

fen

fizik

biyoloji gibi sayısal lere ilgi duydu

b

Cümle içindeki ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için kullanılır

Beklenmedik bir anda

bunu bilmeliydik

çıkıp geldi

c

Hitap sözcüğünden sonra kullanılır

Sevgili dostum

yine kalbini kırdım değil mi?
d

“evet

hayır

yok” gibi sözcüklerden sonra kullanılır

Evet

bu sözleri duymak beni gerçekten mutlu etti

e

Cümlede özellikle vurgulanması gereken sözcükten sonra kullanılır

Cem

Semih’e bu sözleri söylemiş olamaz

Noktalı Virgül
a

Bağlı cümleleri ayırmak için kullanılır

Kitaplar kısa sürede okunur; raflara yerleştirilir

b

Virgülle sıralanmış grupları ayırmak için kullanılır

Yaban

Çalıkuşu

Ateşten Gömlek roman; Yüz Akı

Diyet hikâye; Hemşirem İçin şiirdir

c

“ama

fakat” gibi iki cümleyi birbirine bağlayan edatlardan önce kullanılır

Bugün Ankara’ya yağmur yağmış; ama biz görmedik

İki Nokta
a

Örneklerden önce kullanılır

Kişi zamirleri şunlardır: ben

sen

o

biz

siz

onlar

b

Açıklaması yapılacak cümlenin sonunda kullanılır

Mutluluklarını gölgeleyen bir şey vardı: Ayrılık

c

Konuşma metinlerinde konuşan kişilerden sonra kullanılır

Babam:
Hoş geldiniz

Mustafa:
Teşekkür ederim

Örnekler ve açıklamalar dışında iki nokta işaretinden sonra büyük harfle başlanır

Üç Nokta (…)
a

Bitmemiş

yarım kalmış cümlenin sonunda kullanılır

Ümit Can’ın da söyleyecek sözleri vardı ki…
b

Söylenmek istenmeyen söz yerine kullanılır

Sonunda G… ile görüşüp bir yarışma düzenlenmesine karar verildi

c

Alıntılarda atlanan yerleri göstermek için kullanılır

“…
kitaplarını masanın üzerine bırakıp pencerenin yanında duran sandalyeyi getirdi

Yavaşça oturup kimseye selam vermedi

”
Soru İşareti (?)
a

Soru anlamı taşıyan cümlelerden sonra kullanılır

Bu sorunun cevabını biliyor musunuz?
b

Cümle içerisinde bilinmeyin bir ifade

yer

tarih vb

için kullanılır

Muhsin Efendi

1412 – ? yılları arasında Horasan’da yaşadı

Ünlem İşareti (!)
a

Heyecan ifade eden (sevinç

korku

hayret

acı vb

) sözcük ve cümlelerden sonra
kullanılır

“İmdat!” diye bir ses işitti

b

İfadeye alay anlamı katmak için kullanılır

Bu yıl çok çalışacak (!) Derslerinin hepsinden yüksek notlar alacakmış (!)
c

Hitaplarda kullanılır

Ey Türk Gençliği!
Tırnak İşareti (” “)
a

Başkasına ait aktarılan sözler tırnak işareti içerisinde gösterilir

“Sen dinlenmeden iyileşemezsin

” dedi

b

Cümlede vurgulanmak istenen söz veya söz grupları tırnak işareti içerisinde gösterilir

Bu sorunu çözmek için “Açık Öğretim Lisesi Müdürlüğüne” bir dilekçe yazınız

Kesme İşareti (

)
a

Özel isimlere gelen çekim eklerinden önce kullanılır

Aydın’ın mezuniyet törenine gidemedik

b

Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır

AB’ye uyum süreci uzun zaman alacak

c

Sayılardan sonra gelen ekleri ayırmak için kullanılır

Okula 12′nci öğrenci olarak kaydoldum

Özel isimlerden sonra gelen yapım eklerinden önce kesme işareti kullanılmaz

İstanbullu örneğinde olduğu gibi

Konuşma Çizgisi (-)
Konuşma cümlelerinden önce kullanılır

Küçük kız elini uzattı:
Haydi tut

Neden?
Barışmak için

Birleştirme Çizgisi (-)
Cümle içerisindeki ara söz veya cümleleri ayırmak için kullanılır

Görenler hayret ederdi

Arabasına kimse eski diyemezdi

Bu araba – dede yadigârı -onunla bütünleşmişti

08-25-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Noktalama İşaretleri Ve Kullanıldıkları Yerler Nerelerdir? Noktalama İşaretleri ve kullanıldıkları yerler nerelerdir? Nokta () a Cümle sonunda yer alır Teslime’nin İbrahim Erdem’i sevdiğini biliyorum b Kısaltmalarda kullanılır vb TC Prof Dr TBMM TDK MEB AB TÜBİTAK gibi kısaltmalarda nokta işareti kullanılmaz c Sayılarda sırayı belirtir I Dünya Savaşı IV Murat 10 öğrenci d Tarih yazımında kullanılır 10032005 Virgül () a Eş görevli sözcük sözcük grupları ve cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır Matematik fen fizik biyoloji gibi sayısal lere ilgi duydu b Cümle içindeki ara sözleri ve ara cümleleri ayırmak için kullanılır Beklenmedik bir anda bunu bilmeliydik çıkıp geldi c Hitap sözcüğünden sonra kullanılır Sevgili dostum yine kalbini kırdım değil mi? d “evet hayır yok” gibi sözcüklerden sonra kullanılır Evet bu sözleri duymak beni gerçekten mutlu etti e Cümlede özellikle vurgulanması gereken sözcükten sonra kullanılır Cem Semih’e bu sözleri söylemiş olamaz Noktalı Virgül a Bağlı cümleleri ayırmak için kullanılır Kitaplar kısa sürede okunur; raflara yerleştirilir b Virgülle sıralanmış grupları ayırmak için kullanılır Yaban Çalıkuşu Ateşten Gömlek roman; Yüz Akı Diyet hikâye; Hemşirem İçin şiirdir c “ama fakat” gibi iki cümleyi birbirine bağlayan edatlardan önce kullanılır Bugün Ankara’ya yağmur yağmış; ama biz görmedik İki Nokta a Örneklerden önce kullanılır Kişi zamirleri şunlardır: ben sen o biz siz onlar b Açıklaması yapılacak cümlenin sonunda kullanılır Mutluluklarını gölgeleyen bir şey vardı: Ayrılık c Konuşma metinlerinde konuşan kişilerden sonra kullanılır Babam: Hoş geldiniz Mustafa: Teşekkür ederim Örnekler ve açıklamalar dışında iki nokta işaretinden sonra büyük harfle başlanır Üç Nokta (…) a Bitmemiş yarım kalmış cümlenin sonunda kullanılır Ümit Can’ın da söyleyecek sözleri vardı ki… b Söylenmek istenmeyen söz yerine kullanılır Sonunda G… ile görüşüp bir yarışma düzenlenmesine karar verildi c Alıntılarda atlanan yerleri göstermek için kullanılır “… kitaplarını masanın üzerine bırakıp pencerenin yanında duran sandalyeyi getirdi Yavaşça oturup kimseye selam vermedi” Soru İşareti (?) a Soru anlamı taşıyan cümlelerden sonra kullanılır Bu sorunun cevabını biliyor musunuz? b Cümle içerisinde bilinmeyin bir ifade yer tarih vb için kullanılır Muhsin Efendi 1412 – ? yılları arasında Horasan’da yaşadı Ünlem İşareti (!) a Heyecan ifade eden (sevinç korku hayret acı vb) sözcük ve cümlelerden sonra kullanılır “İmdat!” diye bir ses işitti b İfadeye alay anlamı katmak için kullanılır Bu yıl çok çalışacak (!) Derslerinin hepsinden yüksek notlar alacakmış (!) c Hitaplarda kullanılır Ey Türk Gençliği! Tırnak İşareti (” “) a Başkasına ait aktarılan sözler tırnak işareti içerisinde gösterilir “Sen dinlenmeden iyileşemezsin” dedi b Cümlede vurgulanmak istenen söz veya söz grupları tırnak işareti içerisinde gösterilir Bu sorunu çözmek için “Açık Öğretim Lisesi Müdürlüğüne” bir dilekçe yazınız Kesme İşareti () a Özel isimlere gelen çekim eklerinden önce kullanılır Aydın’ın mezuniyet törenine gidemedik b Kısaltmalara getirilen ekleri ayırmak için kullanılır AB’ye uyum süreci uzun zaman alacak c Sayılardan sonra gelen ekleri ayırmak için kullanılır Okula 12′nci öğrenci olarak kaydoldum Özel isimlerden sonra gelen yapım eklerinden önce kesme işareti kullanılmaz İstanbullu örneğinde olduğu gibi Konuşma Çizgisi (-) Konuşma cümlelerinden önce kullanılır Küçük kız elini uzattı: Haydi tut Neden? Barışmak için Birleştirme Çizgisi (-) Cümle içerisindeki ara söz veya cümleleri ayırmak için kullanılır Görenler hayret ederdi Arabasına kimse eski diyemezdi Bu araba – dede yadigârı -onunla bütünleşmişti